زبان فارسی

دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ (۷۶۸-۷۰۵ هـ. ش.) نه تنها گنجینه‌ای از غزلیات فارسی به شمار می‌آید، بلکه به بخشی از زندگی روزمره، آیین‌ها، هنرها و هویت فرهنگی ایرانیان نیز بدل شده است.

هفت قرن از زمان حافظ گذشته، اما طوطیان هند هنوز از «قند پارسی» او می‌خوانند. دربارهای مغولی، دانشگاه‌های امروز کشمیر و حتی صوفیان بنگال، هنوز به جادوی کلام خواجه شیراز دل سپرده‌اند.

سید محی‌الدین حسینی ارسنجانی در یادداشتی به مناسبت روز زبان و ادب فارسی، با تأملی انتقادی بر نامگذاری ۲۷ شهریور به نام شهریار، این انتخاب را نشانه‌ای از نگاه‌های محدود قومی می‌داند و در برابر، گستره هزارساله زبان پارسی را به‌عنوان میراثی تمدنی و جهانی برجسته می‌سازد. او با مرور قله‌های شعر و داستان از گذشته تا امروز، یادآور می‌شود که زبان فارسی نه فقط سرمایه‌ای ملی، بلکه یکی از ارکان ادبیات جهان است که تداوم و زایندگی‌اش تضمین‌کننده هویت فرهنگی ایرانیان خواهد بود.

در روزگاری که واژه‌های بیگانه بیش از پیش با زبان فارسی درآمیخته‌اند، استاد احمد طاهری ـ سعدی‌پژوه سراینده پارسی‌سرا ـ با سرودن و نوشتن آثاری سراسر به زبان پارسی سره، تلاشی تازه را برای پاسداشت این زبان کهن آغاز کرده است. او در گفت‌وگویی با ما از چرایی و چگونگی پارسی‌سرایی سخن گفته است.

فرهنگستان زبان و ادب فارسی برای واژه‌ فرنگی «تگ» که در فضای مجازی پرکاربرد است، برابرنهاد «برچسب» را تصویب کرد.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌گوید: زبان فارسی یک پیوند عمیق با هویت دینی ما دارد. از این جهت خیلی متفاوت است با زبان‌های دیگری که مسلمانان در کنار دیانت دارند. پیوستگی زبان فارسی با هویت دینی خیلی عمیق است. اگر دین را بخشی از هویت ایرانی بدانیم که می‌دانیم بدون هیچ دغدغه‌ای جامعه ایرانی، جامعه دیندار و اسلام‌مدار است که در بستر زبان فارسی حرکت کرده است‌.

شورای عالی آموزش و پرورش اعلام کرد براساس مصوبه ۱۰۱۲ شورا، زنگ پاسداشت «زبان فارسی»روز چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت(فردا) و به مناسبت بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی در مدارس سراسر کشور نواخته می شود.

گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی به یاد منوچهر والی‌زاده، معادل‌هایی را که برای «دوبلور»، «دوبله» یا «دوبلاژ» مصوب کرده، مرور کرده است.

بسیاری از ضرب‌المثل‌های رایج در زبان فارسی ریشه در آیات قرآن دارند و نشان‌دهنده تأثیر عمیق این کتاب آسمانی بر زندگی و تفکر ایرانیان هستند.

مسئول کارگروه عمومی گروه‌واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی از معادل‌سازی واژه‌های عمومی گفت و درباره «هفتک» که به عنوان معادل واژه «تیک» انتخاب شده است، توضیح داد.

نرجس سلیمانی نوشت: بیستون در زبان فارسی یک‌نام خاص و ارجمند است که فقط به یک مکان تاریخی اشاره ندارد بلکه واژه‌ای است در ورای حروف خود اتصالی معنا دار با فرهنگ و ادب ایران و ایران زمین دارد، بازخورد‌های منفی نسبت به تغییر نام این خیابان ولو بخشی از این خیابان کاملا قابل پیش بینی بود.

«کتاب‌متاب»،«دکترمکتر»، «بچه‌مچه»، «لات و لوت»، «رخت و پخت» و... عبارت‌هایی مانند آن را بسیار شنیده و شاید به کار برده‌ایم اما این عبارت‌ها چطور ساخته می‌شوند؟

آیین نکوداشت هشتادمین زادروز محمود عابدی، استاد زبان و ادبیات فارسی و عضو پیوستۀ فرهنگستان زبان و ادب فارسی، برگزار می‌شود.

گنجینه میراث فارسی در جهان،‌ شامل اطلاعات نسخه‌شناسی ۵۰۰ هزار نسخه خطی فارسی در دنیا به زودی منتشر می‌شود.

امروز نگاهبانی و حرمت‌نهی به زبان پارسی، وظیفه‌ی ملتی‌ست که هویتش پارسی‌ست و قومیتش، با همه‌ی تنوع و تعدد گویش‌ها، با زبان پارسی شناسنامه می‌گیرد.

همزمان با برپایی «آیین پاسداشت زبان فارسی و بزرگداشت حکیم ابوالقاسم فردوسی» نشست‌های تخصصی زبان و ادب فارسی برگزار می‌شود.

ظهور شاعری مانند سعدی و یک قرن بعد از او حافظ، به زبان و فرهنگ فارسی اجازه داد تا زمان بازسازی ضربات سهمگینی که به پیکره فرهنگی ایران در خراسان وارد شده بود،تسلسل و نقش آفرینی پیوسته خود را به فارس منتقل کند.

آیت‌الله خامنه‌ای با ابراز تأسف از مظلوم واقع شدن زبان فارسی در برابر هجوم لغات بیگانه، پاسداشت این زبان پُر کشش و قابل توسعه را مورد تأکید قرار دادند و گفتند: در مقابل این هجمه باید کلمات معادل فارسی که بعضاً بسیار زیباتر و استعمال آنها آسان‌تر است استفاده شود و با کاستن از لغات فرنگی، به خلوص زبان فارسی افزوده شود.

رییس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه از برگزاری جشنواره بین المللی شاهنامه خوانی در کرمانشاه به زبان های فارسی و کردی خبر داد.

لهجه و نحوه صحبت کردن مردمان هر کشور، بیانگر هویت آن مردم است. اما وجود لهجه‌ها بنابر میزان محبوبیت‌ و استفاده از آنها در نوسان هستند و گاهی کاملا از بین می‌روند. دانشمندان هشدار داده‌اند که حداقل یک لهجه معروف انگلیسی در خطر نابودی قرار دارد.