با همکاری خبرنگاران ضد فساد پرسون و عصر صنعت صورت گرفت:
به گزارش سایت خبری پرسون، قیمت ارزهای عمده خارجی در بازار غیررسمی پس از پایان دور هفتم مذاکرات احیای برجام رو به افزایش گذاشت. بر اساس گزارش‌ها از بازار غیررسمی ارز، معاملات ارزی در اولین روز هفته در پایتخت نشان می‌دهد که قیمت هر دلار آمریکا به بیش از ۳۰ هزار تومان و یورو هم نزدیک به ۳۲ هزار تومان معامله شد. قیمت دلار در شامگاه چهارشنبه گذشته به ۲۹ هزار و ۱۳۰ تومان رسیده بود و کارشناسان و فعالان بازار پیش‌بینی کرده بودند بهای آن در صبح شنبه افزایش پیدا می‌کند.
قیمت دلار در بازار دیروز یک‌شنبه ۱۴ آذرماه با ۲۷ هزار و ۸۶۵ تومان معامله شد اما نرخ دلار در بازار آزاد به ۳۰ هزار و ۵۰ تومان رسیده است.
سیگنال آغاز مذاکرات در وین اثر زیادی در نرخ دلار به همراه نداشت اما سیگنال بی‌نتیجه بودن دور هفتم مذاکرات باعث شد دلار در بازار آزاد به کانال ۳۰ هزار تومان وارد شود. هرچند خریدوفروش در برخی از صرافی‌ها به دلیل بی‌ثباتی در بازار انجام نمی‌گرفت. بالا رفتن قیمت ارز، نرخ سکه را هم در بازار سکه و طلای تهران به بیش از ۱۳ میلیون تومان افزایش داد و هر گرم طلای خام هم به یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید. به گفته محمد کشتی‌آرای نایب رئیس اتحادیه فروشندگان طلا تهران قیمت دلار در بازار رکورد ۱۴ ماهه خود را شکست و به دنبال آن سکه هم به سقف قیمت خود در ۱۴ ماهه اخیر رسید. کارشناسان معتقدند بالا رفتن قیمت ارز در بازار غیررسمی پایتخت، واکنش به مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در وین است که چشم‌انداز مشخصی نداشته است.
اگرچه بازار دلار به‌طور روانی از تعاملات بین‌المللی اثر می‌پذیرد و می‌تواند به‌طور موقت قیمت را بالا یا پایین بیاورد اما مسئله مهم در اقتصاد کشور وجود تورم بیش از ۴۰ درصدی است که بر نرخ همه کالا و خدمات تأثیر می‌گذارد و نرخ ارز هم بی‌نصیب از آن نیست. بنابراین با وجود تورم بالا حتی اگر اخبار داخلی و خارجی بتواند به‌طور موقت قیمت ارز را کاهش دهد، اما نرخ بالای تورم مجددا دلار را در مسیر صعودی هدایت می‌کند.
انتظار تثبیت در نرخ ارز را نداریم
میثم رادپور کارشناس اقتصادی در تشریح دلایل بالا رفتن ارز تا کانال ۳۰ هزار تومان بیان کرد: به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین را می‌توان عامل مهمی قلمداد کرد که نتایج آن بر بازار ارز سایه انداخته است اما فشار اصلی از ناحیه تورمی است که در بازار وجود دارد. در شرایطی که افق مذاکرات تیره شده است، فشار بر بازار بیشتر می‌شود. اگرچه موفقیت در مذاکرات می‌توانست تسکین موقتی برای بازار محسوب شود.
وی با اشاره به وجود تورم بیش از ۴۰ درصدی در اقتصاد کشور گفت: با وجود تورم، کالا و خدمات به‌طور متوسط ۴۰ درصد رشد می‌کنند، بنابراین نمی‌توان جلوی رشد ارز را گرفت. همان‌طور که قیمت خانه و خودرو در ماه‌های گذشته بالا رفته است، نرخ دلار هم افزایش پیدا می‌کند. نرخ تورمی که اکنون در حال تجربه آن هستیم با گذشته قابل قیاس نیست و سقف تورم در بالاترین سطح در سال‌های قبل به میانگین میزان تورم در سال‌های فعلی رسیده است.
رادپور اضافه کرد: در جامعه‌ای که قیمت‌ها با شتاب در حال حرکت است، نرخ ارز هم خود را با آن تطبیق می‌دهد و باید انتظار رو به رشد آن را داشت، کمااین‌که این اتفاق در سال‌های گذشته هم رخ داده است.
