یک موزهدار ایرانی با ابراز نگرانی از تکرار آنچه طالبان در گذشته بر سر میراث فرهنگی افغانستان آورد، از مجامع تخصصی و نهادهای فرهنگی درخواست کرد برای در امان ماندن میراث فرهنگیِ در خطر افغانستان در پی ظهور دوباره طالبان، هر اقدامی که میتوانند انجام دهند.
پیشروی سریع و تهاجمی طالبان به سمت ولایتهای مختلف افغانستان، شمال و غرب و جنوب نشان میدهد که افغانستان وارد مرحله پیچیدهای از بحران شده است. از آنجایی که خروج شتابزده آمریکا و ناتو از افغانستان ناامنیها را در این کشور تشدید کرده است، بهنظر میرسد که یک سناریوی از پیش طراحیشده، توسط آمریکا و غرب برای بحرانسازی در افغانستان تهیه شده است.
سخنگوی طالبان در بیانیهای اعلام کرد که اعضای این گروه در دروازههای کابل ایستادهاند، مذاکرات جریان دارد و تا تکمیل روند انتقال وارد این شهر نخواهند شد.
رئیس دولت اصلاحات نوشت: «اسلام طالبانی» چنانکه صریحاً از سوی نمایندگان آن اعلام و در عمل نیز نشان داده است نماد گونهای پندار ناروا و اندیشه واپسگرا و رفتارهای غیرمردمسالارانه است که حاصلی جز بدبختی مردم نخواهد داشت.
تحلیل گران 5 عامل عمده را دلیل فروپاشی افغانستان میدانند ساختار دولت، فساد، اراده طالبان تحت لوای مقاومت در برابر اشغالگران، ناروشن بودن استراتژی آمریکا و همینطور ناکامی این کشور در نهادسازی و سرانجام حمایت پاکستان از جمله این عوامل هستند.
کارشناس مسائل شبه قاره گفت: پس از خروج آمریکاییها از افغانستان طالبان فضا را مناسب دیدند وقتی مشاهده کردند که اشرف غنی به خواسته آمریکاییها تن نمیدهد، مراکز استانها حمله کردند و تا به حال ۱۳ - ۱۴ مرکز استان را تصرف کردند که هرات و قندهار نیز شامل آن میشود.
طالبان در طول هفتههای گذشته توانسته است کاملا در سراسر افغانستان به قدرت فائقه بدل شود. جایگاه طالبان در حاکمیت سرزمینی افغانستان امروز از بسیاری از گزارشهایی که در رسانهها منتشر میشود هم فراتر است، بیش از نیمی از ولایات افغانستان کاملا یا تقریبا کامل در اختیار طالبان قرار گرفتهاند و دولت مرکزی فقط به کابل و چند ولایت پیرامونش محدود شده است و درواقع کاملا تحت محاصره طالبان است.
پیشروی فــاجعهآمیز طالبان در ولایات تخار، قندهار، هلمند و نیمروز و اشغال دهها شهر دیگر نشان میدهد که طالبان درصدد سرنگونی دولت مشروع اشرف غنی و تشکیل یک خلافت اسلامی در سراسر افغانستان است.
طالبان شهر به شهر جلو میآید و سعی میکند منافذ حیاتی دولت کابل را ببندد. به هرحال اخبار افغانستان برای مردم ما نیز خوشایند نیست. جامعه معیار و سنجش شان در چنین مواقعی انسانیت است نه سیاست. شاید برخی سیاسیون در کشورمان از چنین پیشرویهایی حتی خشنود باشند و طالبان را جنبش اصیل منطقه خطاب کنند ولی این موضوعات باعث نمیشود نگاه مردم کوچه و بازار به این گروه تغییر نماید.
هجوم همهجانبه طالبان برای تصرف شهر استراتژیک هرات شدت گرفته است و نبرد تن به تن مردم با این گروه مذهبی تروریستی به دروازههای شهر رسیده است. پیش از آن اکثر ولسوالیهای ولایت هرات مثل اسلامقلعه، کرخ و شیندند سقوط کردهاند.