این روزها شرایط اقتصادی بسیاری از افراد جامعه به واسطه تحریم های ظالمانه امریکایی ها و از سوی دیگر ویروس کرونا با مشکل مواجه شده است و ترکش این مشکلات اقتصادی نخست به افراد نیازمند و به نوعی قشر ضعیف جامعه وارد شده است.
به گزارش سایت خبری پرسون، افرادی که امرار معاششان به شکل روز مزد بوده است و شغل هایی مانند دست فروشی و کارگری روز مزد انجام می دادند با کاهش تردد افراد جامعه در آمدشان بسیار کاهش پیدا کرد، همچنین برخی به واسطه تعطیلی مراکز تفریحی، گردشگری و سالن های غذا خوری از کار بیکار شدند، برای اینکه ببینیم از نگاه دین اسلام چطور باید به مسائل اقتصادی نگاه کرد گفتگویی با حجت السلام و المسلمین ناصر مرالی انجام داده ایم که در ادامه می خوانید:
قناعت راهکار مقابله با مشکلات اقتصادی
این روزها که مشکلات اقتصادی در کشور حاکم شده نیازمند همت همگانی است تا این مشکلات را برطرف کنیم، مسائل اقتصادی از گذشته های دور در جامعه اسلامی وجود داشته است، ائمه اطهار نیز در زمان خود با مسائل اقتصادی مواجه بودند.
او در ابتدای صحبت های گفت: در دین اسلام نیز به مسائل اقتصادی اشاره شده است، از جمله در مسائل اقتصادی توکل به خداوند سخن نخست است، همچنین نیکویی و احسان به یکدیگر بسیار مورد توجه قرار گرفته به طوری که در کتاب آسمانی ما قرآن کریم در آیات گوناگون به این موضوع پرداخته شده است.
مرالی افزود: از سوی دیگر دین اسلام بسیار به موضوع قناعت و صرفه جویی و جلوگیری از اسراف توجه کرده است، همان طور که در آیات و روایت ها آمده است خداوند مسرفین را دوست ندارد و اگر همه این موارد را جمع کنیم و در کنار یکدیگر قرار دهیم و فرد مومن این مسائل را رعایت کند بر مشکل اقتصادی غلبه خواهد کرد؛ به طوری که همواره افرادی که قناعت و صرفه جویی می کنند با مشکل اقتصادی مواجه نخواهند شد.
این کارشناس مذهبی به روایتی از امام صادق (ع) در زمینه کسب و کار اشاره کرد، گفت: فردی به امام صادق (ع) مراجعه کرد و از وضعیت زندگی و فقرش گله کرد. که امام در جواب این فرد گفتند: شما آن محیط کسب وکارت را هر روز صبح باز کن. فرد درپاسخ گفت: کالایی برای فروش ندارم.امام دوباره در پاسخ این سوال گفتند: شما با توکل به خدا صبح ها درب محیط کسب و کارت را باز کن. این فرد به توصیه امام صادق (ع) توجه کرد و چند روزی صبح ها زود به محیط کسب و کارش می رفت و آب و جارو می کرد تا اینکه شخصی به این فرد مراجعه کرد که یک کالا برای فروش دارم شما آن را بفروشید و سود تان را بردارید، او نیز این کار را انجام داد واز سود این کالا جنس خرید و این آغاز کسب و کار موفق این فرد شد؛ این نشان از توکل به خدا و امید به خداوند است که می تواند در مسائل اقتصادی کمک کند، حرکت برکت می آورد.
کار مومنانه مخفیانه انجام شود
این روحانی در ادامه افزود: این روزها که مشکلات اقتصادی در کشور حاکم شده نیازمند همت همگانی است تا این مشکلات را برطرف کنیم، مسائل اقتصادی از گذشته های دور در جامعه اسلامی وجود داشته است، ائمه اطهار نیز در زمان خود با مسائل اقتصادی مواجه بودند.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار پرسون درباره اینکه این روزها طرح های همدلی، مومنانه و...به واسطه کرونا و تحریم ها که فشار زیادی به اقشار آسیب پذیر جامعه وارد کرده است در سرتاسر کشور به صورت مردمی در حال برگزار شدن است این نوع کمک ها از دیدن اسلام به چه شکل است؟ پاسخ داد: در آیات قرآن نیز آمده که برای صدقه 10 برابر آن میزان پاداش در نظر گرفته می شود، اما برای قرض الحسنه 18 برابر پاداش عنوان شده است، بنده معتقد به این هستم که این همدلی ها باید با عزت انجام شود اگر این کمک به یکدیگر با نیت قرض صورت بگیرد ثواب بیشتری دارد و فرد نیازمند آن را با عزت دریافت می کند تا در امور اقتصادی فعالیت کند؛ همچنین از این طرح مومنانه که این روزها برگزار می شود، گاها افرادی که دستشان به هیچ جا بند نیست استفاده می کنند.
مرالی تصریح کرد: حضرت امیر المومنین علی (ع) و ائمه اطهار در خفا کمک های خودشان را انجام می دادند به طوری که حضرت علی (ع) شبانه کمک به نیازمندان را انجام می داد و جا دارد این روزها که این نوع کمک ها به اجرا در می آید آبرومندانه انجام شود و آبروی مومن حفظ شود؛ البته هرازگاهی از طریق رادیو و تلویزیون باز هم با شرایطی که فرد نیازمند مشخص نشود برای تشویق دیگران برای این کار خدا پسندانه نشان داده می شود.
