به گزارش سایت خبری پُرسون، سیامک کاکاوند دکترای معماری در یادداشتی نوشت: هوش مصنوعی در حال حاضر و در آینده، بسیاری از حوزه‌های نظری، عملی و اجرایی، دنیای ما را دگرگون و متحول خواهد نمود. موضوع شهرسازی و معماری نیز مستقل از این پدیده فراگیر و تحول‌آفرین نیست. شناسایی و آگاهی به ابعاد و وجوه تأثیرگذاری هوش مصنوعی در تمام حوزه‌ها و سطوح لازم و ضروری است. این یادداشت فارغ از مباحث نظری و راهبردی در حوزه اجرا و به طور مشخص موضوع صدور مجوزهای شهرسازی در شهرداری‌های کشور را موردمطالعه و بررسی قرار داده و در 8 بخش به زمینه‌های تحول و دگرگونی اشاره می‌نماید. این 8 بخش شامل تشکیل پرونده، کنترل نقشه، طرح تفصیلی و برو کف، صدور پروانه، نظارت فنی، اجرای احکام، نوسازی و کنترل و نظارت است.
تشکیل پرونده
در بخش تشکیل پرونده با مراجعه مالک و یا نمایندگان مالکان و ارائه سند، شناسایی و ورود ابعاد زمین در سامانه شهرسازی، هوش مصنوعی این امکان را فراهم می‌نماید که بهترین گزینه‌های طراحی متناسب با شرایط فیزیکی زمین و مفاد و محتوای طرح تفصیلی و اسناد شهرسازی در اختیار مالکان، طراحان و غیره قرار گیرد. طیف گسترده پیشنهادات مرتبط هوش مصنوعی به ارتقاء، تسریع و بهبود فرایند طراحی در کوتاه‌ترین زمان، با کمترین هزینه و بالاترین کیفیت‌ها منجر می‌شود.
کنترل نقشه
در این مرحله نقشه‌های ساختمان توسط طراحان و دفاتر فنی در سامانه بار گزاری می‌گردد. هوش مصنوعی با توجه به ضوابط و مقررات و ملاحظات مدیریت شهری (دستورالعمل‌ها و بخشنامه‌ها...) می‌تواند این نقشه‌ها را بررسی نماید و موارد متعارض و متقابل با ضوابط و مقررات و یا بخشنامه‌ها و غیره را اعلام نماید.
2-1- کنترل‌پذیری پلان‌ها
هوش مصنوعی این توانایی را دارد با ثبت ضوابط و مقررات جاری و مصوب، مجموعه پلان‌ها را با ضوابط و مقررات مذکور کنترل و در صورت مغایرت اعلام نماید و همچنین قادر است پیشنهادهای جایگزین را در بخش‌های متعارض با ضوابط و مقررات ارائه نماید. در بازنگری‌ها و اصلاحات نیز هوش مصنوعی قادر است در فرایندها مجدداً موضوعات را بررسی و موارد لازم را اعلام نماید. همچنین هم‌زمان با انجام اصلاحات امکان کنترل موضوعات مالی و عوارض مرتبط در خصوص هر پیشنهاد جایگزین، وجود دارد.
طرح اولیه
ارزیابی هوش مصنوعی
ارزیابی نسبت به ضوابط و مقررات جاری
و الگوهای پیش فرض
ارائه گزینه‌ها و پیشنهادات اصلاحی
اصلاحات و ملاحظات طراح و مدیریت شهری
طرح نهایی
< >طرح تفصیلی و برو کفبا عنایت به موقعیت ملک و لزوم کنترل ضوابط و مقررات شهرسازی و مجموعه ضوابط و مقررات طرح تفصیلی، هوش مصنوعی می‌تواند موارد مشابه ملک را، به‌منظور کنترل دقیق و تطبیق‌های لازم در اختیار کارشناسان و مدیران متخصص واحد طرح تفصیلی قرار داده و صحت محاسبات و مقادیر ورودی به سامانه را در بخش طرح تفصیلی با دقت و سرعت لازم و مطلوب کنترل نماید.
