اخیرا مذاکرات سه روزه رهبران طالبان در قندهار پایان یافت. در این مذاکرات هبتالله آخوندزاده رهبر طالبان حضور داشته است. دقیقا مشخص نیست در این مذاکرات چه تصمیماتی اتخاذ شده است.
خروج آمریکاییـــان از افغانستان را چه پیروزی بدانیم و چه شکســت و عملکــرد روزهای منتهی به ضربالاجل خروج سربازان آمریکایی را به فرار تعبیر کنیم یا نقل و انتقال سربازان آمریکایی و کسانیکه در طول بیست سال اشغال افغانستان به آمریکاییان کمــک کردند، در صورتمسئله یعنی تسلط تقریبا کامل طالبان بر افغانستان تفاوتی حاصل نمیشود.
وزیر امور خارجه آلمان اظهار داشت: رویکرد طالبان تا روزهای آینده روشنتر خواهد شد با این حال منافع همه ما این است که یک دولت فراگیر در افغانستان با مشارکت همه نمایندگان گروههای داخلی حتی آنانی که مخالف طالبان هستند، تشکیل شود.
سخنگوی طالبان تاکید کرد که رئیس جمهور سابق افغانستان باید پولهای مردم این کشور را بازگرداند زیرا آن اموال برای او نیستند و او بدون داشتن هیچ حقی با آنها فرار کرد.
از زمان پیروزی برقآسای طالبان در 15 اوت و فتح بدون مقاومت تمام ولایات افغانستان، طالبان کنترل یک دولت شکست خورده را در دست گرفته و از خروج سریع ارتش امریکا بهرهمند شده است. در حال حاضر مردم افغانستان و در وهله اول زنان بیشتر در معرض خطر و تهدید قرار دارند.
ما هرگز کشته یا زخمی شدن یا آسیب دیدن یک سرباز یا یک آمریکایی را تحمل نمی کردیم. اینطور بود طی ۱۸ ماه حتی یک سرباز آمریکایی در افغانستان کشته نشد. حتی یکی، طی ۱۸ ماه؛ و این به خاطر توافق دوحه و به خاطر مذاکرات من با عبدالغنی برادر بود که همانطور که میدانید، اکنون رئیس است.
حملات روز پنجشنبه در کابل، دینامیسم پیچیده بین طالبان، شبکه حقانی و القاعده از یکسو و رقیبشان یعنی «داعش خراسان» از سوی دیگر را آشکار کرد. فرمانده امریکایی سنتکام بعد از این حملات تهدید داعش خراسان را «بهشدت واقعی» توصیف کرد و مشاور امنیت ملی بایدن نیز یکشنبه گذشته گفته بود که تهدید داعش «شدید» و «مستمر» است.
البته هنوز همه علل و ابعاد خروج سراسیمه امریکا از افغانستان کاملا روشن نشده است ولی سقوط برقآسای کابل به دست طالبان و هجوم هزاران تن از مردم و اتباع دیگر کشورها به فرودگاه این شهر برای فرار از حاکمیت جدید این سوال بسیار مهم را مطرح میسازد که آیا کاخ سفید واقعا درک روشنی از اوضاع این کشور و خصوصا وضعیت دولت و ارتش نداشته است؟ یا همه چیز برنامهریزی شده و فقط برخی محاسبات اشتباه از آب درآمدهاند؟
«شواهد ابتدایی حاکی از این هستند که افغانستان به احتمال فراوان توسط شورایی ۱۲ نفره از اعضای طالبان و شاختههای مختلف آن و همچنین برخی اعضای دولت سابق افغانستان رهبری خواهد شد».
سرانجام، پس از مذاکرات طولانی طالبان و آمریکا، آمریکا از افغانستان خارج و با خروج آمریکاییها از افغانستان، طالبان پیروز ملی میدان مبارزه با اشغالگران در این کشور شد. در کمال ناباوری افکار عمومی، خیلی سریع طالبان بر کل افغانستان مسلط شد و عملا تقابل جدی میان طالبان و گروههای مختلف رخ نداد.
یک کارشناس مسائل بینالملل بیان کرد: طالبان توانایی ایجاد یک کشور با ثبات در افغانستان را ندارد. زیرا آنها یک جنبش با قومیت پشتو، مذهبی تندرو و افراطی هستند و توانایی توافق رضایت مندانه با سایر اقوام شیعه، قفقاز، ازبک و ترکمن را ندارند.
سیاست همسویی با جامعه جهانی و شتاب نداشتن در به رسمیت شناختن طالبان و بر طبل اختلافات ایدیولوژیک نکوفتن درست است اما تبلیغات رسمی نه. اشکال کار هم در صدا و سیماست. اگر این رسانه واقعا ملی بود به کارشناسان مختلف تریبون میداد نه آن که بوی جانبداری از طالبان از آن شنیده شود که اتفاقا به زیان اصولگرایان هم هست. چون پایگاه اجتماعی آنان را از آنچه هست هم کمتر میکند.