یادداشت‌ها

با تعبیری ساده از اصل عدم قطعیت هایزنبرگ، نمی‌توان هم‌زمان هم سرعت و هم دقت انجام کاری (مانند سنجش سرعت و تکانه الکترون) را حداکثر کرد؛ افزایش سرعت، کاهش دقت را به همراه دارد و برعکس.

دانشجویان، پژوهشگران، حرفه‌مندان، اصحاب رسانه و به‌طورکلی همه کسانی که به‌نوعی با امر برنامه‌ریزی، تحلیل یا پژوهش سروکار دارند، بارها و بارها با این پدیده به‌طور ملموسی مواجه بوده‌اند.

بسیاری از مردم و کارشناسان نسبت به بخش مسکن توهم‌های بزرگی دارند و چون قیمت این دارایی در ایران بزرگ است تصور می‌کنند که رونق این بخش به رونق کل اقتصاد می‌انجامد؛ درحالی‌که ارزش دارایی بیشتر انبساط بخش پولی اقتصاد را نشان می‌دهد. مثلا برخی تصور می‌کنند حالا که قیمت مسکن در ایران خیلی بالاست کشور ما سرمایه زیادی دارد که می‌تواند از آن برای رونق تولید استفاده کند! به این افراد باید گفت که اگر یک خانه بخواهد به سرمایه تبدیل شود در عین حال که کسی می‌فروشد باید کسی نیز خریدار باشد.

این فقط فوتبال است، این قدر پیچیده‌اش نکنید. پرسپولیس و استقلال مکتب ندارند، همان طور که منچستریونایتد ۱۴۳ساله یا بایرن‌مونیخ ۱۲۱ساله مکتب ندارند.

حکومت‌های متمرکز با شکل‌گیری کشور ملت‌ها به‌وجود آمدند. این حکومت‌ها جانشین سیستم‌های قوم و قبیله‌ای یا دولت شهرهای غیرمتمرکز می‌شدند و برای حفاظت از منافع خود، ارتش‌های منظم به‌وجود آوردند که پس از نیروی زمینی که محافظ راه‌ها و مرزها بود، ناوگان‌های تجاری و نظامی هم به‌وجود آمدند. نخستین حکومت‌های متمرکز در چین، مصر، میان‌رودان، هند و ایران پدید آمدند. در این کشور ملت- حکومت‌ها مسیر توسعه و افزایش قدرت را با دادوستد با همسایگان آغاز کردند و با پیشرفت آگاهی از دیگر سرزمین‌ها و دستیابی به روش‌های تولید و تجمیع کالاهای قابل مبادله، مرزهای داد و ستد کالا را تا آن سوی همسایگان بلافصل گسترش دادند. پس از آنکه حکومت‌های ایرانی، یونانی و رومی جانشین تمدن‌های قبلی شدند، مبادلات دریایی نیز به زمینی افزوده شد که خود موجب گسترش جغرافیایی و موضوعی مبادلات کالایی و روابط فرهنگی بین کشورها و سرزمین‌ها می‌شد.

مکاتب اقتصاد سیاسی کلاسیک و معاصر از مرکانتالیست‌ها گرفته تا اجتماعیون و اشتراکیون و اخیرا نئوکلاسیک‌ها و نهادگرایان معاصر بر آنند که دادوستد و همکاری‌های اقتصادی بین کشورها و قاره‌ها، کاهنده منازعات هستند و موجب افزایش رفاه و ثروت می‌شوند. چندان‌که مبادلات فرامرزی نه تنها ضریب امنیت و آسایش را در داخل کشورها و جوامع بشری افزایش می‌دهند، بلکه پیش‌نیاز ثبات و رشد و توسعه اقتصادی-اجتماعی به‌شمار می‌روند. بدیهی است افزایش ضریب امنیت ملی و منطقه‌ای به ایجاد و حفظ صلح جهانی کمک می‌کند. در دهه‌های اخیر، نوآوری‌های فنی، انبوه‌سازی کالاهای با فناوری بالا را ممکن ساخته و به نماد تولید و مبادله بین‌المللی تبدیل کرده است که علاوه بر مبادله در زمینه‌های انرژی (برق، گاز و نفت) کالاهای مصرفی نیز با محتوای بالای تکنولوژیک بخش اعظم حجم و ارزش مبادلات را به خود تخصیص داده‌اند و بنابراین حمل‌ونقل جاده‌ای، دریایی و شبکه‌های برق، گاز و نفت نقش عمده‌ای در تولید و درآمد ملی کشورها دارند. لاجرم ایجاد زیرساخت‌ها و فضاهای کسب‌وکار مشترک نیز با توسعه روابط تکنوبیزینس ملازمه پیدا کرده‌اند. «تعامل سازنده با جهان» در بخش‌های زیر می‌تواند مورد توجه اداره‌کنندگان کشور قرار گیرد.