< >صدور پروانه در بخش عوارض هوش مصنوعی با مرور محاسبات مشابه امکان کنترل محاسبات مالی و عوارض نقشه‌های پیشنهادی را می‌تواند کنترل و اعلام نماید و به عنوان پشتیبان فعالیت‌های محاسباتی مورد بهره‌برداری قرار گیرد. همچنین در بخش شورای معماری، موارد مشابه را در اختیار کارشناسان و مدیران به‌منظور کنترل و آگاهی دقیق و مؤثر قرار خواهد داد و بر صحت و دقت عملکردها خواهد افزود. در کنترل ضوابط و مقررات آتش‌نشانی نیز با ارزیابی نقشه‌های مشابه و تحلیل همه‌جانبه علاوه بر کنترل قادر به ارائه پیشنهادات در حوزه طراحی خواهد بود. بدیهی است عملکرد کنترلی و همچنین ارائه پیشنهاد با توجه به اقدامات گذشته و بانک طرح‌های هوش مصنوعی، موجبات ارتقاء و بهبود سرعت و کیفیت کنترل‌ها و پایش ها خواهد گردید.
4-1- کنترل‌پذیری ضوابط و مقررات در موضوع نمای شهری
هوش مصنوعی این توانایی و ظرفیت را دارد که نماهای ارائه‌شده برای هر ملک و یا بدنه شهری و غیره را با ضوابط، مقررات و یا راهبردهای ارائه‌شده در اسناد قانونی شهرسازی، ارزیابی و کنترل نماید. این ارزیابی‌ها بر اساس معیارهای ورودی نظیر انسجام، هماهنگی، یکپارچگی، هویت و غیره و مجموعه الگوهای ارائه‌شده در بانک و یا شبکه طرح‌های هوش مصنوعی صورت می‌پذیرد. همچنین توانایی ارائه پیشنهادات جایگزین حسب معیارهای مختلف، امکان طراحی و بهره‌برداری از طرح‌های متعدد برای یک ساختمان و یا یک بدنه و جداره شهری را در شرایط مناسب و مطلوب فراهم می‌نماید. طیف گسترده طرح‌های مرتبط و در چارچوب معیارهای اسناد فرادست و دیگر ملاحظات و محذورات، امکان ارتقاء و بهبود اساسی در ارائه طراحی فضاهای شهری را میسر می‌نماید.
< >نظارت فنی5-1-بررسی خلاف
با عنایت به تخلفات و ضوابط و مقررات مرتبط، هوش مصنوعی با عملکرد کنترلی در سامانه شهرسازی می‌تواند در بخش شناسایی و همچنین دسته‌بندی تخلفات بسیار مؤثر عمل نماید. همچنین در بخش محاسبه عوارض مرتبط با تخلفات می‌تواند پشتیبان فنی کارشناسان و مدیران شهرداری‌ها قرار گیرد و محاسبات را کنترل و صحت و دقت عملکردها و فعالیت‌ها را تضمین نماید. لازم به ذکر است هوش مصنوعی قادر است خود نیز به کشف تخلفات بر اساس اطلاعات سامانه اقدام و موارد موصوف را به‌صورت خودکار اعلام و در فرایند رسیدگی نهادهای نظارتی قرار دهد.
5-2- پایان کار ساختمانی
با عنایت به فرایند پیچیده صدور پایان کار ساختمانی و نیاز به اخذ استعلامات متعدد و تعیین تکلیف بسیاری از موارد اجراشده، هوش مصنوعی می‌تواند پشتیبان عملکرد کارشناسان و مدیران در ارزیابی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها باشد. از مهم‌ترین عملکردها ارائه موارد مشابه از بانک طرح در هر بخش، کنترل محاسبات عوارض، کنترل و احصا تخلفات به‌صورت هوشمند، اطلاع‌رسانی در خصوص هماهنگی و اخذ استعلامات از دیگر دستگاه‌ها و نهادهاو غیره، می‌تواند نام برد.
