مرکز پژوهشهای اتاق ایران آینده اقتصاد و تجارت را در دو سناریو بررسی کرده است. سناریو نخست بهشرایط تجاری و اقتصادی ایران در صورت به نتیجه رسیدن برجام اشاره دارد و سناریوی دوم سرنوشت اقتصاد کشور را بدون برجام روایت میکند.
سید ابراهیم رئیسی گفته است:«ما ابایی از مذاکره نداریم، اما گفتوگو با فشار چه نوع گفتوگویی است؟ من قبلا گفتهام گفتوگو و مذاکره در دستور کار دولت است. آنچه ما دنبال آن هستیم رفع تحریمهاست و ما از منافع ملت یک قدم عقبنشینی نخواهیم کرد. مذاکره، باید نتیجهمحور باشد، نه گفتوگو برای گفتوگو و نه مذاکره برای مذاکره.» اینکه آقای رئیسی از مذاکره ابایی ندارد، بسیار عالی است. اینکه مذاکره در دستور کار دولت است، از آن هم عالیتر!
با ناکام ماندن ۶ دور مذاکرات هستهای در وین، به نظر میرسد، بایدن و تیم سیاست خارجیاش در حال بازنگری در استراتژیهای پیشین خود هستند. در کانون این استراتژی، پیش از این احیای برجام قرار داشت که از طریق بده-بستان امتیازات در سطح متوسط (گلدیلاکس) مورد پیگیری قرار میگرفت.
ایران به تعهدات برجامی خود عمل کرده است و در صورتی که حقوق ملت ایران استیفا شود کماکان پایبند به برجام خواهد بود. در حال حاضر ایران منتظر عمل معقول و منطقی طرف اروپایی و آمریکایی است که به تعهدات خود عمل کند و قطعاً ایران از موضع خود در تحقق اهداف ملی به هیچ عنوان کوتاه نخواهد آمد.
دولت دوازدهم مذاکرات وین را به نقطه نسبتا مطلوبی رساند و ادامه راه را به دولت جدید سپرد. میخواهم صورت مساله را بهطور خلاصه تشریح و پیشنهاداتی ارایه کنم. مطابق گزارش وزارت امور خارجه، بر اساس چارچوبی که تاکنون در مذاکرات وین به دست آمده است در صورت حصول توافق و بازگشت امریکا به برجام همه تحریمهایی که طبق برجام رفع شده بودند، مجددا رفع خواهند شد.
هرچند گفته میشود شاید برجام به نتیجه نرسد و به بنبست کشیده شود، اما دولت جدید این توافق را امضا کرده و مجلس نیز تدوین خواهد کرد. در عالم شعار و لفاظی حرفهای متفرقهای هم زده میشود که اینها برای این است که در میز مذاکرات امکان نتیجهگیری بهتری باشد که تا اینجا مشکلی نیست.
کارشناس مسائل سیاسی و بینالملل در گفتگو با پرسون؛
تلاش برای لغو تحریمها نباید از توجه به تواناییها، امکانات داخلی و بالا بردن اقتدار داخلی بکاهد و این دو باید همزمان با هم پیش بروند. دولت باید همه تلاش خود را به کار گیرد تا معضلات و مشکلات را بدون اینکه به تحریمها گره بزند، حل کند و دیپلماسی نیز موضوع لغو تحریمها را پیش ببرد.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم مهمترین سوال پیش رو این است که آیا گفتوگوها بر اساس توافقات قبلی پیگیری خواهد شد یا اینکه طرفین به نقطه صفر بازخواهند گشت. درخصوص به نتیجه نرسیدن مذاکرات ایران و ایالاتمتحده آمریکا، نماینده ایران در سازمانهای بینالمللی به هفت محور اشاره کرده است.
رئیس کمیته روابط خارجی مجلس ضمن تاکید بر اینکه رهبر معظم انقلاب هیچگاه رابطه با کشورهای دنیا را نفی نکردهاند، گفت: آمریکاییها در ادوار مختلف از پشت به ما خنجر زدند، به روابط با ایران وفادار نبودند و هیچگاه منافع ملت ایران مدنظرشان نبوده است.
با وجود اعلام ایران مبنی بر اینکه تبادل زندانیان هیچ ارتباطی به مذاکرات احیای برجام نداشته و رویکرد تهران در این زمینه تنها معطوف به پیگیری موضوعات حقوق بشری و انساندوستانه است ولی پس از توقف مذاکرات وین در پایان دور ششم، آمریکا بر خلاف ادعاهای اولیه با این استدلال که پرداخت طلب ۷ میلیارد دلاری فرصت تنفس به ایران خواهد داد و انگیزه تهران برای تداوم حضور در مذاکرات احیای برجام را کاهش میدهد، توافق شکل گرفته را بر هم زد.
حمله به یک کشتی اسراییلی در دریای عمان به بهانهای برای تلآویو برای حمله به جمهوری اسلامی تبدیل شده است. اسراییل همواره تلاش داشت تا چه از نظر نظامی و چه از نظر سیاسی به جمهوری اسلامی ایران ضربه بزند و اقدامات بسیاری را در این راستا انجام میداد.
نماینده مردم تهران در مجلس گفت:ما نسبت به نحوه جبران خسارات مذاکره میکنیم ولی بازگشت آمریکا به برجام، بعد از پوزش از عهدشکنی، نیازی به مذاکره تکراری ندارد.
ایران به دنبال تضمینی است تا آمریکا دوباره نتواند از توافق برجام خارج شود و زیر قولهای خود بزند و قصد دارد تا توافق خود با آمریکا را مشروط به موافقت سازمان ملل کند. که این امر باعث واکنش مقامات آمریکایی شد. نماینده جمهوریخواه آمریکا مدعی شد«هر توافقی که معاهده نباشد، دولت بعدی آن را پاره خواهد کرد.»
تاکنون بسیار درخصـوص برجام و آینـده آن در دوران پساروحانی و دولـت آقای رئیسی صحبت شــده و هــر کسی موافــق یا مخالــف این توافق به اظهارنظر پرداخته است، اما آنچه مسلم است بهنظر میرسد مسائلی همچون تحریمها، برجام و FATF همه در دولت آقای رئیسی به سرانجام رسیده و حل و فصل خواهند شد، اما مشکل اساسی در بخش دیگری از توافقاتی است که میان ایران و آمریکا صورت بگیرد.
یک کارشناس مسائل بین الملل با تأکید بر این که دولت جدید ارتباطی با برنامه هستهای ندارد؛ گفت: تفاوتی ندارد ادامه مذاکرات بر عهده تیم سیاست خارجی دولت جدید و یا مانند دورههای گذشته قبل از دولت روحانی، توسط شورای امنیت ملی انجام شود؛ زیرا آنها صرفا مجری هستند.
سیاست خارجی دولت سیزدهم بهطور طبیعی خارج از گستره سیاست کلان جمهوری اسلامی نیست؛ زیرا سلسلهارزشهای اسلامی و ملی در سیاست خارجی ایران در طول ۴ دهه گذشته تعریفشده که هیچدولتی؛ چه اصلاحطلب و چه اصولگرا نمیتواند از چارچوب آن خارج شود.
ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به تندی به این توئیتها واکنش نشان داد و با صدور بیانیهای گفت: «این اظهارات، تلاشی شنیع و برای رفع تقصیر و شانه خالی کردن از مسئولیت بنبست کنونی در بازگشت متقابل احتمالی به پایبندی به برجام است.»