خاورمیانه

روز بیست‌وچهارم مردادماه احمد مسعود درست در همان زمان که از خارج به افغانستان بازگشت، فقط از این لحظه به بعد است که نهضت مقاومت ملی افغانستان با صدای بلند و مهم‌تر آنکه با صدای خویش آغاز به سخن می‌کند.

در توصیه کیهان به اصلاح‌طلبان برای حضور در کنار برادران و خواهران افغان برای مقابله با طالبان این نکته مستتر است که گویا آقایان اصولگرا مردان میدان سخت و عمل هستند و اگر از کسی دفاع می‌کنند به لفاظی اکتفا نمی‌کنند و جانانه به دفاع می‌پردازند و این معنا بدون تبعیض راجع به همه مسلمانان از شرق دور تا غرب جاری است! لابد مثال آنها سوریه و عراق است که البته ادعایی بی‌مبنا و بی‌مصداق است.

از زمانی که دنیا در قبال جامعه افغانستان و پیشروی گروه ارتجاعی طالبان و سلطه آنان بر افغانستان غیر از پنجشیر «سکوت» کرد، در حقیقت انسانیت «سقوط» کرده و اینجا نه تنها به ضرر جامعه مظلوم افغانستان است، بلکه به سود دنیا و قدرت‌های منطقه و جهان نخواهد بود و موجبات آتش‌افروزی را توسط گروه خشونت‌محور طالبان در منطقه فراهم خواهد کرد.

در حالی که فضایی از رعب و وحشت همچنان شهرهای افغانستان را فرا گرفته است و صحنه‌های متاثر‌کننده از هجوم مردم به فرودگاه کابل و همچنین موج مهاجران به سوی مرزهای ایران و تاجیکستان و پاکستان در انواع شبکه‌های تلویزیونی در جهان پخش می‌شود، زنان و مردان بسیاری در شهرهای مختلف افغانستان دست به تجمعات اعتراضی زده و علاوه بر درخواست مطالبات خود عدم دخالت پاکستان در امور داخلی افغانستان را مورد تاکید جدی قرار داده‌اند.

با سقوط دره پنجشیر در شمال افغانستان اصلاح‌طلبان، جمهوری اسلامی ایران را به بی‌عملی در دفاع از آن متهم کردند، اما هیچ‌گاه روشن نکردند از نظام چه می‌خواهند یا نظام باید چه‌کار کند؟ اگر طالبان را برای گفتگو به تهران دعوت کنیم خواهند گفت از یک گروه تروریستی حمایت کرده‌اید و اگر وارد جنگ شویم که همیشه گفته‌اند جنگ بد است.

به ‌دنبال تصمیم امریکا برای خروج نیروهایش از افغانستان، شبه‌نظامیان طالبان موفق به سلطه بر افغانستان، به ‌جز مناطق محدودی مانند ولایت پنجشیر، شدند. طالبان پس ‌از فتح کابل با توجه به تجربه تلخ مردم افغانستان از حکومت پنج‌ساله آنان در سال‌های 2001-1996 دوران جدیدی را در تاریخ افغانستان نوید دادند؛ دورانی که علاوه ‌بر برقراری نظم و امنیت همراه با مشارکت گروه‌های مختلف در ساختار قدرت از طریق تشکیل دولت فراگیر، احترام به حقوق و آزادی‌های فردی، آزادی زنان در آموزش و مشارکت در اداره امور همراه با احترام به حقوق و قوانین بین‌المللی باشد.

رسیدن نیروهای طالبان به بازارک، البته با حمایت سیاسی، اطلاعاتی و ظاهرا نظامی پاکستان، باعث شد که ذبیح‌اله مجاهد در کنفرانس مطبوعاتی‌اش، مغرورانه ادعای پایان‌دادن به (به زعم او) آخرین فتنه کند. اما به نظر می‌رسد که اتفاقا مشکلات طالبان تازه آغاز شده؛ مشکلاتی که سال‌ها کشتار و کوهستان‌گردی، مانع از فکر کردن به آن از سوی طالبان شده است.

بحث دوگانگی فرهنگی و اجتماعی در جوامع که طی مراحلی از پیله‌های سنتی بیرون می‌‌آیند و قدم به شیوه زندگی و عصری متفاوت می‌‌گذارند در همه ملل جهان مصداق داشته است. این مراحل می‌تواند تدریجی و به صورت پوست‌اندازی‌‌هایی باشد که دگردیسی جوامع به‌طور طبیعی و آرام از مرحله‌ای قدم به مرحله تکاملی دیگر می‌‌گذارد.

در حالی که طی روزهای اخیر اوضاع بحرانی پنجشیر و تهاجم همه‌جانبه طالبان برای تسخیر آخرین سنگرگاه مخالفین و مقر شورای ملی مقاومت افغانستان و چگونگی عکس‌العمل جهان و کشورهای همسایه افغانستان به این تحولات جلب شده بود، منطقه و حوزه داخلی تحولات افغانستان شاهد تحرکات و آمد و شد‌های سیاسی گوناگون بود.