< >اجرای احکامفرایند اجرای احکام می‌تواند پیچیده، طولانی و زمان‌بر باشد. در این فرایند دسته‌بندی احکام و نحوه اجرای آرای ماده صد کمیسیون‌های اجرایی و اخذ عوارض و مواردی که باید قلع‌وقمع و یا اعاده و غیره، گردد دارای تنوع و پیچیدگی‌های بسیار است. هر بخش نیاز به اقدامات مقدماتی نظیر صدور اخطار، اخذ مجوزهای قضایی متنوع (حکم ورود، حکم کلید، حکم تخریب...) دارد. هوش مصنوعی در تمام اجزا این فرایند با دسته‌بندی موضوعات و اعلام هشدارها و زمان‌بندی‌ها، اعلام موارد مشابه، تطبیقی و کنترلی از بانک و شبکه اطلاعات، می‌تواند ابزار پشتیبانی قابل‌اتکا و مؤثر در این حوزه باشد.
< >نوسازیدر طراحی شهری، نماسازی و ساماندهی‌ها، هوش مصنوعی می‌تواند برای پلاک‌ها و بدنه‌های شهری، کانون‌ها و میادین، مراکز محله‌ها و عرصه‌های عمومی و طیف گسترده فضاهای شهری نمونه‌های متعدد و متنوعی را حسب معیارها و همچنین ضوابط و مقررات متناسب با هر زمینه و پهنه شهری ارائه نماید. طراحان و مدیریت شهری امکان انتخاب گزینه‌ها را از میان خیل عظیم پیشنهادات در کمترین زمان و با کامل‌ترین جزییات و بهترین کیفیت‌ها خواهند داشت. پس از انتخاب گزینه نهایی هوش مصنوعی می‌تواند با امکان‌سنجی و عارضه‌سنجی، تحلیل و ارزیابی دقیق و قابل‌اتکا را فرا روی مدیریت شهری قرار دهد. و تبعات اجرای طرح‌ها را پیش از اجرا مدل و شبیه‌سازی نماید.
7-1 بدنه سازی و فضاهای شهری
پیشنهادات طراحی در حوزه بدنه‌های شهری، طرح کاشت گیاهان در معابر، کف‌سازی‌ها، مبلمان شهری، نورپردازی‌ها، الحاقات و تابلوها، ساماندهی بازشوها، ورودی‌ها، انتظام بخشی ارکان عمودی و افقی در بدنه‌ها و جداره‌های شهری، انتخاب سبک‌های مختلف طراحی حسب ملاحظات کارکردی، هویتی، تاریخی و غیره می‌تواند باهوش مصنوعی با سرعت و کیفیت بالاتر صورت پذیرد. همچنین با شرط و شروط پذیری هوش مصنوعی امکان رعایت اصول متعدد و متنوع و تولید گزینه‌های متنوع برای انتخاب نهایی در اختیار طراحان و مدیریت شهری قرار دارد.
< >کنترل و نظارتهوش مصنوعی قادر است مجموعه فرایند شهرسازی را به‌صورت خودکار کنترل نماید و چنانچه در بخش‌های کیفی، تخصصی و همچنین بخش‌های مالی و عوارض، اهمال و یا تخلفاتی در سامانه انعکاس داشته باشد، اعلام و در فرایند رسیدگی تعریف‌شده هدایت نماید.. در حال حاضر برخورد با این تخلفات بعضاً با تأخیر و یا پس از اعلام ذینفعان و یا نظایر آن صورت می‌پذیرد. قابلیت هوش مصنوعی این امکان را به مدیرت شهری می‌دهد که به‌صورت بهنگام و در ساختار تعریف و طراحی‌شده این تخلفات شناسایی و در فرایند بررسی و رسیدگی نهادهای نظارتی قرار گیرد (کارتابل تخلفات). بدیهی است در فرایند توصیفی موصوف ریسک تخلفات برای متخلفان بسیار بالا رفته و به نحو قابل‌توجهی نارسایی‌ها و شکایات مرتبط تقلیل خواهد یافت.
به نظر می‌رسد با عنایت به مواهب و مزایای متعدد و متنوع هوش مصنوعی در تمام حوزه‌ها، مدیریت شهری در قالب یک برنامه جامع و منسجم، نیاز به بازتعریف و بازنگری اصولی و اساسی در سامانه شهرسازی دارد. این تغییر و تحولات رافع بسیاری از معضلات و چالش‌های وضع موجود است و می‌تواند موجبات ارتقاء کیفیت عملکرد، گسترده و همه‌جانبه در فرایندهای مرتبط با صدور مجوزهای ساختمانی را فراهم نماید.
منبع: پُرسون