یکی از پرسش‌هایی که می‌تواند درک ما را از شرایط انتخاباتی روشن کند، میزان و کیفیت پیگیری اخبار انتخابات است، که فقط ۱۱ درصد در حد زیاد آن را پیگیری می‌کنند. ۲۱ درصد نیز تا حدی و ۲۶ درصد کم و ۴۲ درصد اصلاً پیگیری نمی‌کنند.

طرح «جوانی جمعیت و حمایت از خانواده» حتی در صورت آزمایشی، باید پیش از تصویب از سوی پزشکان، جمعیت‌شناسان، جامعه‌شناسان، روان‌شناسان، حقوق‌دانان، مددکاران اجتماعی و تحلیلگران سیاست اجتماعی مورد بررسی و ارزیابی قرار می‌گرفت و با مستندات و ادله علمی و کارشناسانه و به طور شفاف به اطلاع عموم رسانده می‌شد و پس از گردآوری نظرات موافقان و مخالفان، به ‌دور از مداخلات سیاسی و ایدئولوژیک و نفوذ افراد خاص تصمیم‌گیری می‌شد.

نسل سوم معماری دوره پهلوی که درواقع چکیده و گوهر نسل‌های پیشین به‌شمار می‌رود، با استاد حسین لرزاده آغاز می‌شود. لرزاده به چنان جایگاه رفیعی در معماری و شهرسازی رسیده بود که به‌شایستگی لقب معمارباشی را دریافت کرد.

سواحل مکران ناحیه‌ای با پادگانه‌های آبرفتی ساحلی و صخره‌ای است. این ناحیه یکی از بزرگ‌ترین گوه‌های افزایشی (منشورهای برافزایشی) در پوسته زمین در منطقه فرورانش است که تا هفت کیلومتر رسوب در خلیج عمان ضخامت رسوبی ایجاد کرده است

احیای برجام از این جهت که فروش نفت و دسترسی به درآمد آن را ممکن خواهد کرد، کمک بزرگی است؛ اما روشن است که این به‌تنهایی برای عادی‌شدن رابطه اقتصادی ایران با جهان خارج کافی نیست.

با این تصاویر سینمایی که تلخ و واقعی است، آژیر هشدار برای ما به صدا درآمده است. اگر سفت و سخت نگیریم، باید شاهد بروز فاجعه‌ای تلخ در کشور باشیم. الان دو مسئله انتخابات و کنکور پیش روی ماست. از همین امروز باید فکری به حال آنها کرد. نشود دوباره مثل سال گذشته که چند روز مانده به کنکور، هر کسی حرفی بزند و داوطلبان بیچاره را که به خودی خود استرس دارند را دچار سردرگمی کنند.

اقدام تعدادی از نیروهای پلیس مرزبانی ترکیه در بازداشت، شکنجه و کشتن یک کولبر و زخمی کردن کولبر دیگر ایرانی باعث بهت و غم بسیاری در میان مردم کشور شده است. استفاده فراقانونی از نیروی قهریه، شکنجه دهشتناک باعث مرگ حسن کچلانو پدر 3 فرزند و زخمی شدن بهنام صمدی نوجوان 17 ساله دیگر شده است.

مدیریت دولتی در نیم قرن اخیر پارادایم‌های متعددی را تجربه کرده که نه فقط در ساحت نظری بلکه در میدان عمل نیز امکان برو و ظهور یافته و امتحان پس داده‌اند. از آن جمله، نظریه مدیریت دولتی نوین بود که با هدف ایجاد دولت حداقلی با سردمداری تاچر در انگلستان و ریگان در امریکا پا به عرصه گذاشت.

