ایران دومین دارنده بزرگ ذخایر گاز طبیعی (اندکی کمتر از روسیه) و جزو پنج کشور نخست دارنده بیشترین ذخایر اثبات شده نفت خام است. اما بازار مصرف، تکنولوژی و سرمایه (که هر سه مورد در راستای تامین نیازهای اقتصادی ایران است) در اتحادیه اروپاست.
رئیس کمیته روابط خارجی مجلس در دیدار سفیر چین در تهران با اشاره به حمایت های پکن از عضویت کشورمان در شانگهای، گفت: عضویت کشورمان در سازمان شانگهای و بریکس موجب تقویت محور شرق در مقابل یکجانبه گرایی غرب و در رأس آن ایالات متحده آمریکا شد.
۲۸ شهریور ۱۴۰۱ رئیس دولت سیزدهم پس از پایان سفری سهروزه به سمرقند ازبکستان برای حضور در نشست سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای درحالی مهیای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد میشد که همچون دیگر سفرهای خارجی رئیسی، تلاش برای «برقراری نظم عادلانه بینالمللی از طریق چندجانبهگرایی اقتصادی» محور برنامههای او در سفر به نیویورک اعلام شد.
رئیس سازمان توسعه تجارت با اشاره به مزایای عضویت در بریکس برای ایران گفت: بریکس در ابتدای تعریف ساختارهای اقتصادی برای خود قرار دارد و عضویتِ کنونی ما به این رویه کمک میکند.
اگر بخواهد به طور کامل از مزایای اقتصادی بریکس و این بلوک هایی که معمولا متعهد هم هستند که توسعه اقتصادی پایداری را در کشورهای پیرامونی خود داشته باشند. مثل همین بانکی که می خواهند تشکیل بدهند یا روابط اقتصادی خاص و سرمایه گذاری هایی که می خواهند با هم انجام دهند. لازمه این امر نیز این است که ایران سیاست خارجی و روابط اقتصادی خود را در یک چارچوب شناخته شده بین المللی قرار دهد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان درباره عضویت ایران در شانگهای و بریکس و ارتباط آن با مذاکرات برجام، گفت: هیچ ارتباط مستقیمی بین شانگهای و بریکس با برجام وجود ندارد. عضویت ما در شانگهای در روزهای گذشته انجام شد و کارهای بسیار زیادی در حوزه سیاسی و امنیتی و تجاری در حال انجام است.
تحریمها مشکلی است که باعث ایجاد تردید برای بازیگران حملونقل هند و همچنین جهانی میشود و میتواند دلیلی باشد براینکه بندر چابهار و INSTC به اهداف مورد نظر نرسند.
دولت سیزدهم در دومین سال سکانداری خود موفق شد طلسم ۱۶ ساله عضویت ایران در سازمان همکاریهای شانگهای را بشکند، در حالی که در دولت گذشته برخی با بهانه عدم عضویت ایران در FATF مدعی بودند ایران قادر به عضویت در سازمان شانگهای نیست.
دبیر شورای اطلاعرسانی دولت گفت: هیچ پیشرفتی در پذیرش عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای تا قبل از انتخابات ۱۴۰۰ رخ نداده بود و در پیغامهای واصله، انتخاب آقای رئیسی علت پذیرش عضویت اصلی بیان شد.
بدون تردید الحاق ایران به سازمان همکاریهای شانگهای، علاوه بر تقویت همکاریهای امنیتی منطقهای، موجبات توسعه همکاریهای اقتصادی، تجاری و فرهنگی میان کشورهای عضو را به دنبال دارد؛ ضمن این که تاکیدی بر ادامه سیاست خارجی متوازن و رویکرد چندجانبه گرایی است.
شانگهای فرصت های بزرگ اقتصادی برای ایران همراه دارد چرا که تهران روابط سیاسی و حتی تا حدودی استراتژیک با چین دارد و از سوی دیگر روابط ایران با روسیه نیز مطلوب است و ایران قبل از عضویت در شانگهای با این دو قدرت اقتصادی و سیاسی رابطه حسنه ای داشته و اکنون که به عضویت دائم این سازمان درآمده است، فرصت های بهتری نصیب ایران می شود خصوصا اینکه این کشورها اعلام کرده اند که پایبند تحریم های آمریکایی نخواهند بود.
در دولت قبل، یکی از دولتمردان گفته بود: «شما میخواهید با دنیا مذاکره کنید؟ شما بلد هستید که با دنیا مذاکره کنید و آیا زبان دنیا را میدانید؟»؛ حال در پاسخ به طرفداران این رویکرد باید گفت که «بنشینید و زبان مذاکره با دنیا را یاد بگیرید»؛ در دنیایی که به واسطه اقدامات مخرب و جنایتکارانه دولتهای سلطهگر، «قانون جنگل» بر آن حاکم است، این اقتدار و دیپلماسی عزتمندانه است که احترام میآورد. احترامی که میوههای آن را میتوان در حوزههای مختلف از جمله امنیت، عزت ملی و اقتصاد چید و از آنها بهره برد.