این کارشناس مذهبی خاطر نشان شد: راهکار های گوناگونی برای برطرف کردن مشکلات اقتصادی و توسعه اقتصادی در دین اسلام مطرح شده است، از جمله می توان به موضوع مقابل با فساد اشاره کرد، به شکلی که هر گونه رفتار فاسد و افساد در حوزه اقتصادی مشکل‌زا است؛ بنابراین باید در راستای اصلاح روابط اقتصادی تلاش شود تا مشکلات اقتصادی جامعه برطرف شود.»
راه‌های برونرفت از مشکلات اقتصادی
مدیران صالح همان طوری که در کلیات دخالت می‌کنند باید در برنامه‌ریزی مشارکت داشته باشند؛ زیرا بدون برنامه‌ریزی نمی‌توان امیدی به برونرفت از مشکلات بویژه بحران‌های عظیم اقتصادی داشت
خداوند همان‌طوری که چرایی و علل مشکلات اقتصادی را بیان کرده، راهکارهای برونرفت از مشکلات را نیز روشن کرده است. از جمله این راهکارها عبارتند از:
1_ ایمان و تکیه بر خدا: بی‌گمان ایمان مهم‌ترین عامل برونرفت از مشکلات از جمله مشکلات اقتصادی است. خداوند در همین آیات پیش گفته از جمله آیه 96 سوره اعراف و 112 سوره نحل بر این امر تأکید دارد؛ همچنین از آیه 28 سوره توبه به دست می‌آید که جامعه اسلامی باید به جای تکیه بر دیگران به خداوند و فضل الهی تکیه و اعتماد کند. اعتقاد به اینکه قبض و بسط اقتصادی در دست خداوند است، مهم‌ترین عامل در تحقق این راه برونرفت است. به سخن دیگر، مشیت الهی، منشأ توسعه و تنگناهای اقتصادی است. چنین باوری است که می‌تواند انسان را در مسیر کمالی قرار دهد و جامعه را از مشکلات رهایی بخشد. (بقره، آیه245؛ رعد، آیه26؛ اسراء، آیه30)
2- تقوا: براساس آیات پیش‌گفته تقوای الهی از دیگر عوامل حل مشکلات از جمله مشکلات اقتصادی است. خداوند در آیات 2 و 3 سوره طلاق می‌فرماید: هر کسی تقوای الهی پیشه کند خداوند برای او محل خروجی قرار می‌دهد؛ و از جایی که حسابش را نمی‌کند، به او روزی می‌رساند و هر کس بر خدا اعتماد کند او برای وی بس است. خدا فرمانش را به انجام رسانده است. به راستی خدا برای هر چیزی اندازه‌ای مقرر کرده است.
3- برنامه‌ریزی درست مدیران صالح: مدیران صالح همان طوری که در کلیات دخالت می‌کنند باید در برنامه‌ریزی مشارکت داشته باشند؛ زیرا بدون برنامه‌ریزی نمی‌توان امیدی به برونرفت از مشکلات بویژه بحران‌های عظیم اقتصادی داشت. (یوسف، آیات 47 تا 48؛ کهف، آیات 93 تا 97؛ سبا، آیات 12 و 13)
4- قطع واردات و اعتماد به منابع داخلی: از آیه 28 سوره توبه به دست می‌آید که حل مشکلات اقتصادی با واردات کالا شدنی نیست؛ بلکه با قطع واردات کالا و تکیه و اعتماد به منابع داخلی است که می‌توان از مشکلات اقتصادی رهایی یافت. امید به خارج از مرزها هرگز نمی‌تواند مشکلات را حل کند، بلکه بر مشکلات می‌افزاید هر چند که ممکن است در کوتاه مدت آثار مثبتی داشته باشد، ولی در بلندمدت موجب نابودی اقتصاد، این ستون اصلی خیمه، جامعه اسلامی می‌شود؛ خداوند در همین آیه 28 سوره توبه تاکید دارد که برخلاف تصور ساده برخی که گمان می‌کنند قطع واردات و تحریم اقتصادی و مانند آن موجب می‌شود تا جامعه اسلامی با بحران اقتصادی مواجه شود، باید گفت که قطع واردات و حتی تحریم، خود مهم‌ترین عامل تکیه بر خدا و منابع داخلی خواهد شد.
5- پرهیز از اسراف و تبذیر: از جمله راه‌های برونرفت از مشکلات اقتصادی پرهیز از هرگونه اسراف و تبذیر است که موجب هدر رفت سرمایه‌های جامعه می‌شود. (اسراء آیه 26 و 27)
6- قناعت و میانه‌روی: اصولا اقتصاد، قوام بخش جامعه است و با قناعت و صرفه‌جویی به معنای مصرف درست کالا می‌توان بسیاری از مشکلات اقتصادی را حل و فصل کرد. از این رو میانه روی و قناعت در آیات و روایات مورد تاکید قرار گرفته است؛ زیرا این رویه موجب می‌شود تا جامعه به جای آنکه به دست دیگران توجه کند به همان چیزهایی که دارد بسنده کرده و برای رسیدن به خودکفایی تلاش کند. (فرقان، آیه 67)
گفتگواز: محمدخادمی