وی بابیان این‌که تاریخچه بازار ارز نشان‌دهنده طولانی‌تر بودن دوره‌های تثبیت نرخ است افزود: این دوره‌ها اکنون کوتاه‌تر شده‌اند چون در گذشته منابع ارزی بیشتر بودند و میزان شانس و امکان دخالت فراتر از امروز بود. به همین علت امکان تثبیت در دوره‌های طولانی‌تر فراهم بود اما حالا نمی‌توان انتظار تثبیت در نرخ ارز را داشت و باید منتظر افزایش قیمت دلار بود.
رادپور با اشاره به این‌که تورم موجود در جامعه به کسری بودجه دولت بازمی‌گردد، افزود: دولت از سهم نفت و گاز صنایع به نفع خانوارها کم می‌کند و آن‌ها باید چند ماه در انتظار انرژی بمانند. این موضوع می‌تواند درآمدهای صنایع را کاهش دهد و در ادامه درآمدهای دولت را از مالیات کم کند که درنهایت منجر به کسری بودجه دولت می‌شود. عدم اطمینان موجود در تأمین گاز و برق صنایع در آینده باعث می‌شود سهام این صنایع بخش مهمی از ارزش خود را از دست بدهند و طلا و دلار بهشت امن سرمایه‌گذاران شوند.
وی اضافه کرد: ما در گذشته جهش ارزی را تجربه کردیم که باعث شد بخشی از انرژی انباشته‌ای که وجود داشت تخلیه شود ولی تورم‌های جدی در کشور ما همچنان ادامه دارد بنابراین فشارها بعد از ایجاد جهش ارزی بازهم تشکیل می‌شود. در گذشته و قبل از ایجاد تغییر قیمت‌ها به‌واسطه جهش‌های ارزی، دولت با شیوه‌های مختلف بازار را برای چند سال تثبیت می‌کرد اما اکنون امکاناتی مانند گذشته وجود ندارد که بتوان دوره‌های تثبیت را ایجاد کرد.
تورم ۴۰ درصدی نرخ دلار را بالا می‌برد
رادپور معتقد است: به نظر می‌رسد زمان آن رسیده که دوره‌های تثبیت نرخ دلار فراموش شوند. نرخ ارز هم جهش‌های گذشته را نخواهند داشت ولی همسو با نرخ تورم رشد می‌کند. این انتظار واقع بینانه تری نسبت به وضعیت بازار ارز است.
وی با اشاره به این‌که بانک مرکزی امکانات زیادی برای کنترل بازار ارز در اختیار ندارد افزود: شرایط فعلی بانک مرکزی قابل قیاس با بانک مرکزی در ۱۰ سال قبل نیست مثلا بانک مرکزی در گذشته امکان فروش حواله به‌طور مستقیم در بازار را داشت اما اکنون این امکان را ندارد. بانک مرکزی برای مدیریت بازار امکان ارزپاشی هم ندارد و نمی‌تواند مداخله مستقیم در بازار کند.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: بانک مرکزی درنهایت می‌تواند چند شرکت را رصد کند تا ارزهای حاصل از صادرات را به سامانه نیما وارد کنند. هرچقدر هم اختلاف میان ارز نیمایی با ارز آزاد زیاد شود، تلاش‌های بانک مرکزی با ناکامی بیشتری همراه می‌شود چون انگیزه فروش ارز باقیمت‌های نازل‌تر از بازار کاهش پیدا می‌کند. بانک مرکزی سامانه‌ای را تشکیل داده تا شرکت‌ها را مجبور کند ارز را باقیمت‌هایی که برای آن‌ها به‌صرفه نیست به فروش برسانند و این کار انگیزه را برای دور زدن بانک مرکزی زیاد می‌کند.
وی تصریح کرد: آقای همتی رئیس سابق بانک مرکزی هم در زمان انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد بانک مرکزی به علت وجود تحریم‌ها در عمل کار زیادی برای کنترل بازار ارز نمی‌تواند انجام دهد.
رادپور در پایان سخنانش بیان کرد: توقع ما از بانک مرکزی با توجه به شرایط موجود باید محدود باشد. این نهاد مالی چون امکان کنترل ارز را ندارد، به محدودسازی مبادلات ریالی و وارداتی مبادرت می‌کند اما این‌که آیا این اقدامات می‌تواند به ثبات در بازار منجر شود، مشخص نیست.
منبع: رسالت
