چگونه بام‌های سبز، زندگی سالمندان را در شهرهای شلوغ تغییر می‌دهد؟

به گزارش سایت خبری پُرسون، زهرا بیگی‌نژاد پژوهشگر حوزه معماری و شهرسازی در یادداشتی به موضوع نقش فضای سبز شهری و بام‌های سبز در بهبود سلامت روان سالمندان شهری پرداخته است و نوشت:

در جهان پرشتاب و شهری‌شده‌ی امروز، سالمندان بیشتر از هر گروه دیگری در معرض انزوا، اضطراب، و احساس طردشدگی قرار دارند. شتاب روزمرگی، سختی رفت‌وآمد، کاهش ارتباطات چهره‌به‌چهره و فرسودگی زیرساخت‌های شهری، همگی زندگی سالمندان را در لایه‌ای از سکوت و تنهایی فرو می‌برد. در چنین شرایطی، طبیعت شاید تنها عنصر خاموش و بی‌ادعایی باشد که می‌تواند آرامش را دوباره به روان‌های فرسوده بازگرداند.

فضاهای سبز شهری از پارک‌های محلی گرفته تا بام‌های سبز، حیاط‌های مشترک، دیوارهای سبز و باغچه‌های منازل نقش بی‌بدیلی در بهبود کیفیت زندگی سالمندان ایفا می‌کنند. مطالعات جهانی و داخلی نشان می‌دهد که تماس مداوم با فضای طبیعی، حتی در مقیاس کوچک، می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کاهش اضطراب، بهبود خلق‌وخو و ارتقاء عملکرد شناختی سالمندان داشته باشد.

در فضای سبز، اکسیژن بیشتر نیست فقط؛ بلکه مکانی برای تنفس روان، برای ایستادن، شنیدن صدای پرنده، احساس نسیم، یا دیدن حرکت آرام برگ‌هاست چیزی که زندگی شهری مدرن از بسیاری از سالمندان دریغ کرده است.

بام‌های سبز در این میان، به‌ویژه در ساختمان‌هایی که سالمندان در آن ساکن‌اند (مانند مجتمع‌های مسکونی سالمندمحور، سرای سالمندان، خانه‌های چندنسلی)، می‌توانند باغچه‌ای روی سقف باشند؛ مکانی امن، بی‌سروصدا و همیشه در دسترس. سالمندانی که هر روز چند قدم به سمت بام می‌روند و در آن‌جا گیاهی آبیاری می‌کنند، از خورشید استفاده می‌کنند، یا فقط نیم‌ساعتی در سکوت می‌نشینند، کمتر دچار افت روحیه و افسردگی می‌شوند.

بام سبز به آن‌ها احساس «درگیر بودن با زندگی» می‌دهد؛ کاری برای انجام، فضایی برای مراقبت، و حتی بهانه‌ای برای گفت‌وگو با همسایه‌ها.

فضاهای سبز، همچنین بستری برای بازگشت تعامل اجتماعی سالمندان با محیط است. نشستن روی نیمکتی در پارک محلی، گفت‌وگوی ساده با کودک همسایه، یا تماشای پرنده‌ای که روی شاخه نشسته همه این‌ها، کوچک‌ترین جزئیاتی هستند که احساس تعلق را در سالمندان تقویت می‌کنند و مانع فرو رفتن در دنیای بسته ذهنی می‌شوند.

از منظر طراحی شهری، باید فضای سبز را نه به‌عنوان عنصر تجملی، بلکه به‌عنوان بخشی از «زیرساخت سلامت» در نظر گرفت. طراحی پارک‌هایی با مسیرهای کم‌شیب، نیمکت‌هایی با تکیه‌گاه مناسب، سایه‌انداز، مسیرهای پیاده‌روی ایمن و دسترسی ساده برای افراد با محدودیت حرکتی، حیاتی است.

در عین حال، توسعه بام‌های سبز در خانه‌های شهری، نه تنها به بهبود محیط‌زیست کمک می‌کند، بلکه می‌تواند زندگی روانی سالمندان را نیز نجات دهد.در نهایت، اگر ما شهری می‌خواهیم که در آن سالمندان نه تنها زنده بمانند، بلکه با کیفیت زندگی کنند، چاره‌ای نداریم جز اینکه طبیعت را به خانه‌هایشان، به محله‌شان، و به بالای سرشان بازگردانیم.در جهانی که صدا زیاد است، طبیعت همان سکوتی است که درون انسان را آرام می‌کند.

منبع: پُرسون