برجام

گویا موضوع «تضمین به آخرین گره در مذاکرات وین تبدیل شده است. این در حالی است که در سیاست بین‌الملل چیزی به اسم تضمین یا ضمانتِ دائمی وجود ندارد. کشورها بر اساس منافع ‌شان که امری سیال است، تصمیماتشان را تغییر می‌دهند. هر کشوری، در صورت تغییر شرایط و به خطر افتادن منافعش، تصمیمات جدید می‌گیرد و صرفا به این دلیل که قبلا به امری متعهد شده است، به آن امر متعهد نمی‌ماند و از هر راهی که شده بهانه‌ای برای آن پیدا می‌کند.

باید سفر روز دوشنبه رئیس‌جمهور به قطر را در یک پکیج و بسته تحرکات دیپلماتیک هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در خصوص احیای برجام دید. یعنی حضور باقری کنی به عنوان مذاکره کننده ارشد در وین به موازات سفر حسین امیرعبداللهیان به آلمان برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ و همچنین حضور رئیس‌جمهور ایران در قطر باید در یک بسته کلی تحرکات دیپلماتیک هسته‌ای نگریسته شود.

درخواست اخیر وزیر خارجه مبنی بر صدور «بیانیه سیاسی» از سوی کنگره آمریکا مبنی بر تضمین عدم خروج مجدد از برجام و اجرای تعهدات‌شان؛ این موضوع را از این جهت مطرح شد تا نشان دهد دولت ایالات متحده آمریکا تا چه حد دچار تشتت داخلی هستند. بعضی‌ها معتقدند آمریکایی‌ها با نمایش اختلافات داخلی از زیر تعهدات فرار می‌کنند ولی معتقدیم که اختلاف بین کنگره آمریکا و جو بایدن در موضوع برجام، یک اختلاف واقعی است.

ژان ایو لودریان وزیر خارجه فرانسه گفته است: بریتانیا، فرانسه و آلمان با چین و روسیه و آمریکا به «همگرایی کافی» برای رسیدن به توافق با ایران دست یافته‎اند و می‌توان گفت؛ این توافق همین الان در دسترس است.

مهم این است که اکنون به مرحله‌ای از مذاکرات وین رسیده‌ایم که حصول توافق تقریباً قطعی است. لذا در این مرحله همه طرفین تمام تلاش خود را به کار خواهند بست که بیش‌ترین سود را بگیرند و کمترین امتیاز را بدهند.

واقعیت این است که از دهه ۵۰ تاکنون، نیم قرن است نفت می‌فروشیم. دهه ۹۰ دهه فرصت‌سوزی بود؛ به طوری که رشد منفی اقتصاد را شاهد بودیم. در این شرایط برای حفظ کشور و جلوگیری از فرسودگی اقتصاد، به ۴۰۰ میلیارد دلار پول نیاز داریم. ۱۳۰میلیارد دلار نیز برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی نیاز داریم تا بتوانیم خود را حفظ کنیم.

برداشته شدن تحریم‌های ایران مهم‌ترین موضوعی است که در مذاکرات وین به آن پرداخته می‌شود و اینکه تحریم‌ها را نیز به تحریم‌های برجامی یا غیربرجامی دسته‌بندی کنیم چندان صحیح به نظر نمی‌رسد و نباید در حوزه تحریم اینگونه عباراتی به کار برد.