تاریخچه نذر خاص اهالی کن؛
به گزارش سایت خبری پرسون، لوطی‌ها نقش مهمی در برپایی تکایا و دسته‌جات عزاداری در تهران قدیم داشتند. آنها در همین هیئات عزاداری و روضه‌ها بود که دل‌شان می‌شکست و مسیر زندگی‌شان تغییر می‌کرد. در تهران قدیم هیئت‌ها و جلسات روضه بسیاری به پاتوق لوطی‌ها تبدیل شده بود و گاهی بانی برخی از هیئات و دسته‌جات عزاداری هم لوطی‌هایی بودند که پیشتر توبه کرده و با راه‌اندازی هیئت بستر توبه دیگران را هم فراهم می‌کردند.
در گذشته، مسجد مظفری در محله باغ‌فردوس مولوی حیاطی وسیع داشت که دهه اول محرم محل برگزاری هیئت حسین رمضان یخی بود. روزهای تاسوعا و عاشورا با حضور طیب حاج رضایی دسته‌ای از مسجد راهی خیابان می‌شد که بیشتر سینه‌زنان آن از جرگه لوطی‌ها بودند؛ برخی از این لوطی‌ها پای مراسم سخنرانی مرحوم «سیدابوالقاسم شجاعی» از وعاظ مشهور پایتخت توبه کردند.
هیئت ابالفضلی‌های باغ فردوس که به هفت‌براداران یا هفت‌کچلون، از لوطی‌های معروف تهران، تعلق داشت هم یکی دیگر از پاتوق‌های لوطی‌ها بود. هیئتی که هنوز پابرجاست و سه‌شنبه‌ها در حوالی مسجد مظفری برگزار می‌شود. در یکی از جلسات عزاداری این هیئت بود که مسیر زندگی لوطی‌های بسیاری چون «محمود صده‌ای» که اکنون کلیددار مسجد مظفری است تغییر کرد.
«علیرضا زمانی» تهران‌شناس، می‌گوید: «در میان لوطی‌هایی که هیئت‌داری کرده و به نوعی باب توبه دیگر لوطی‌ها را باز کردند، طیب حاج رضایی جایگاه ویژه‌ای دارد. او یکی از معروف‌ترین لوطی‌های تهران بود که هیئت‌داری می‌کرد. طیب وقتی از زیارت کربلا برگشت مسئولیت اداره هیئتی در محله صابون‌پزخانه در حوالی محله باغ‌فردوس را به دست گرفت که به پاتوق لوطی‌ها و منشاء تغییر و تحول بسیاری از آنها تبدیل شد. او بعدها مکان هیئتش را تغییر داد و ماه محرم تکیه مفصلی در محدود انبارگندم برگزار می‌کرد.»
هیئت عاشقان حسینی متعلق به احمد جاوید که خود در جرگه لوطی‌ها بود و پس از توبه در مسجد مظفری محله باغ‌فردوس مولوی این هیئت را راه‌اندازی کرد، یکی دیگر پاتوق‌های لوطی‌ها و محل تحول برخی از آنها به شمار می‌رفت. هیئت جواد خان‌بابا در محله قدیم بی‌سیم در حوالی میدان خراسان کنونی نیز یکی دیگر از آن پاتوق‌های تغییر و تحول لوطی‌ها بود. جواد خان‌بابا از همراهان طیب بود که پس از تحول هیئت‌دار شد و هنوز هیئتش در محدوده میدان خراسان پابرجاست.
اگر از هیئت محبان‌الزهرا(س) که توسط مصطفی پادگان معروف به مصطفی دیوونه راه‌اندازی و به یکی از پاتوق‌های لوطی‌های اهل هیئت تبدیل شد بگذریم، اشاره به زیارت شاه‌عبدالعظیم حسنی ضروری است. برخی از لوطی‌ها نیز ارادت خاصی به زیارت شاه‌عبدالعظیم داشتند. «محمود صدیه» از لوطی‌های قدیم تهران می‌گوید: «آستان شاه‌عبدالعظیم حسنی هم پاتوق برخی از لوطی‌ها برای زیارت بود. مانند حسین رمضان یخی که چنان شیفته زیارت شاه عبدالعظیم بود که حتی در دوران حبس از زندان مرخصی می‌گرفت تا آخر هفته به زیارت شاه‌عبدالعظیم برود.»
