اگر ایران در موضع ضعف بود، ترامپ با سابقهای که در سیاست خارجی دارد، لحظهای در استفاده از گزینههای نظامی یا اقدامات سلبی تردید نمیکرد، اما واقعیت این است که توانمندیهای ایران معادله را تغییر داده است.
تعویق مذاکرات ایران و آمریکا در رم، بازتابی از پیچیدگیهای فزاینده در روند گفتوگوهاست؛ تحولی که نشان میدهد ورود به جزئیات فنی، تضاد منافع را آشکارتر کرده و همزمان، طرفین را به بازطراحی مسیر دیپلماسی در سایه تهدید، فشار و ابتکار واداشته است.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، امروز چهارشنبه در اظهاراتی جدید، به روند مذاکرات هستهای میان ایران و آمریکا پرداخت و طرف ایرانی را در این گفتوگوها جدی توصیف کرد.
عارف دهقاندار پژوهشگر امنیت بینالملل در یادداشتی نوشت:
تجربه خروج یکجانبه امریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و اعمال سیاست فشار حداکثری نیز نشان داد که واشنگتن خیلی پایبند به مفاد توافق نبوده و حاضر است از ابزارهای سختتری برای رسیدن به اهداف خود استفاده کند. در چنین شرایطی، حتی اگر توافقی در زمینه هستهای حاصل شود، این احتمال وجود دارد که امریکا یا اسراییل با بهانههای دیگر، از جمله برنامه موشکی ایران، زمینهسازی برای تنشهای جدید و حتی درگیری نظامی را فراهم کنند.
چنانچه دشمن درپی محروم کردن ما از صدور نفت باشد، با استناد به کنوانسیونهای 1958 ژنو و 1982 جامائیکا که موضوع آن «نظام حقوقی آبراههای بینالمللی و حق عبور کشتیهاست»، تنگههرمز را به روی تمامی کشتیهای نفتکش و حتی کشتیهای حامل کالای تجاری و تسلیحاتی دشمن میبندیم. دلیلی ندارد که کشورهای متخاصم از تنگهای که در آبهای سرزمینی کشورمان قرار دارد اجازه عبور داشته باشند.
منابع مطلع ایرانی به «العربی الجدید» گفتهاند که مذاکرات ایران و آمریکا «فراتر از حد انتظار» پیش میرود و افزودند که «حتی طرف ایرانی نیز از رفتار مذاکرهکننده آمریکایی، جدیت و فوریتی که از خود نشان داده، و همچنین اینکه هنوز هیچ مطالبه غیرهستهای غیرممکنی مطرح نکرده، شگفتزده شده است». این منابع که نخواستند نامشان فاش شود، توضیح دادند که «حتی در مورد مسئله هستهای نیز سقف مطالبات آمریکا بالا نیست و این موضوع انگیزهای قوی برای پیشرفت سریعتر مذاکرات فراهم کرده است».
از سال 92 که مذاکرات شروع شد و بعد برجام به سرانجام رسید، شاخصها تعدیل شد و به سمت مطلوب رفت. به نظر میرسد این انتظار عقلایی میتواند شکل بگیرد که مردم نه تنها انتظار افزایش قیمت نداشته باشند، بلکه شاهد کاهش قیمت هم باشند و آن هم نه فقط در سکه و ارز بلکه بقیه کالاهایی که به ارز ارتباط دارند؛ مانند خودرو که قطعات آن نیاز مبرم به ارز دارد.
تیم پرتلاش، خستگیناپذیر و قابل اعتماد هستهایمان که تجربه بد عهدی آمریکا در سالهای گذشته را بارها دیده و راهبردهای کلان دشمن را رصد کردهاند، لازم است با نگاه به ظرفیت هستهای کشور و رهنمودهای حکیمانه رهبر حکیم انقلاب پای میز مذاکره نشسته و از حقوق ملت بزرگ ایران دفاع کنند و ذرهای از اصول ترسیم شده هستهای عدول نکنند که انشاءالله نخواهند کرد.
شنبه آینده دور سوم گفتگوها با بررسی نتایج کارشناسان از هر دوطرف در «عمان» ادامه خواهد یافت. اغلب کارشناسان سیاسی چه در سطح منطقهای همچنین بینالمللی انتظار مثبتی از این گفتگوها دارند.
معاون وزیر خارجه گفت که رفع تحریمها باید به گونهای باشد که منجر به انتفاع اقتصادی ملت ایران شود و صرفاً جنبه نمادین نداشته باشد. همچنین ایران بر حق غنیسازی اورانیوم تأکید دارد.
منصور حقیقت پور تحلیلگر مسائل سیاسی در یادداشتی نوشت:
جریان خالص ساز، هم در سیاست خارجی هم در سیاست داخلی مخالفت هایی را مطرح می کند. تلاش آنها تنها برای این است که اعلام کنند جریان خالص ساز هنوز زنده و فعال است و از بین نرفته است، ولی توجه داشته باشید که راهبرد ما همانی است که کلیت نظام و مقام معظم رهبری تعیین خواهند کرد نه تندروها و خالص سازها.
عشرت کراری به بهانه دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا نوشت:
اینک در آستانه دور دوم مذاکرات که شنبه ۳۰ فروردین به جریان خواهد افتاد، افکار عمومی منتظر است تا نتیجه نهایی به نفع اقتصاد ایران، کنترل تورم و افزایش اعتبار واحد پولی کشور در جهان رقم بخورد؛ هرچند طرف مقابل اذعان دارد که تمرکز بر مدار مسائل هستهای ایران استوار است.
این که دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا با آن مختصات شخصیتی(که بر کمتر کسی پوشیده است) با حساسیت و تمرکز روی مذاکره با ایران (که واضح است برایش چقدر اهمیت دارد)، اینبار بهشکل مکتوب خواستار گفتوگو میشود؛ مسالهای نیست که بهسادگی از کنارش گذر کرد و جای تامل بسیار دارد
امیرحیات مقدم؛ عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاستخارجی مجلس معتقد است تفاوت بنیادینی میان مذاکره مستقیم و غیرمستقیم از حیث نتایج نهایی وجود ندارد؛ چهآنکه هر توافقی، صرفنظر از شکل مذاکرات، نهایتا باید به امضای طرفین برسد و متضمن تعهدات متقابل باشد.
انتشار شایعه مسئولیت علی شمخانی در مذاکرات هسته ای به جنجالی رسانه ای تبدیل شد. ماجرا چه بود؟ مسئولیت پرونده هسته ای از دولت خاتمی با چه کسانی و نهادهایی بوده و این مسئولیت در دولت پزشکیان با چه کسی است؟
ظاهرا مسئولان کشور به این نتیجه رسیدهاند که در مساله هستهای باید به سمت یک توافق برد- برد حرکت کرد. به نظر میرسد بر اساس اخباری که در رسانهها منتشر میشود احتمال توافق بعد از مذاکرات دور از ذهن نیست چرا که بدون دستور مذاکرات عملا امکان آن وجود نداشت که گفتوگو آغاز شود.