نماینده آمریکا در سازمانهای بینالمللی در وین در بیانیهای در نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با تکرار ادعاهای غرب درباره اهداف برنامه هستهای ایران، خواستار همکاری کامل ایران با آژانس در زمینه اجرای موارد توافق شده در مارس گذشته شد.
بهرغم گزارشهای رسانههای غربی درباره مختومه اعلام شدن پرونده یکی از سه مکان ادعایی آژانس، رافائل گروسی روز گذشته در بیانیه مقدماتی خود در جلسه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی مدعی شد که ارزیابی آژانس درباره سایت مریوان همچنان پابرجاست.
اگر اظهار نظر آقای گروسی نتواند شورا را راضی کند که پرونده هسته ای ایران گامی به جلو رفته است و خواسته های آژانس از سوی ایران در حال اجراست، آنگاه با توجه به اینکه شورای حکام هر سه ماه یکبار تشکیل جلسه می دهد، ممکن است تصمیم نه چندان مثبتی علیه ایران گرفته شود.
اکنون گویا در سفر گروسی به تهران قرار شده برخی پرونده ها و مسائل پادمانی در دستور کار مشترک قرار گرفته و حل و فصل شود. البته هنوز هیچ محتوایی در مورد توافقات ایران و آژانس خبری به بیرون درز نکرده است اما از لحن آقای گروسی می توان این برداشت را صورت داد که توافقی بین مقامات ایران و آژانس صورت گرفته تا این مساله حل و فصل شود.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی رویکرد سیاسی را کنار بگذارد، به راه حل فنی بسیار نزدیک هستیم، نسبت به احتمال هرگونه تحرک منفی در نشست ماه مارس شورای حکام هشدار داد.
تنگنای اقتصادی امروز برخلاف دولت حسن روحانی نه از انفعال و سستی و شرطیسازی اقتصاد که دقیقا به دلیل کنش فعالانه دولت سیزدهم در مسدودسازی راههای مداخله غرب در اقتصاد ایران ایجاد شده است. اتفاقی که کاملا طبیعی بود، وقتی نقشه تجاری جدید کشور را مصون از مداخلات آمریکا ترسیم میکنید، آنها آرام نخواهند نشست و یک تماشاچی صرف نخواهند بود.
اگر با آقای گروسی به یک مدل همکاری برای پاسخ دادن به سواالت و توافق برسیم قاعدتا از صدور یک قطعنامه علیه ایران جلوگیری می شود و در غیر اینصورت ممکن است کار به ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت برسد. یعنی شاهد یک نوع امنیتی سازی مناسبات ایران و آژانس هستیم و این سطحی که اسرائیلی ها به شدت دنبال می کنند. امیدواریم که این مساله در جریان دیدار بازرسان آژانس در تهران حل شود.
باید منتظر سفر آقای گروسی به تهران باشیم که در این قضیه نقش تعیین کننده دارد و اگر به یک راهکار مناسب برسیم، هم میتوانیم جلوی تصویب یک قطعنامه جدید را در شورای حکام بگیریم که احتمالا اوایل اسفند جلسه خواهند داشت و هم میتوانیم یک شروع جدیدی در گفتوگو با طرفهای اروپایی و آمریکا داشته باشیم.
وقتی همواره سخن از احیای برجام میشد گفته میشد که آمریکاییها باید تعهد دهند و اینکه موضوع پادمان و انتقاداتی که نسبت به برنامههای هستهای ایران در آژانس گرفته میشود، حل شود تا ایران به مذاکرات احیای برجام بازگردد
رمزگشایی از مواضع گروسی چندان دشوار به نظر نمیرسد. او در آستانه سفر خود به ایران درصدد است بهصورت همزمان سیگنالهای متنی و فرامتنی بازدارندهای را علیه کشورمان مخابره کند. این رویکرد گروسی ناظر بر نگاه غیرحقوقی وی در قبال پرونده هستهای ایران و موارد ادعایی مطروحه «در گزارشهای مربوط به اماکن سهگانه» است.
کی از بخشهای سخت کار میان ایران و آژانس این است که درخواست های آژانس برای همکاری ایران در این موارد در چارچوب پروتکل الحاقی و حتی فراتر از آن است در حالی که ایران در پاسخ به اجرا نشدن تعهدات برجامی طرفهای مقابل، این همکاریها را قطع کرده است.
با تصویب سومین قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران از زمان اجرایی شدن برجام، سوال مهم این است که ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت تا چه حد جدی است؟ و آیا مکانیسم ماشه نیز فعال خواهد شد؟
نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی واقع در وین عنوان کرد که بررسی راستیآزمایی و نظارت بر ایران در جلسه شورای جکام آژانس اتمی از امروز (به وقت اروپا) آغاز خواهد شد.
در حالی که همچنان حواشی های گزارش آژانس و نیز تصویب قطعنامه علیه ایران در جلسه شورای حکام ادامه دارد، وزارت خزانهداری آمریکا روز پنجشنبه با صدور بیانیهای اعلام کرد که شرکت پتروشیمی فن آوران سهامی عام، شرکت پتروشیمی خارک سهامی عام، شرکت پتروشیمی مارون و چندین شرکت چینی و اماراتی حامی این شرکتها را در لیست تحریمهای خود قرار داده است.
از مدتها قبل پیشبینی میشد که آژانس به سمت سختگیری بیشتری با ایران دارد جلو میرود و با اینکه در سفرهای آقای گروسی که معمولا قبل از برگزاری اجلاس آژانس، شورای حکام یا بحبوحه مذاکرات بین ایران و 4+1 انجام میشد و بیانیههایی هم که صادر میکرد یا اظهارات و مصاحبههایی که انجام میداد، معمولا با یک توافق با ایران در حوزه موضوعات مربوط به آژانس بود، روی جو عمومی اعضای 35 نفره شورای حکام و فضای مذاکرات تاثیرگذار بود.