به گزارش سایت خبری پرسون، از سال۹۴ تاکنون، با کاهش نرخ موالید، بحران کاهش جمعیت و کاهش جمعیت جوان کشور روبهرو شدهایم. در کنار این موارد، شاخص نرخ رشد جمعیت کشور که یکی از مهمترین مولفههای جمعیتی است، در دهه90 روندی نزولی را در پیش گرفته است.
نرخ رشد جمعیت سال۱۳۹۰ معادل ۱/۲۹درصد بود و سال۱۳۹۵ به ۱/۲۴درصد رسید تا اینکه در سال۹۸ این رقم برخلاف تمامی پیشبینیهای پژوهشی به کمتر یک درصد رسید تا جدی بودن بحران کاهش جمعیت را بار دیگر به همه گوشزد کند. براساس پژوهشها، پیشبینی میشد که شمار موالید سال ۹۸، رقم یکمیلیون و ۲۰۵هزار نفر باشد اما دلایل متعدد معادلات را به هم ریخت و این رقم به یکمیلیون و ۱۹۶هزار نفر نزول پیدا کرد. با ادامه روند کنونی و در صورت عدم اجرای قوانین جمعیتی، قوانین مربوط به کمک باروری زوجین و عدم اجرای سیاستهای کلی جمعیت چندین دهه آینده برای ایران بحرانساز خواهد بود. حالا مجلس شورای اسلامی در حال تدوین طرح حمایت خانواده و جوانسازی جمعیت است.
رهبر انقلاب هفت سال پیش، سیاستهای کلی جمعیت را ابلاغ کردند و در بند اول آن به ارتقای پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی اشاره فرمودند تا از سالمندی و کاهش جمعیت جلوگیری شود چراکه سازمان مللمتحد نیز طبق گزارشی بر پیری جمعیت ایران تاکید و پیشبینی کرده است تا سال1430 ایران جمعیت سالمند فراوانی خواهد داشت؛ بهطوریکه از هر سه ایرانی، یک نفر بالای 60سال خواهد داشت! همچنین طبق پیشبینی سازمان جهانی بهداشت تا سال2100 جمعیت ایران درصورتیکه نرخ فرزندآوری همچنان کاهشی باشد به 30میلیون نفر خواهد رسید که نیمی از این جمعیت، جمعیت سالمند خواهند بود، به این معنا که در سال2100 جمهوری اسلامی ایران در عرصه ژئوپولیتیک جایگاهی نخواهد داشت!
فاطمه محمدبیگی درباره تاثیر طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در افزایش جمعیت گفت: طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده طرح نسبتا جامعی است که به معنای واقعی از جوانی، ارتقای پویندگی و بالندگی جمعیت حمایت میکند؛ این طرح دوستدار خانواده است و از زوجینی که تصمیم به فرزندآوری دارند، پشتیبانی و حمایت میکند. این قانون اگر بهدرستی اجرا شود، بیشک شاهد رشد جمعیت کشور خواهیم بود.
فاطمه محمدبیگی، نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز افزود: جمعیت جوان ایرانی بهسرعت در حال پیشروی به سمت سالمندی است و حفظ نمای جمعیتی جوان در هر کشوری از اهداف استراتژیک آن کشور محسوب میشود. رشد جمعیت؛ تامین نیروی کار، رشد اقتصادی و تجاری و حتی قدرت و اقتدار ملی هر کشوری را به دنبال دارد. تمام کشورها تلاش میکنند تا میانه جمعیتی خود را روی جمعیت جوان و در سن کار تنظیم کنند. وی ادامه داد: تقریبا هشت سال فرصت داریم تا از پنجره جمعیتی باروری کشور استفاده کنیم؛ این فرصتی مناسب برای زوجینی است که تصمیم به فرزندآوری دارند و زنانی که در سن باروری قرار گرفته و در رسم زیبای ازدواج و سنتهای اسلامی میتوانند مادر شدن را تجربه کنند؛ این هشت سال یک فرصت طلایی برای کشور ما محسوب میشود. معمولا در گذار جمعیتی هر کشور، یکبار این فرصت پیش میآید.
ابرچالش سالمندی برای کشور
نایبرییس کمیسیون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده یادآور شد: متاسفانه کشور ما بهدلیل استفاده از قانون تنظیم خانواده، فرصت رشد مناسب و کارآمد جمعیتی را با شعار دو فرزند کافی است از دست داد، این روند شاید در دهه اول درست بود اما در سالهای دهه 80 و 90 به بعد بهدلیل نبود برنامه درست و
عدم توجه به عواقب این شعار، ادامه قانون تنظیم خانواده تهدید جدی محسوب میشد.
