گره ها ‎بدون ‎مذاکره ‎باز ‎نمی‎شود

به گزارش سایت خبری پرسون، علی بیگدلی استاد دانشگاه در یادداشتی نوشت: نشست شورای حکام این بار تفاوت هایی با گذشته ها دارد. این شورا هر سه ماه یکبار تشکیل می شود و باید گزارش خود را به شورای امنیت دهد.

و این مرتبه دچار یک آشــفتگی و بلاتکلیفی شــده با گلایه مندی آقای گروسی همراه اســت. علت هم این است که معلوم می شــود سایه تحکم آمریکایی ها بر شورا کاملا مشهود اســت. آمریکایی ها خواسته اند که شورا علیه ایران قطعنامه صادر نکند بلکه با یک بیانیه و اخطاریه به کار خود پایان دهد درحالی که برخی از اعضای ۳۵ نفره شورای حکام با این نظر موافق نیستند. شورا الان در حالت کش و واکشی بین اختلافات فنی و از طرف دیگر تحت تاثیر فشارهای دیپلماتیک قرار گرفته که از طرف آمریکا و سه کشور اروپایی انگلیس و فرانسه و آلمان بر آن تحمیل می شود. در حقیقت کاملا مشهود است که شورای حکام و آقای رافائل گروسی هم در یک حالت گلایه مندی و یک حالت بلاتکلیفی قرار دارند.

از لابه لای صحبت های آقای گروسی اینطور به نظر می رسد که ایران به تعهدات خودش براساس ان.پی.تی عمل کرده، منتها برای آقای گروســی، مبنای اینکه ایران عمل نکرده، همان قطعنامه ۲۲۳۱ و همان تعهداتی است که ایران در سال ۲۰۱۵ داشته که فرضا باید رآکتور آب سنگین اراک را از کار می انداخت یا سانتریفیوژها از سطحی بالاتر نمی رفت و همچنین سطح غنی سازی ۳/۶۷ درصد بود. ایران هم مدعی است چون طرف های ما یعنی آمریکا از برجام خارج شــد، ایران هم خیلی به تعهداتش عمل نکرد و این امر باعث شــد که کشــورهای اروپایی تحریم هایی را علیه ایران وضع کنند که به پیچیدگی موضوع اضافه کرد. به همین دلیل هم الان آژانس دچار یک بلاتکلیفی شده.

گلایه دوم آژانس این اســت که ایران به رغم قول هایی که قبل از سفر آقای گروسی به تهران داده بود آنها را عملی نکرده است. افزایش و ارتقای ســانتریفیوژها که ایران ممنوعیت داشته تغییر ماهیتی در سانتریفیوژها ندهد و در سال ۲۰۳۰ می توانسته ارتقا دهد که ایران توجه نکرده و تا این مرحله جلو رفته. مســئله دیگر اینکه آقای گروسی مدعی است که ایران فیلم های دوربین های نصب شده را دراختیار آژانس قرار نمی دهد و اطلاع دقیقی از عملکرد ایران نداریم از این رو نمی توانم به صراحت بگویم که ایران به تعهداتش عمل کرده. این جمله آقای گروسی است که الان اختلافات زیادی بین ما و ایران وجود دارد.

مسئله بعدی که بدان اشــاره می کند اینکه آقای گروسی معتقد است تا مسئله فعالیت های هسته ای و ساخت ســانتریفیوژها در ایران مشخص نشود و میزان اورانیوم غنی شده ایران معین نشود، امکان هیچ نوع مذاکره ای بر سر برجام وجود نخواهد داشت. البته از جهت مقررات مندرجه در قطعنامه ۲۲۳۱ همین طور است و آنطور که ایران مقدمه مبادله زندانیان دوتابعیتی را فراهم کرده و ۶ میلیارد دلاری که از کره آزاد می شود و به ایران می آید و کاهش سطح غنی سازی ایران از ۶۰ درصد، هیچکدام ارتباطی به اصل برجام ندارد. اصل برجام هیچ تغییر نکرده و اختلافات بر سر آن همچنان باقی است. به دلیل اینکه الان جو بایدن در آســتانه انتخابات ۲۰۲۴ اســت و مایل نیست خودش را درگیر مذاکرات برجامی با ایران بکند. چون اگر مذاکره برجامی شود، باید به کنگره گزارش دهد و چون الان مجلس نمایندگان تحت کنترل جمهوریخواهان است، ممکن است مخالفت و سروصدایی علیه بایدن در آستانه انتخابات به وجود آید. از این رو گزارش پنهانی موقت به این دلیل اســت کــه آمریکایی ها در تلاش هســتند حتی آژانس را هم در جریان نگذارند که با ایران بــه نقطه هایی از توافق حتی پنهانی رسیده اند.

همه اینها نشان می دهد که یک نوع بلاتکلیفی در آژانس وجود دارد. ولی اگر فشــار آمریکا روی آژانس نبود، شاید شــورای حکام قطعنامه ای علیه ایران صادر می کرد که اگر این قطعنامه صادر شود به شورای امنیت خواهد رفت و در اینصورت مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. بنابراین اینبار هم قطعنامه ای علیه ایران صادر نخواهد شد و فقط به صورت یک بیانیه اخطاری به ایران اکتفا می کنند تا ببینند در این مدتی که از ریاســت جمهوری بایدن باقی مانده چه خواهد شد. ولی هیچ اتفافی نمی افتد و ظرف یکســال و نیم آینده به نظر نمی رسد که اتفاق مهمی بر سر برجام بیفتد برای اینکه نقطه نظرات ما با آمریکایی ها هنوز دچار یک ناترازی است. مذاکراتی که در قطر و عمان صورت گرفته هیچ ارتباطی به اصل برجام ندارد و فقط یک مقدار صادرات نفت ایران افزایش پیدا کرده به خاطر همین آزادســازی زندانیان و یک مقدار پول ایران را آزاد کرده اند که موقتا جلوی اختلافات شــدید گرفته شود یا نیروهای مقاومت به نیروهای آمریکایی در عراق حمله ای نکنند. ولی چارچوب و روح برجام همچنان باقی است و هیچ اتفاقی برایش نیفتاده و تحریم ها پابرجاست.

منبع: آرمان ملی