دولت سیزدهم

یکی از موضوعاتی که در حوزه اقتصـادی اثر مستقیم دارد برداشته شدن تحریم‌هاست اما با وجود اینکه مذاکرات و بازگشت ایران و کشورهای طرف برجام، به این معاهده کمی زمانبر است و معلوم نیست که طرفین چه زمانی به توافق قطعی دست پیدا کنند، عملا احیای برجام در سال 1400 و نمود آثار آن در اقتصاد منتفی محسوب می‌شود.

هدف از نگارش این یادداشت پاسخ به این سوال است که اولا ابراهیم رییسی برای آغاز مجدد مذاکرات در خصوص برجام با چه محذوراتی در داخل مواجه است و ثانیا چرا وقفه طولانی در روند احیای مذاکرات وین به صلاح منافع ملی نیست؟

اگر بخواهیم وعده‌های دولت رئیسی مقایسه کنیم، دولت‌های قبل در مسیر فعالیت برای روی کار آمدن، وعده‌های خیلی بیشتری به مردم می‌دادند.

سید ابراهیم رئیسی گفته است:«ما ابایی از مذاکره نداریم، اما گفت‌وگو با فشار چه نوع گفت‌وگویی است؟ من قبلا گفته‌ام گفت‌وگو و مذاکره در دستور کار دولت است. آنچه ما دنبال آن هستیم رفع تحریم‌هاست و ما از منافع ملت یک قدم عقب‌نشینی نخواهیم کرد. مذاکره، باید نتیجه‌محور باشد، نه گفت‌وگو برای گفت‌وگو و نه مذاکره برای مذاکره.» اینکه آقای رئیسی از مذاکره ابایی ندارد، بسیار عالی است. اینکه مذاکره در دستور کار دولت است، از آن هم عالی‌تر!

سوالی که این روزها بسیار تکرار می‌شود در مورد ترکیب و هماهنگی تیم اقتصادی دولت سیزدهم است. ضمن آنکه برخی رسانه‌ها مدعی شده‌اند در همین ابتدای کار میان معاون اقتصادی رئیس جمهور و معاون اول دولت اصطکاک ایجاد شده است.

بینش اقتصادی، مهارت اتخاذ تصمیمات مدیریتی در بستر اصول حکمرانی اقتصادی است. سازگاری تصمیمات اقتصادی به‌گونه‌ای‌که حرکت کل سیستم به سمت مقصد تضمین شود تنها در پرتو توجه به چراغ راهنمای اصول حکمرانی اقتصادی امکان‌پذیر است و صرف هماهنگ بودن تیم اقتصادی ضامن سازگاری درونی تصمیمات مدیریتی نیست.

ساخت یک میلیون مسکن در سال آن‌هم توسط دولت، وعده‌ای که تحقق آسان نخواهد بود. در دوره احمدی‌نژاد طرح مسکن مهر اوج تورمی بود که قیمت مسکن را به نهایت رساند. هرچند شرکت ترکیه‌ای بخشی از طراحی این ساخت و ساز را به عهده گرفت اما اسکلت مسکن مهر زده شد تا هم اکنون مسکن مهرهایی که استارت آن زده شد، همه تکمیل نشده است.

دولت جدید کار خود را آغاز کرده است. آقای رییسی در جریان رای اعتماد برای وزرای پیشنهادی در مجلس جمله‌ای را گفت که بسیار مهم است: «من چه در دوره انتخابات و چه در جلسات بعد از انتخابات عرض کردم بنای من عمل به وعده‌ها است و آن هم با یک ادعا نمی‌شود اثبات کرد جز اینکه مردم ببینند که دولت و وزرا و مسوولان مربوطه به وعده‌های‌شان عمل کردند... عمل به وعده‌ها می‌تواند اعتماد را بازسازی کند و برگرداند و بنای بنده به عنوان یک خدمتگزار و دولت این است که به وعده‌ها عمل کنم.»

در اولین گفت‌و‌گوی تلویزیونی سید ابراهیم رییسی در مقام رییس جمهوری و در پاسخ به پرسش‌های مرتضی حیدری که در نقش نمایندۀ افکار عمومی ظاهر می‌شود، 4 تعبیر کلیدی را می‌توان متمایز دانست: تأمین واکسن، حمایت از دولت برآمده از رأی مردم در افغانستان، مذاکرات نتیجه‌محور دربارۀ برنامۀ هسته‌ای و وعدۀ ساخت مسکن. در هر 4 مورد می‌توان گفت آقای رییسی واقع‌گرایانه سخن گفت و از فضای تخیلی فاصله گرفته است.