تهدیدهای کاهش جمعیت را امروزه با کاهش رشد جمعیت و فردا با سالمندی پرهزینه و ازبینرفتن معیارهای سلامت روحی، روانی، رفاهی و نبود نیرویهای کار و متخصصان لازم و تنهاییهای هولناک باید بپردازیم. رییس فراکسیون جمعیت و حمایت از خانواده مجلس یادآور شد: در طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده تلاش شده است تا گذرگاههای برونرفت از معضلات جمعیتی نظیر آسیبهای رشد و کاهش جمعیت، ارتقای سلامت مادر و فرزند، افزایش خدمات بهداشتی و درمانی برای مادران و کودکان، افزایش سطح سلامت سالمندان، ارتقای خدمات به خانوادههایی که فرزندان بیشتری دارند، تخفیفات بیمهای، تسهیلات آموزشی و استخدامی و دانشجویی و... دیده شود. با تایید شورای محترم نگهبان این قانون بهزودی ابلاغ میشود. درحالحاضر نیازمند حمایت تمام مسوولان کشور برای حفظ نمای جوانی جمعیت و برونرفت از پدیده سالمندی هستیم.
عضو فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی، پدیده سالمندی را در سه دهه آینده یکی از ابرچالشهای ایران دانست و گفت: اگر از فرصت باقیمانده برای مدیریت جمعیتی کشور استفاده نکنیم؛ حتی برای پنج سال آینده دیر خواهد بود، طرحهایی که در این راستا ارائه میشود، توان کاهش شدت این پدیده را دارد. هدف این قانون فرزندآوری سالم همراه با درنظرگرفتن مولفههای فرهنگی، تربیتی، رفاهی، ارتقای حوزه سلامت و بهداشت است. بیشک کیفیت رشد جمعیت برای ما اهمیت بسزایی دارد. حفظ و ارتقای آرامش روحی و روانی خانوادهها برای ما دارای ارزش است. آموزشهای روانشناسی و پژوهشها نشان میدهد، خانوادههایی که چند فرزند دارند از سلامت جسمی و روحی بیشتری برخوردار هستند. بر همین اساس باید توجه کنیم که ابعاد مختلفی از رشد جمعیت را در نظر گرفتهایم. تاکید ما به فرزندآوری همراه با کیفیت جمعیت سالم است. سلامت جسمی و روحی جمعیت یکی از نشانههای توسعهیافتگی هر کشوری است.
کاهش طلاق و بحران فرهنگی در طرح حمایت خانواده
سخنگوی کمیسیون طرح جوانی جمعیت با اشاره به رشد ۲۷درصدی طلاقها در زندگیهای مشترک زیر دو سال تاکید کرد: کاهش عمر زندگیهای مشترک و سن طلاق در کشور بیشتر به آموزشهای قبل از ازدواج بازمیگردد، سبک زندگی امروز با گذشته تغییر پیدا کرده است در گذشته الگوی زندگی زوجین پدر و مادر و بزرگان فامیل بودند ولی امروز به دلیل تغییر سبک زندگی و رشد وسایل ارتباطجمعی این الگوپذیری تغییر بسیاری داشته است و جای خالی مشاوره به هر طریق ممکنی از وسایل ارتباطجمعی تا حضور در مراکز مشاوره باید بهصورت تخصصی افزایش پیدا کند.
علیاصغر عنابستانی افزود: موضوع مشاوره قبل و بعد از ازدواج در بندهایی از طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده بهصورت مشاوره در مدارس و دانشگاه قرار داده شده، هماکنون این طرح در مرحله حل ایرادات وارده شورای نگهبان است. موضوع ازدواج و تاخیر در ازدواج جوانان، رشد طلاق، تجردگرایی جوانان و بسیاری از مشکلاتی که امروزه در ازدواج جوانان شاهد آن هستیم نشأتگرفته از مسائل فرهنگی و بخش عمدهای از آن هم به مسائل اقتصادی بازمیگردد. وی یادآور شد: آموزشها و مشاورههای قبل و بعد از ازدواج به دختران و پسران باید افزایش پیدا کنند. مسوولیتپذیری دختران و پسران بعد از ازدواج باید بهصورت یک اصل نهادینه شود بهگونهای که دختران و پسران علاوهبر نقش همسری آمادگی پذیرش نقش مادری و پدری را در جامعه باشند.
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تاکید کرد: در کنار فرهنگسازی و مشاوره ازدواج باید موضوعات اقتصادی هم توجه ویژهای داشتیم، مشکلات و مسائل اقتصادی تا حدود بسیاری در رشد طلاقها نقش داشته به صورتیکه درصدی از جداییها به مسائل اقتصادی بازمیگردد که در طرح جوانی جمعیت و تعالی خانواده دیده شده است؛ اگر این طرح تصویب و اجرایی شود بیشک شاهد حمایت مادی و معنوی از ازدواج جوانان و شاهد کاهش طلاق خواهیم بود.
طبق پیشبینی سازمان جهانی بهداشت تا سال2100 جمعیت ایران درصورتیکه نرخ فرزندآوری همچنان کاهشی باشد به 30میلیون نفر خواهد رسید که نیمی از این جمعیت، جمعیت سالمند خواهد بود.
منبع: صبح نو