به گزارش سایت خبری پُرسون، دکتر پیام محمدحسینی اظهار کرد: ساییدگی زانو که در پزشکی به آن آرتروز زانو یا استئوآرتریت زانو می‌گویند؛ یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی است. در این بیماری، غضروف نرم و صافی که انتهای استخوان‌ها را در مفصل زانو می‌پوشاند و مانع ساییدگی آن‌ها می‌شود، به تدریج دچار فرسایش و تخریب می‌شود.
وی افزود: وقتی این غضروف از بین می‌رود، استخوان‌ها به طور مستقیم روی هم ساییده می‌شوند که این امر موجب درد، التهاب و محدودیت حرکتی در فرد می‌شود.
علائم و نشانه‌های ساییدگی زانو
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: علائم این بیماری معمولا به آرامی شروع می‌شوند و با گذشت زمان شدت می‌یابند. مهم‌ترین نشانه‌های این بیماری درد زانو، خشکی و سفتی مفصل، صدای مفصل، ورم التهاب، کاهش دامنه حرکتی و احساس خالی شدن زانو است.
وی ادامه داد: درد زانو معمولاً هنگام راه رفتن، بالا و پایین رفتن از پله یا نشستن طولانی‌مدت بیشتر می‌شود و در هوای سرد ممکن است شدت یابد. همچنین در صورتی که به خصوص هنگام صبح یا پس از مدتی نشستن، زانو خشک و سفت می‌شود و حرکت دادن آن دشوار است، خشکی و سفتی مفصل رخ داده است.
محمدحسینی بیان کرد: ممکن است هنگام خم و راست کردن زانو، صدای تق تق یا سایش شنیده شود. مفصل زانو به خصوص در مراحل اولیه بیماری متورم می‌شود یا به تدریج توانایی خم و راست کردن کامل زانو کاهش می‌یابد.
این متخصص ارتوپدی گفت: در برخی موارد، زانو به دلیل ضعف عضلانی یا بی‌ثباتی، احساس خالی شدن یا عدم توانایی، تحمل وزن را به فرد می‌دهد.
وی با اشاره به علت و عوامل خطر ساییدگی زانو ادامه داد: عوامل متعددی در بروز و پیشرفت ساییدگی زانو نقش دارند؛ ساییدگی مفصل یک پروسه وابسته به سن است و با افزایش سن، خطر ساییدگی مفصل و از بین رفتن غضروف بیشتر می‌شود.
محمدحسینی افزود: هرچه وزن بیشتر باشد، فشار بیشتری روی مفصل زانو وارد و فرسایش آن تسریع می‌شود. آسیب‌های قبلی به زانو، مانند شکستگی، پارگی رباط یا منیسک، می‌توانند در آینده منجر به آرتروز شوند.
وی بیان کرد: ورزش‌های سنگین و غیر اصولی یا برخی مشاغل که فشار زیادی به زانو وارد می‌کنند، می‌توانند غضروف را زودتر تخریب کنند. همچنین ژنتیک می‌تواند در استعداد فرد برای ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز با اشاره به روش‌های تشخیص این بیماری گفت: پزشک برای تشخیص ساییدگی زانو، ابتدا معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. سپس، ممکن است برای تایید تشخیص و بررسی شدت بیماری از روش‌های تصویربرداری استفاده کند.
وی در خصوص روش‌های درمان بیماری نیز بیان کرد: هدف اصلی از درمان، کاهش درد، افزایش دامنه حرکتی و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. درمان‌ها معمولا از روش‌های غیرجراحی شروع می‌شوند و در صورت عدم پاسخ مناسب، جراحی پیشنهاد می‌شود.
درمان‌های غیرجراحی
محمدحسینی گفت: درمان‌های غیرجراحی، بیشتر در مراحل اولیه تا متوسط بیماری مؤثر هستند؛ کاهش وزن یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش فشار روی مفصل و کنترل درد است.
وی افزود: تمرین‌های ورزشی تحت نظر فیزیوتراپیست به تقویت عضلات اطراف زانو و بهبود انعطاف‌پذیری کمک می‌کند. همچنین مسکن‌ها و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن) برای کنترل درد و التهاب تجویز می‌شوند.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز بیان کرد: تزریق کورتیکواستروئیدها (کورتون) برای کاهش التهاب و درد، یا تزریق ژل هیالورونیک اسید، برای روان‌سازی مفصل، ممکن است توسط پزشک انجام شود. زمان تزریق هم خیلی مهم است، همچنین اینکه تزریق به درستی داخل مفصل انجام شود و در شرایط استریل باشد.
درمان‌های جراحی
وی اضافه کرد: در صورتی که روش‌های غیرجراحی موثر نباشند و کیفیت زندگی بیمار به شدت تحت تأثیر قرار گرفته باشد، جراحی توصیه می‌شود. آرتروسکوپی، یک روش جراحی با حداقل تهاجم است که برای تمیز کردن مفصل و برداشتن تکه‌های غضروف یا استخوان استفاده می‌شود.
محمدحسینی گفت: در جراحی تعویض مفصل زانو (آرتروپلاستی) نیز مفصل آسیب‌دیده با یک مفصل مصنوعی (پروتز) فلزی یا پلاستیکی جایگزین می‌شود. این روش معمولا نتایج بسیار خوبی در کاهش درد و بازگرداندن عملکرد مفصل دارد.
وی تاکید کرد: برای انتخاب بهترین روش درمانی، مشورت با یک پزشک متخصص ارتوپدی ضروری است تا با توجه به شرایط بیمار، شدت بیماری و سابقه پزشکی، مناسب‌ترین راهکار را پیشنهاد دهد.
منبع: ایسنا
