قاسم محبعلی، کارشناس مسائل بینالملل در خصوص واکنش کشورهای مختلف به پیشروی طالبان در افغانستان به خبرنگار سایت خبری پرسون، گفت: وضعیت افغانستان سبب شده است تا سایر کشورها نگرانیهایی داشته باشند و در مقابل طالبان قرار نگیرند تا هزینه نپردازند. ضمن این که کشورهایی مانند چین و روسیه در تلاش بودند تا آمریکا در افغانستان پیروز نشود و دولت مستقری به کمک ایالات متحده در این کشور شکل نگیرد؛ بنابراین این کشورها در کوتاه مدت از وضعیت فعلی افغانستان راضی هستند و البته در بلند مدت مشخص نیست چه اتفاقی رخ دهد.
محبعلی تصریح کرد: آمریکا با طالبان توافق کرد و با کمک پاکستان اجازه پیشروی این گروه را داد. به همین دلیل کشورها خود را با این وضعیت همراه نشان میدهند تا بحران افغانستان و هزینههای آن در آینده متوجه آنها نشود.
وی افزود: در سال 2019 خلیلزاد با طالبان مذاکره و در فوریه 2020 به توافق رسیدند که هم اکنون روی سایت وزارت خارجه آمریکا و کاخ سفید در دسترس است. در این توافق ایالات متحده به صراحت طالبان را به عنوان طرف اصلی مذاکره پذیرفته و همین طور مشخص شده که دولت آینده افغانستان با مذاکراتی که میان طالبان و سایر طرفهای افغان صورت میگیرد، تعیین شود و هیچ نامی از دولت و یا جمهوری افغانستان نبرده و نام امارت اسلامی افغانستان در آنجا ذکر شده است. بنابراین نهایتا در سال 2020 آمریکا پذیرفته بود که آینده افغانستان به دست طالبان میافتد.
این کارشناس مسائل بینالملل در خصوص امنیت افغانستان در دوران حکومت طالبان، ادامه داد: امنیت افغانستان به غیر از یک دوره در زمان ظاهرشاه که آن نیز در ضمن یک توافق بود تا این کشور بیطرف و مستقل باشد و روابط متوازنی با شرق و غرب و به ویژه ایران داشته باشد، هیچگاه تأمین نشده و این کشور دارای ثبات نبوده است.
محبعلی تصریح کرد: ایران طرف اصلی روابط افغانستان بوده؛ زیرا این کشور در خشکی است و برای ارتباط با جهان حداقل به یکی از همسایگاناش نیازمند است تا از فضا و زمین آن بهره گیرد. ایران کشور ترانزیت افغانستان بوده است.
وی بیان کرد: دولت مرکزی این کشور هیچگاه بر تمام خاک افغانستان مسلط نبوده است. انتظار این که طالبان در این کشور ثبات و یا نظم فراگیر برقرار کند؛ توقع بالایی است. زیرا افغانستان یک کشور چند قومیتی است و طالبان یک جنبش با قومیت پشتو، مذهبی تندرو و افراطی است و توانایی توافق رضایت مندانه با سایر اقوام شیعه، قفقاز، ازبک و ترکمن را ندارد.
این کارشناس مسائل بینالملل گفت: طالبان میتواند در افغانستان مدتی نیروی مسلط باشد. زمان حاکمیت آنها مشخص نیست. طالبان بخشی از آینده افغانستان است. اما این که بتواند یک دولت مستقر و با ثبات در این کشور برای کمک به بهبود وضعیت و رشد اقتصادی، حقوق اقوام مختلف و امنیت مردم به خصوص شیعیان ایجاد کند، بعید است.
محبعلی در پایان گفت: با تداوم حضور طالبان در افغانستان، بینظمی، مهاجرتهای وسیع، سرکوب، خشونت و جنگ داخلی در انتظار این کشور است.