به گزارش سایت خبری پرسون، نخست جنگ اوکراین که آنها را به اهداف از پیش تعیین شده‌شان برساند و دیگری مذاکرات وین که طرفین به توافق نائل آیند. اما آنچه که باعث شد تا روسیه نوع بازی و کنشگری خود را در قالب مذاکرات وین تغییر دهد تحریم‌هایی بود که آمریکا و اتحادیه اروپا به سبب جنگ روسیه علیه اوکراین، علیه این کشور وضع کردند. همین موضوع نیز باعث شد تا مذاکراتی که به مرحله نهایی رسیده بود و به گفته طرفین فقط تصمیمات سیاسی پایتخت‌ها مانده بود دوباره پس از مدتی متوقف شود.
چنانکه جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا عامل خارجی را علت توقف مذاکرات عنوان کرد. در همین خصوص روز سه‌شنبه بود که در جریان سفر امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو طرفین صحبت‌هایی را مطرح کردند که از آن بوی امیدواری نسبت به احیای توافق طی چند وقت آینده به مشام می‌رسید. چنانکه وزیر خارجه روسیه در نشست خبری با همتای ایرانی خود به مساله‌ای مهم اشاره کرد که به عقیده برخی حل مساله توقف برجام نیز درون آن دیده می‌شود. لاوروف با اشاره به اینکه اظهارات آمریکا مبنی بر اینکه مسکو در حال مانع تراشی بر سر راه تلاش‌ها در راستای احیای توافق هسته‌ای است، صحت ندارد گفت؛ روسیه تضمین کتبی از واشنگتن دریافت کرده است که تحریم‌ها اعمال شده بر مسکو در پی حمله روسیه به اوکراین مانع همکاری با ایران در چارچوب توافق نخواهد شد.
همین اظهار نظر وی موجب شده تا از آن زمان تا کنون با واکنش‌های موافقی نسبت به رسیدن به توافق مواجه باشیم. چه اینکه یک مقام ارشد در وزارت خارجه آمریکا در این خصوص گفته؛ مجددا به ما اطمینان داده شد که روسیه همچنان برای دستیابی به توافق نهایی در وین همراه است. آنچه مسلم است سفر اخیر وزیر خارجه به روسیه تاثیر‌گذار بوده و می‌تواند بارقه‌های امیدی را در خصوص تصمیم نگرش روس‌ها به مساله احیای برجام، توافق و برداشته شدن تحریم‌ها ایجاد کند. هر چند که احیای برجام به سال شمسی جاری نرسید اما روندها سازنده است و می‌توان امیدوار بود که در بازگشت هیات‌های مذاکره کننده به وین شاهد احیای برجام و اعلام توافق باشیم.
بازیگری هوشمند ایران
پس از آنکه از چندی پیش با مطرح شدن درخواست روسیه برای گرفتن ضمانت از آمریکا در خصوص مستثنی شدن مناسبات اقتصادی تهران- مسکو از تحریم پس از توافق احتمالی در وین، مقامات و رسانه‌های غربی تلاش کردند با توجه به تنفس اعلام شده در مذاکرات درخواست روسیه را به عنوان مانع اصلی در روند گفت‌وگوها القا کند؛ اما روند تحولات نشان می‌دهد که این فقط درخواست روسیه نبوده که باعث این توقف شده و توقف در این مرحله شاید لازم بود تا طرفین با دیدگاهی جامع‌تر در بازگشت از پایتخت‌ها به توافق برسند. از سویی؛ به دلیل بروز برخی اختلافات در اظهارات میخائیل اولیانوف نماینده روس‌ها در مذاکرات وین با گفته‌های سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه به ویژه در گفت‌وگوی تلفنی با وزیر امور خارجه کشورمان، خبر مربوط به قصد روسیه برای اخذ ضمانت ابعاد گسترده‌تری پیدا کرد.
بر همین اساس بود که جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که آماده است تا نقطه نظرات روسیه را در این خصوص به تفصیل شنیده و مورد بررسی قرار دهد. در این میان آمریکایی‌ها نیز به جای اتخاذ مواضع سازنده و اتخاذ به موقع تصمیمات سیاسی به دلیل ناتوانی و بی‌ارادگی تلاش کردند که توپ عدم احیای برجام در شرایط حاضر را به زمین روسیه بیندازند. هر چند که روسیه نیز می‌توانست با موضعی سازنده‌تر احیای برجام را خیلی زودتر به سر انجام برساند. اما با این حال تحولات اخیر به روشنی نشان می‌دهد که روسیه بر خلاف آمریکا کشوری است که برای تعامل دوستانه و راهبردی با دیگران از جمله ایران احترام قائل است و به همین دلیل می‌توان در چنین شرایطی از موضع برابر و البته دوستانه موضوعات را در فضایی سازنده پیگیری و سوء تفاهم‌ها را برطرف کرد. از طرف دیگر غرب به ویژه آمریکا متوجه تغییر ماهوی ترمینولوژی مذاکرات با ایران شده و به درستی می‌دانند که تهران نه تنها حاضر به عقب‌نشینی از خطوط قرمز خود در مذاکرات نیست، بلکه با استفاده بهینه از تمام ظرفیت‌های خود در دو عرصه «دیپلماسی» و «میدان» به بازیگری موثر تبدیل شده که می‌تواند هم‌زمان مسائل پیرامونی خود را به بهترین شکل مدیریت کند.
