این روزها دستکم به‌صورت روزانه یک تحلیل در مورد مذاکرات هسته‌ای در دسترس همگان وجود دارد. مذاکرات هسته‌ای وین در تاریخ 8 آذرماه با حضور ایران و 1+4 به‌صورت مستقیم و با آمریکایی‌ها به‌صورت غیرمستقیم آغازشده است.
به گزارش سایت خبری پرسون، این روزها دستکم به‌صورت روزانه یک تحلیل در مورد مذاکرات هسته‌ای در دسترس همگان وجود دارد. مذاکرات هسته‌ای وین در تاریخ ۸ آذرماه با حضور ایران و ۱+۴ به‌صورت مستقیم و با آمریکایی‌ها به‌صورت غیرمستقیم آغازشده است. مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین که دوشنبه هفته گذشته در پایتخت اتریش آغازشده بود جمعه به پایان رسید و ایران در جریان این مذاکرات دو سند در دو حیطه رفع تحریم‌های آمریکا و تعهدات هسته‌ای به طرف‌های مقابل ارائه کرد.
مذاکرات هسته‌ای و روی دیگر ایران؛ گام بعدی غرب برای مقابله با ایران مقتدر چیست؟
نکته قابل‌توجه این دور از مذاکرات آمادگی ایران و پافشاری بر مواضع نظام است. آن‌طور که از اظهارات مقامات اروپایی برمی‌آید، به نظر می‌رسد پس از ارائه اسناد مذکور توسط ایران، طرف‌های اروپایی که انتظار نداشتند با پیشنهادات مدون کشورمان در این دو حیطه مواجه شوند درخواست کردند که برای رایزنی‌های بیشتر با مقام‌های کشورهای خود، به پایتخت‌هایشان بازگردند.
جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده که این طرح‌ها بر سند برجام و پیش‌نویس حاصل‌شده در ۶ دور پیشین مذاکرات وین استوار است. اما بازهم کشورهای غربی در ابتدا به دلیل اینکه عزم و جدیت خاصی برای بازگشت به توافق نداشتند و دروهله دوم به دلیل کمبود اختیاراتشان و به راه‌اندازی جو منفی علیه ایران، شروع به بازی مقصر نمایی کردند.
کشورهای غربی که به دنبال تحمیل تعهدات حداکثری به ایران درازای پایبندی حداقلی خود به توافق هستند پس از ارائه این اسناد توسط ایران، جنگ روانی علیه تیم مذاکره‌کننده کشورمان را در دستور کار قراردادند و حال سعی دارند تهران را به مطرح کردن خواسته‌های خارج از برجام بدون در نظر گرفتن دور قبلی گفت‌وگوها متهم کنند. بازی که مدت‌هاست آغازشده اما با ازسرگیری مذاکرات رنگ و بوی رسمی به خود گرفته است. به‌طوری‌که در همین ابتدای کار می‌توان گام و شگرد بعدی غرب را در بازی مذاکرات پیش‌بینی کرد.
در همین بین مواضع سایر کشورهای عضو برجام نسبت به خواسته‌های ایران توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرده است. درحالی‌که اروپا و آمریکا مدام مواضع ایران را خارج از چارچوب برجام جلوه می‌دهند و سعی دارند فضای مذاکرات را ناامیدکننده ترسیم کنند، کشورهای چین و روسیه بارها اظهار کرده‌اند که مواضع ایران درست و منطقی است.
چین: آمریکا باید همه تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران را رفع کند
سخنگوی وزارت خارجه چین عصر دوشنبه به‌وقت‌تهران در نشست هفتگی با خبرنگاران به بیان دیدگاه‌های چین در خصوص تحولات جهان ازجمله مذاکرات رفع تحریم‌های ایران پرداخت و گفت: مذاکرات وین به همه طرف‌ها کمک می‌کند تا مواضع دولت جدید ایران را بهتر درک کنند.
به گزارش وبگاه «وزارت خارجه چین» ژائو لیجیان از سخنگویان وزارت خارجه چین در پاسخ به سؤالی در زمینه مواضع تازه آمریکا، آلمان و فرانسه در خصوص مذاکرات وین گفت: «با تلاش‌های هماهنگ همه طرف‌ها، دور هفتم مذاکرات ازسرگیری برجام در وین آغاز شد.
اگرچه هیچ پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشد، اما همه طرف‌ها نگرش جدی نشان دادند و موافقت کردند که به برجام دقیقا همان‌طور که هست، بازگردند. بر اساس متنی که در ۶ دور قبلی مذاکرات به‌دست‌آمده بود، طرفین در مورد لغو تحریم‌ها و موضوعات حوزه هسته‌ای گفت‌وگوهای جامعی انجام دادند و طرف ایرانی اسنادی را پیشنهاد کرد. این تعاملات به همه طرف‌ها کمک می‌کند تا مواضع دولت جدید ایران را بهتر درک کنند.»