پرسش این است که در هنگامه بحران‌های بین‌المللی چه نباید کرد؟ تصمیم‌گیری در بحران‌ها موضوع مهمی برای مطالعه اندیشمندان بوده است. در نگاه اول در مواجهه با بحران معمولا از خود می‌پرسیم که چه باید کرد؟ آنگاه درپی پاسخ و راه‌حل برمی‌آییم. اما گاهی چنین پرسشی موضوعیت ندارد. چون اصطلاحا بحران به گره‌کور می‌رسد؛ چاره‌ها اندک، راه‌حل‌ها نامشخص و بن‌بست‌ها از هر سو هویداست.

اتفاقی که برای دو شهروند ایرانی در مرز چالدران توسط پلیس ترکیه روی داده است مصداق مجرمانه است. جرمی در داخل قلمرو ترکیه اتفاق افتاده است و بر همین اساس دولت ترکیه هم صلاحیت، هم اختیار و هم وظیفه دارد که در رسیدگی به این جرم اقدام کند. این جرم یک جرم عادی نیست. یک جنایت است.

‌شاه‌محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان، در سفری به چند کشور منطقه، اواخر هفته گذشته به تهران نیز سفر کرد و در جریان آن طیفی از مسائل مورد علاقه پاکستان و ایران را از موضوعات دوجانبه تا منطقه‌ای و بین‌المللی ‌ با رئیس‌جمهور، رئیس مجلس و وزیر خارجه به بحث و بررسی گذاشت.

بنا بر گزارش برخی رسانه‌های بین‌المللی ازجمله روزنامه بریتانیایی فایننشال‌تایمز، خبرگزاری رویترز و خبرگزاری فرانسه پس از پنج سال قطع روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان، بغداد در 20 فروردین‌ماه سال جاری میزبان نخستین دور گفت‌وگوی دیپلماتیک میان ایران و عربستان بوده است.

ظاهرا ستاد مقابله با کرونا برگزاری مراسم احیا در شب‌های عزیز و محترم قدر را آزاد کرده است. در همین شب‌ها محدودیت تردد شبانه نیز برداشته شده است. ستاد مقابله با کرونا بهتر از هرکس و هر مرجعی از آنچه در فراگیری موج چهارم کرونا می‌گذرد باخبر است.

در دنیای امروز با پیچیده‌شدن مسائل شهری، گفتاری تحت عنوان «توسعه شهری پایدار» از دهه ۱۹۹۰ تا به امروز مورد عنایت مدیران و برنامه‌ریزان شهری قرار گرفته است. گفتاری چندبُعدی و پویا که معیارهای کیفی و انسانی را در مرکز ثقل فعالیت‌های خود دارد و دموکراسی را در هسته مرکزی خود می‌پروراند؛ گفتاری که مبتنی بر نیازهای واقعی و تصمیم‌گیری‌های عقلایی، با درنظرگرفتن ملاحظات مختلف اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی است.

یادداشت/ صاحب نظران علوم تربیتی معتقدند هر مکتب تربیتی که بخواهد الگوی موفقی از زیست اجتماعی را ارائه دهد باید چارچوب‌های خود را بر اساس نیازهای طبیعی انسان بنا نهاده و برای هر کدام از این نیازها برنامه ای مدون و قابل اجرا تعریف کند.

رشد نقدینگی است که قیمت دارایی‌هایی مثل مسکن، سهام، ارز و طلا را تعیین می‌کند. به‌ویژه به دلیل رابطه بسیار نزدیک نقدینگی و قیمت ارز، در اقتصاد ما همواره قیمت ارز متغیر پیشران تلقی شده و قیمت بقیه دارایی‌ها را به دنبال خود ‌کشانده است. شاید در بخشی از سال‌های ۹۸ و ۹۹، نقدشوندگی بالای سهام باعث شد که شاخص به چنین متغیری تبدیل شود.

وضعیت نامناسب معاملات بازار سرمایه و صف فروش دائمی اکثر نمادها، منجر به از دست‌رفتن یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های بازار سهام که همان نقدشوندگی است، شده است که این مهم همراه با سقوط شاخص از حدود ۲ میلیون و هشتاد هزار واحد به یک‌میلیون و دویست هزار واحد طی مدت هفت ماه، به‌رغم رشد قابل‌توجه همه شاخص‌های اقتصادی همچون تورم و نرخ ارز و همچنین تغییر قابل‌توجه میزان سودآوری شرکت‌های بورسی، صورت پذیرفته است.