مذاکرات هسته ای

معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با تأکید بر اینکه پرونده هسته‌ای تنها بهانه‌ای برای فشار علیه جمهوری اسلامی است، گفت: ریشه اصلی دشمنی‌ها با ایران، ماهیت اسلامی نظام، استقلال سیاسی و پیشرفت‌های کشور حتی در شرایط تحریم‌های گسترده و ظالمانه است.

نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین با حمایت صریح از موضع جمهوری اسلامی ایران تأکید کرد که مذاکرات احتمالی باید صرفاً به موضوع هسته‌ای محدود بماند و هرگونه تلاش برای گسترش آن به حوزه‌های موشکی و امنیت منطقه‌ای، مذاکرات را از مسیر واقع‌بینانه خارج خواهد کرد.

سید عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، علام کرد تهران آماده ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای با آمریکا است؛ موضوعی که به گفته او به تصمیم و رویکرد واشنگتن وابسته است. او همچنین تأکید کرد حملات اخیر آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای، مانع بازگشت آژانس انرژی اتمی برای بازرسی‌ها شده است.

سه مقام رسمی غربی به شرط فاش نشدن هویتشان اعلام کردند که در جلسه آتی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در وین، دستورالعمل‌های جدیدی برای بازرسی ذخایر هسته‌ای ایران تهیه خواهد شد. این جلسه در حالی برگزار می‌شود که پس از حملات هوایی اسرائیل و آمریکا به تاسیسات هسته‌ای ایران در ژوئن، همکاری ایران با آژانس معلق شده و وضعیت ذخایر اورانیوم با خلوص بالا در برخی تاسیسات نامعلوم است.

محمدجواد ظریف، وزیر پیشین امور خارجه، در واکنش به بحث‌های اخیر درباره سازوکار موسوم به «اسنپ‌بک» در معاهدات هسته‌ای گفت: «چیزی به نام اسنپ‌بک در هیچ کجای معاهدات وجود ندارد و اگر خلاف آن ثابت شود، از سمت خود استعفا می‌کنم.»

رابرت مالی، مذاکره‌کننده پیشین آمریکا در برجام، می‌گوید ایران به دلیل تجربه نقض توافق و تحولات منطقه‌ای، به احیای برجام اعتماد چندانی ندارد و جنگ ۱۲ روزه اخیر شرایط مذاکره مستقیم با آمریکا را دشوار کرده است. در همین حال، سید عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، تأکید کرد که تهران آماده مذاکرات غیرمستقیم است و برنامه موشکی قابل مذاکره نیست.

رابرت مالی، نماینده ویژه پیشین آمریکا در امور ایران، در گفت‌وگو با فارن افرز تأکید کرد که حملات رژیم صهیونیست و آمریکا برنامه هسته‌ای ایران را متوقف نکرده و تنها آن را به تأخیر انداخته است. به گفته وی، ایران هنوز حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌شده ۶۰ درصد دارد که تحت نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قرار ندارد.

در ادامه دیپلماسی فعال ایران و همگرایی کشورهای مستقل، پنج سند رسمی و بین‌المللی بی‌اعتباری اقدام سه کشور اروپایی برای فعال‌سازی سازوکار اسنپ‌بک و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران را به‌طور مستدل اثبات کردند. این اسناد شامل بیانیه‌های گروه‌های بین‌المللی و نامه‌های رسمی به سازمان ملل است.

روزنامه «واشنگتن پست» به نقل از یک مسئول آمریکایی گزارش داد که دولت ترامپ قصد دارد چهار شرط اصلی را به عنوان پیش‌شرط مذاکرات هسته‌ای با ایران مطرح کند. این شروط شامل مذاکره مستقیم با آمریکا، توقف غنی‌سازی اورانیوم، محدود کردن برنامه‌های موشکی و قطع حمایت مالی از نیروهای منطقه‌ای است.

معاون امور بین‌الملل حزب موتلفه اسلامی گفت: با توجه به کاهش نیاز ایران به دلار، محدود بودن سفر مقامات به کشورهای غربی و استفاده از کانال‌های مالی جدید، تحریم‌های ناشی از اجرای اسنپ‌بک تأثیر قابل توجهی نخواهد داشت.

وزرای خارجه ایران و کشورهای اروپایی سه‌شنبه در نیویورک دیدار خواهند کرد تا مذاکرات حساس هسته‌ای را پیگیری کنند. ایران تا شنبه فرصت دارد با طرف‌های اروپایی به توافق برسد تا از بازگشت تحریم‌های سازمان ملل که در توافق ۲۰۱۵ تعلیق شده‌اند، جلوگیری شود.

رافائل گروسی، مدیرکل آژانس اتمی، از قرار گرفتن مذاکرات هسته‌ای ایران در مرحله‌ای سخت خبر داد. او احتمال دیدار با مقامات ایرانی در نیویورک را مطرح کرد.

عباس عراقچی در مقاله‌ای تحلیلی برای روزنامه فایننشال‌تایمز، با تشریح روند موفق مذاکرات اخیر ایران و آمریکا، حمله رژیم صهیونیستی به ایران را «خیانت عمیق به دیپلماسی» دانست و هشدار داد: آمریکا اکنون در نقطه انتخاب قرار دارد؛ یا بازگشت به گفت‌وگوی محترمانه، یا ادامه جنگی که متعلق به دیگران است.

معاون رئیس‌جمهور آمریکا نسبت به موفق بودن مذاکرات با ایران ابراز امیدواری کرد.

رئیس‌جمهور در نشست فرهنگیان، نخبگان و فعالان فرهنگی ایلام گفت: امروز انگلستان، فرانسه و آلمان قطعنامه‌ای علیه ایران به تصویب رساندند، متوجه نمی‌شوم که چطور باید با آنها همراهی کرد که شیطنت نکنند و اجازه دهند که مردم این مملکت روی پای خود بایستند و مستقل زندگی کنند.

ترس از شکست مذاکرات باید ریخته شود. ۲۴ سال مذاکره شده و تماما یکطرفه جمهوری اسلامی ایران راستی آزمایی شده اما هیچ نتیجه‌ای که حاصل نشده بلکه همراه با خسارات فراوانی بوده است. لذا حال که نیات ترامپ آشکار شده که همان نیات سلف خود و پمپئو و بولتون است اولا ایران باید از مسیر و موضع دفاعی و لاک اعتمادسازی و راستی‌آزمایی گذشته خارج شود و از الفاظ گفت وگو و مذاکره با آمریکا و اروپا فاصله بگیرد و با توجه به تحولات و همچنین توانمندی‌های جدید وارد فضای جدیدی از مواجهه با آمریکا و اروپایی‌ها و گفتمان تهدید شود.

در واکنش به گزارش پایگاه خبری آمریکایی «آکسیوس» درباره جزئیات پیشنهاد تازه آمریکا به ایران، خبرنگار نشریه آمریکایی ارزیابی خود از این گزارش را منتشر کرد.

یکی از دلایل اصلی سردرگمی در پوشش رسانه‌ای مذاکرات هسته‌ای، عدم تمایز بین اطلاعات قابل انتشار و غیرقابل انتشار است.

وزیر امور خارجه گفت: احتمالا زمان دور بعدی مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا به زودی مشخص خواهد شد.

اگر ایران در موضع ضعف بود، ترامپ با سابقه‌ای که در سیاست خارجی دارد، لحظه‌ای در استفاده از گزینه‌های نظامی یا اقدامات سلبی تردید نمی‌کرد، اما واقعیت این است که توانمندی‌های ایران معادله را تغییر داده است.