سخنگوی وزارت خارجه چین همچنین تأکید کرده است که «آمریکا به‌عنوان آغازگر بحران هسته‌ای ایران، باید تمامی تحریم‌های یک‌جانبه غیرقانونی علیه ایران، چین و سایر طرف‌های ثالث را رفع کند و ایران نیز باید بر این اساس به تعهدات هسته‌ای خود عمل کند. همه طرف‌های ذینفع باید منطقی و خویشتن‌دار باشند.»
این اظهارات چین درست بازمانی مصادف شده است که غربی‌ها با تمام توان خود در تلاش هستند فضای رسانه‌های داخلی و خارجی را از اظهارات تاریک خود پر کنند و این‌طور تلقین کنند که خواسته‌های ایران، زیاده خواهانه است.
غربی‌ها اما به‌صورت واضح مواضع خود را در صحبت‌هایشان مطرح نمی‌کنند و حتی شاهد بودیم که سخنگوی کاخ سفید در هفته‌های گذشته درواکنش به اظهارات مداخله‌جویانه اسرائیل در مورد توقف روند مذاکرات به‌صورت متظاهرانه بیان کرد که آمریکا مسیر دیپلماسی را برای بازگشت به برجام ادامه خواهد داد. این درحالی است که روز چهارشنبه یک هیئت اسرائیلی برای رایزنی علیه ایران وارد واشنگتن خواهد شد.
در این فضا حتی روسیه نیز از مواضع ایران دفاع کرده است و همین اظهارات می‌تواند کمی فضای ناامیدکننده‌ای را که غربی‌ها بر مذاکرات حاکم کرده‌اند، متوقف کند.
روسیه: ایران خواهان راه‌حلی جامع است نه موقت
میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در «وین» پایتخت اتریش در واکنش به اظهارات اخیر «حسین امیر عبداللهیان» وزیر امور خارجه ایران درباره توافق موقت تصریح کرد که حق قطعی ایران است که مواضع خود را تعیین کند. ایران انتظار دارد بدون هرگونه تعویقی، یک راه‌حل جامع حاصل شود.
امیر عبداللهیان وزیرامورخارجه کشورمان روز دوشنبه در نشست خبری مشترک با فیصل المقداد وزیر خارجه سوریه در خصوص پیشنهادات طرف مقابل برای یک توافق موقت تصریح کرده بود: «ما توافق موقت را توافقی خوب برای کشورمان نمی‌دانیم. توافق باید جامع باشد و توافقی باید باشد که جمهوری اسلامی ایران و مردم به‌صورت ملموس از مزایای اقتصادی برجام و رفع تحریم‌ها استفاده کنند. با همین رویکرد تیم ما در روزهای آینده به وین برمی‌گردد، بخش عمده تیم ما هم در حال حاضر در وین حضور دارد و مباحث کارشناسی خودشان را ادامه می‌دهند».
اولیانوف نیز در واکنش به این اظهارات رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران گفت: «قطعا، هیچ منافاتی بین توافقات موقت و جامع وجود ندارد اما این حق مسلم و قطعی ایران است که موضع خود را تعیین کند. احتمالا این نشان می‌دهد که تهران انتظار دارد که بدون وقفه یک راه‌حل جامع پیدا شود.»
علی باقری با ریابکوف در مسکو دیدار کرد
در همین راستا شاهد سفر معاون سیاسی وزیرامور خارجه کشورمان به روسیه بودیم. سفری که می‌تواند دست ایران را در مذاکرات پر و روسیه را بیش‌ازپیش با ایران همراه کند. علی باقری معاون سیاسی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که به مسکو سفرکرده، روز (سه‌شنبه) ۱۶ آذرماه ۱۴۰۰ با سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه روسیه در محل وزارت امور خارجه این کشور دیدار و گفتوگو کرد.
در این دیدار آخرین تحولات مذاکرات ایران و گروه ۱+۴ در وین، موردبحث و بررسی قرار گرفت.
دو طرف در این دیدار بر ضرورت تداوم رایزنی‌ها و مشورت‌ها در زمینه موضوعات بین‌المللی و مذاکرات آتی ایران و ۱+۴ در وین تأکید کردند.
این دومین سفر باقری به مسکو پس از تصدی این سمت است. وی پیش از دور اول مذاکرات وین و بعد از سفری که به بروکسل داشت به دعوت ریابکوف به مسکو رفت.
حمایت پوتین و مودی از مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین
این روزها حتی خبر حمایت پوتین از مذاکرات رفع تحریم‌های ایران در وین نیز به چشم می‌خورد. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه و نارند را مودی نخست‌وزیر هند غروب دوشنبه به‌وقت‌تهران در خاتمه دیدار خود در بیانیه مشترک ضمن اشاره بر توسعه همکاری‌های دهلی‌نو و مسکو در حوزه‌های مختلف ازجمله دفاعی و فضایی، بر لزوم «احیای سریع توافق هسته‌ای با ایران» تأکید کردند.
به گزارش وبگاه «او ای آن» در این بیانیه آمده است که مودی از سیاستی که در آن هند می‌تواند شریک توسعه خاور دور روسیه شود، استقبال کرده است. پوتین و مودی در این بیانیه مشترک بر اهمیت اجرای کامل برجام تأکید و از تلاش‌ها باهدف احیای سریع توافق هسته‌ای با ایران حمایت کردند.