قدر مسلم توضیح در مورد تغییر یا عدم تغییر ماهیت درخواست اخذ ضمانت باید از سوی روس‌ها ارائه شود اما واقعیت غیر قابل کتمان این است که دیپلماسی فعال و بازیگری هوشمند جمهوری اسلامی ایران، موجب رفع نگرانی‌های واقعی و تصنعی در مورد احتمال شکست مذاکرات وین به دلیل درخواست جدید مسکو شد و شرایط جدیدی را شکل داد که نقش واقعی کشورهای حاضر در مذاکرات، خارج از فضا‌سازی‌های رسانه‌ای به روشنی در معرض نگاه افکار عمومی قرار بگیرد.
گفت‌وگوی امیرعبداللهیان- وانگ یی
وزیر امور خارجه کشورمان با اشاره به اهمیت روابط با چین، بر توسعه همه جانبه روابط با پکن تاکید کرد و آن را از محورهای اصلی و اولویت‌دار سیاست خارجی دولت دکتر رئیسی بر شمرد. حسین امیرعبداللهیان با مرور آخرین وضعیت گفت‌وگوها در وین، رویکرد چین را سازنده توصیف، و ابراز اطمینان کرد در صورت واقع بینی طرف آمریکایی، توافقی خوب، قوی و پایدار را با حمایت همه طرف‌های مذاکره کننده در وین نهایی خواهیم کرد.
وی با اشاره به دیدار و نشست خود با لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در مسکو، خاطر نشان کرد: در این نشست موضوعات متنوعی بحث و تبادل نظر شد و مسکو تاکید کرد با ایفای نقش سازنده از لغو تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران حمایت می‌کند. امیرعبداللهیان با توجه به برگزاری سومین نشست وزرای امور خارجه کشورهای همسایه افغانستان در چین، و در پاسخ به دعوت همتای چینی برای شرکت و حضور در این اجلاس اعلام آمادگی کرد. وزیر امور خارجه چین نیز در این گفت‌وگو، با اشاره به روند رو به پیشرفت و توسعه مناسبات مشترک دو کشور بیان کرد: پکن توسعه مناسبات مشترک با جمهوری اسلامی ایران را بسیار مهم دانسته و سقفی برای گسترش روابط ندارد. وزیر امور خارجه چین با اعلام حمایت همه جانبه کشورش از روند مذاکرات وین تاکید کرد: پکن از نهایی شدن مذاکرات وین برای لغو تحریم‌ها حمایت می‌کند.
وانگ‌ای در خصوص برگزاری سومین اجلاس وزرای امور خارجه همسایگان افغانستان در چین و اعلام آمادگی وزیر امورخارجه کشورمان جهت حضور در این اجلاس، از پذیرش دعوت و شرکت هیات جمهوری اسلامی ایران در این نشست تشکر و قدردانی کرد.
امید به توافق به زودی
مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این خصوص که با توجه به اینکه «سرگئی لاوروف»، وزیر خارجه روسیه گفته که از آمریکا ضمانت کتبی دریافت کرده طرف‌ها در آستانه توافق در مذاکرات وین قرار دارند اظهار داشت: بله، فکر می‌کنم در آستانه توافق هستیم. مشکلاتی که طی روزهای قبل پیش آمدند، البته مشکلات واقعی بودند. رافائل گروسی گفت: مشکلات ناشی از تحریم‌های جدید علیه روسیه باعث ایجاد وقفه در گفت‌وگوها شد.
بنابراین، من خیلی خوشحالم که سرگئی لاوروف گفته که از آمریکا ضمانت دریافت کرده. امیدوارم به زودی به توافق دست پیدا کنیم. وی در این مورد که در زمینه مسائل فنی، چارچوب همکاری‌های لازم با ایران در دسترس است و تنها به پیش‌برد دیپلماتیک امور نیاز است، بیان کرد: فکر می‌کنم چیزی که می‌گویید درست است. نمی‌خواهم کارهایی که باید انجام شوند را تقلیل بدهم، آنچه ما با ایران داریم، مسیری رو به جلو است، طرح و نقشه راهی که باید در پیش بگیریم و گام‌به‌گام آن را دنبال کنیم تا چیزهایی را که نیاز به شفاف‌سازی دارند، شفاف‌سازی کنیم. امیدوارم بتوانیم این کار را انجام دهیم. کارهای زیادی پیش‌رو داریم. به ویژه در حال حاضر که با کشمکش‌هایی عذاب‌آور و غیرمنتظره مانند آنچه در اوکراین رخ می‌دهد، مواجهیم.
مفادی به توافق برجام اضافه شد
سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کرد بنا به درخواست مسکو برخی مفاد ضروری به متن توافق احتمالی وین اضافه شده تا از همکاری‌های تهران و مسکو در زمینه پروژه‌های هسته‌ای اطمینان حاصل شود. ماریا زاخارووا گفت: اوضاع در عرصه بین‌المللی به سرعت درحال تغییر است و حملات خصمانه آمریکا و اتحادیه اروپا به روسیه، ما را برای جلوگیری از مانع تراشی‌ها در مقابل همکاری‌های بین‌المللی با جمهوری اسلامی ایران به فکر فرو برد.
وی افزود: برای تضمین اینکه تمامی پروژه‌ها و حیطه‌های فعالیت پیش‌بینی شده در برجام از جمله همکاری با ایران در نیروگاه اتمی بوشهر از آثار منفی تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا علیه روسیه مصون بمانند مفاد ضروری اضافی در متن توافق آتی قرار گرفته‌اند. سخنگوی وزارت خارجه روسیه، در اظهاراتی مشابه با سایر مقامات روسیه اعلام کرد، دلیل کند شدن روند مذاکرات مسکو نبوده است. وی تصریح کرد: ما در روند رسیدن به توافق برای از سرگیری اجرای برجام تاخیر ایجاد نکرده‌ایم.
منبع: روزنامه آرمان ملی
