چین

نزدیکی تمدن‌های اسلامی و کنفوسیوسی به یکدیگر که منشأ اصلی نگرانی مقامات آمریکایی و غربی از دهه‌های قبل به‌شمار می‌آید، متاثر از الزامات نظام بین‌الملل در حال گذار و در پی وابستگی متقابل چین و ایران در حوزه‌های مختلف اقتصادی به‌خصوص تکمیل راه ابریشم جدید و تامین پایدار نیاز انرژی، در حال تحقق و عینیت‌یافتگی است.

‏توافق راهبردی ایران و چین موجی از طرفداری و مخالفت با این توافق‌نامه را برانگیخت، هرچند این توافق صرفا نقشه راه تلقی می‌شود و شکل دقیق حقوقی به خود نگرفته است.

حساسیت مردم در باب برنامه همکاری با چین و رویکرد انتقادی حاکم بر نظرات در این زمینه به‌خوبی قابل درک است. اولا واقعیت آن است که دولت نه فقط در این مورد بلکه در موارد مشابه نیز برای اعتمادسازی بسیار کم تلاش کرده و می‌کند. دوم اینکه مردم به درستی خود را از ذی‌نفعان این برنامه می‌دانند و برای خود حق آگاهی قائلند. سوم آنکه نگاهی به سایر برنامه‌‌های همکاری بین دولت‌ها و شرکت‌های چینی و تجارب دیگر ملت‌ها در موارد مشابه گواه آن است.

موضوع چین در سیاست خارجی آمریکا به مهم‌ترین اولویت راهبردی آمریکا تبدیل شده و با توجه به آنکه چالش چین پدیده‌ای جهانی محسوب می‌شود، مواجهه با آن ابعاد مختلف را در برگرفته و برخلاف رقابت با شوروی، محدود به حوزه نظامی نمی‌شود. بر همین اساس، آمریکای بایدن در مواجهه با چین در حوزه‌های مختلف فعال خواهد بود.

پیشتازی چین باعث شده است که کارشناسان و نخبگان به ایالات‌متحده توصیه کنند به‌جای هژمونی لیبرال، هژمونی غیرلیبرال را براساس رئال‌پلیتیک به پیش ببرد. هر چه هست این برون‌ریزی قدرت چین، ایالات‌متحده را از یک بازیگر بی‌دغدغه به یک بازیگر نگران تبدیل کرده است و یکی از مصادیق روشن از تغییر مناسبات بین‌الملی را باید امضای سند شراکت جامع راهبردی میان پکن و تهران دانست که البته بر نگرانی‌های آمریکا نیز افزوده است.

امضای سند همکاری راهبردی ایران و چین، موجی از مخالفت و معاندت از سوی ضدانقلاب را پدید آورد که شگفت‌آور نیست. راز اصلی جیغ و داد آن‌ها این است که این سند 25 ساله است.