حال به نظر می‌رسد جنگ روانی هر دو طرف، یعنی اروپا و آمریکا و ایران شدت یافته است. این جنگ روانی-سیاسی پیش از آغاز مذاکرات شروع و پیش‌بینی می‌شد با ازسرگیری مذاکرات به‌واسطه رسمی شدن صحبت‌ها و شنیدن مواضع طرف‌های توافق کمتر شود. اما به نظر می‌رسد پس‌ازآنکه اروپایی‌ها با اسناد پیشنهادی ایران روبه‌رو و از این مسئله متعجب شدند، تصمیم به‌شدت دادن بازی روانی علیه ایران گرفتند. به‌طور مثال درحالی‌که شخص پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در دیدار با نخست‌وزیر هند در بیانیه مشترکی بر لزوم «احیای سریع توافق هسته‌ای با ایران» تأکید کردند. یک مقام آمریکایی اظهار می‌کند که برنامه هسته‌ای ایران در گفت‌وگوی بایدن و پوتین بررسی خواهد شد. به این همزمانی دقت کنید!
مقام آمریکایی: برنامه هسته‌ای ایران در گفت‌وگوی بایدن و پوتین بررسی می‌شود
یک مقام ارشد آمریکایی خبر داد که جو بایدن رئیس‌جمهور آمریکا در کنفرانس ویدئویی با ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه درباره موضوعات متعددی به گفتوگو خواهد پرداخت.بر اساس گفته این مقام آمریکایی، بایدن و پوتین درباره نگرانی‌های واشنگتن در خصوص پیشرفت‌هایی که ایران در برنامه هسته‌ای خود ایجاد کرده نیز گفتوگو خواهند کرد.
در همین حال اما وال‌استریت ژورنال نوشت که «همراه کردن روسیه و چین برای فشار بر ایران دشوار است. سال ۲۰۱۵ نیست»
وال‌استریت ژورنال، رسانه آمریکایی بابیان اینکه دولت جو بایدن اکنون برای هدایت گفت‌وگوهای وین در جهت مطلوب خود چشم به روسیه و چین دوخته به دشواری‌های پیش روی واشنگتن برای همراه کردن این دو کشور جهت فشار بر ایران اذعان کرده است.
روزنامه وال‌استریت ژورنال مدعی شده در شرایطی که مذاکرات وین درخطر فروپاشی قرارگرفته دولت بایدن احتمالا مجبور خواهد بود برای پایان دادن به اختلافات با ایران در حوزه مسئله هسته‌ای به چین و روسیه متوسل شود.
مقام‌های کشورهای غربی اذعان می‌کنند سریع‌ترین مسیر برای افزایش فشارهای سیاسی و اقتصادی علیه ایران از طریق مسکو و به‌خصوص از طریق پکن است. اما وال‌استریت مدعی شده چین بعدازآنکه تحریم‌ها علیه ایران درنتیجه خروج آمریکا از برجام احیا شد به تهران برای تثبیت اقتصادش کمک کرد.
جدیدترین تحلیل‌های اقتصادی نشان می‌دهد چین طی ماه‌های گذشته به‌طور متوسط روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت خام از ایران خریداری کرده است.بنابراین همان‌طور که وزیرامورخارجه کشورمان در مصاحبه‌ای با یک رسانه روسیه‌ای گفته تهران آماده انجام گفت‌وگوهای نتیجه محور برای رفع تحریم‌ها است، به نظر می‌رسد این موضع صرفا برای کشورهای اروپایی که منتظر دستور آمریکا هستند، گران تمام می‌شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان در مصاحبه با روزنامه کامرسانت گفته ایران حسن نیت دارد و آماده انجام گفت‌وگوهای موفق است. امیر عبداللهیان تصریح کرد: «به‌رغم آنکه غرب تعهداتش را اجرا نمی‌کند ایران برای نشان دادن حسن نیت و باهدف رفع تحریم‌های یک‌جانبه و غیرقانونی بازهم آماده گفت‌وگوهایی نتیجه محوربرای رسیدن به یک توافق خوب است. ایران حسن نیت دارد و آماده انجام گفت‌وگوهای موفق است.»
در این گزارش سعی بر ترسیم فضای کلی حاکم بر مذاکرات با محوریت مواضع کشورهای روسیه و چین به‌عنوان سایر کشورهای عضو برجام بود. مواضعی که نشان داد کشورهای اروپایی آماده مذاکرات و بازگشت به برجام نیستند و به دنبال خواسته‌های حداکثری از ایران و تعهدات حداقلی خودشان هستند. آن‌هم بدون هیچ تضمین و پیش‌شرطی. باوجوداینکه روزهای ابتدایی مذاکرات هسته‌ای به دلیل رفتار غربی‌ها چندان امیدوارکننده نبود، برخی منابع خبری مدعی شده‌اند احتمال دارد هیئت‌های مذاکره‌کننده ایران و گروه ۱+۴ روز پنج‌شنبه به محل برگزاری مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین بازگردند.
منبع: رسالت