مکه لوطی‌ها کجا بود؟
جماعت لات‌ها و لوطی‌ها را می‌گوییم؛ آن دسته از لوطی‌هایی که شیفته زیارت آستان مقدس امامزاده داود(ع) بودند و هنگام زیارت در دل توبه کردند و مسیر زندگی‌شان تغییر کرد. لوطی‌های بسیاری در تهران قدیم یا هنگام زیارت آستان مقدس امامزاده داود(ع) در دل توبه کردند و یا دل‌شان پای روضه اباعبدالله الحسین(ع) در هیئات عزاداری شکست و زندگی‌شان تغییر کرد. در گفت‌وگو با «علیرضا زمانی» تهران‌شناس و «محمود صدیه» یکی از لوطی‌های قدیم تهران، به آداب زیارت امامزاده داود(ع) توسط لوطی‌ها و تغییر و تحول روحی این جماعت پرداخته‌ایم.
در تهران قدیم زیارت آستان مقدس امامزاده داود(ع) میان پایتخت‌نشینان جایگاه ویژه‌ای داشت؛ سفری زیارتی که هرچند با مشقت‌های فراوان همراه بود اما روزهای آخر هفته که فرا می‌رسید تهرانی‌ها و روستانشینان اطراف پایتخت بار سفر می‌بستند تا از مسیر یونجه‌زاری که راهی بود بس پرپیچ و خم خود را به بارگاه مقدس این امامزاده در روستای کن برسانند. اگرچه زیارت امامزاده داود(ع) محبوب اقشار مختلف تهرانی‌ها بود، اما جرگه لوطی‌ها بیش ازهر قشر دیگر شیفته زیارت این امامزاده بودند.
زیارت امامزاده داود(ع) برای بسیاری از آنها نقطه تحول زندگی‌شان بود. وقتی به بن‌بست می‌رسیدند و بار گناه روی شانه‌هاشان سنگین می‌شد، برای زیارت این بارگاه مقدس دل به مسیر کوهستانی امامزاده داود(ع) می‌زدند.
«علیرضا زمانی» تهران‌شناس، می‌گوید: «لوطی‌ها برای زیارت امامزاده داود(ع) آداب خاصی داشتند. میان آنها رسم بود که دستکم باید هر سال دو بار به زیارت این امامزاده می‌رفتند. علاقه لوطی‌ها به زیارت امامزاده آنقدر پررنگ بود که امامزاده داود(ع) به مکه لوطی‌ها معروف شد و اگر قرار به توبه داشتند امامزاده داود(ع) انتخاب اول آنها برای آغاز مسیر تازه‌ای در زندگی بود.» لوطی‌ها در مسیر برگشت از زیارت دست خالی به تهران نمی‌آمدند.
«محمود صدیه» یکی از لوطی‌های قدیم تهران درباره برخی آداب زیارت و توبه در امامزاده داود(ع) می‌گوید: «لوطی‌ها به سفر زیارتی امامزاده داود «زیارت آقا» می‌گفتند. وقتی از مسیر پرپیچ و خم فرحزاد می‌گذشتند و به امامزاده می‌رسیدند، شب را هم آنجا به صبح می‌رساندند و پس از زیارت آقا در دل توبه می‌کردند. برخی هم وقتی از زیارت امامزاده داود(ع) برمی‌گشتند، معمولا توت و یا میوه به عنوان تبرک با خود به تهران می‌آورند و در هیئت توزیع می‌کردند.»
منبع: همشهری آنلاین
