دولت یارانه ۱۰۰ هزار تومانی مربوط به ۲۲ بهمن را به چهار دهک اول جامعه پرداخت کرد. بسیاری از کسانی که مشمول دریافت این یارانه نشدند، خود را در این چهار دهک می‌بینند. چطور بفهمیم در چه دهکی قرار داریم؟
تورم
قیمت گوشت‌قرمز در بازار به‌حدی افزایش داشته که حتی برخلاف همه وعده‌های داده شده از سوی مسئولان دخیل در تامین و عرضه گوشت‌قرمز، بخش بزرگی از جامعه دیگر توان خرید یک‌کیلو گوشت را در ماه هم ندارند! قیمت‌ها متنوع از 120 هزارتومان شروع می‌شود تا 200 هزارتومان بسته به محل عرضه و قسمتی از لاشه که فروخته می‌شود، متفاوت است!
موتور اصلی تخریب تولید و رفاه خانوار در ایران چیست؟ اگرچه کارشناسان پاسخ‌های گوناگونی برای این پرسش ارائه کرده و روی میز سیاستگذاری قرار داده‌اند، اما دو اقتصاددان برجسته معتقدند که یک «تحریف بزرگ» موتور اصلی تخریب منابع، فعالیت‌های مولد و رفاه خانوار در اقتصاد ایران است. پروفسور هاشم پسران و دکتر موسی غنی‌نژاد، مهم‌ترین مشکل اقتصاد ایران را تحریف قیمت‌های نسبی می‌دانند.
خانواده‌های مزدبگیر سال ۱۴۰۰ را درحالی به پایان می‌برند که اگر در سال‌های گذشته واریز عیدی‌ها و سنوات محل کار‌های آنها می‌توانست عصایی برای پیش بردن وضعیت معیشتی در پایان سال و گذران عید نوروز باشد، حالا مبالغ عیدی‌ها هم در برابر مخارج بسیار ناچیز به نظر می‌رسد.
امسال تفاوتش با سال‌هـــای قبل این بود که نماینده‌های وزارت اقتصاد گزارش جامع به کمیته دستمزد ارائه دادند. در واقع اعداد و ارقام را آنها ارائه دادند ولی براساس چارچوب ریل‌گذاری‌شده کمیته دستمزد در سال‌های قبل انجام شد.
ظاهرا آن‌قدر مسائل در کشور هست که کمتر کسی به موضوع بودجه می‌پردازد. انصاف این است که بودجه هر کشور را از حیث دقت، شفافیت و اعتبار، می‌توان آیینه تمام‌نمای کشورداری دانست.
مجمع جهانی اقتصاد، در هر سال گزارشی از وضعیت رقابت‌پذیری اقتصادی کشورها ارائه می‌کند که فوق‌العاده با‌اهمیت است. شاخص‌های دوازده‌گانه رقابت‌پذیری در جدول ذیل آمده است. معیارها و شاخص‌های مربوطه را می‌توان از منظر سیستمیک، در سه قلمرو ورودی، پردازشی و خروجی دسته‌بندی کرد.
قیمت دلار در چهار سال و نیم گذشته ۶۳۰ درصد گران شده است درحالی که تورم موز و گوجه فرنگی طی این مدت از اسکناس آمریکایی بیشتر بوده است
بحث حذف ارز 4200 تومانی پیش از نوشتن برنامه بودجه سال آینده در دولت سیزدهم شکل گرفت؛ صحبت‌های کارشناسی زیادی هم در رسانه‌های کشور به‌ویژه رسانه‌های نزدیک به دولت درباره مضرات ارز 4200 تومانی مطرح شد تا حذف این ارز را حتی در شرایطی که تورم از 40 درصد عبور کرده و با این کار تورم 10 درصد هم اضافه می‌شود، توجیح کنند.
بررسی آمارهای اقتصاد کلان در دهه۹۰ حاکی از آن است که در این دهه یکی از ضعیف‌ترین عملکردهای اقتصادی ثبت شده است. درآمد سرانه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین شاخص‌های رفاه در این دهه یک روند نزولی را داشت؛ به‌نحوی‌که این رقم از ۴/ ۷میلیون تومان در ابتدای این دهه به ۷/ ۴میلیون تومان در پایان دهه رسیده است.
اخبار مثبت مذاکرات برجامی و همچنین آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده ایران در عراق و مذاکراتی که در رابطه با دولت کره‌جنوبی صورت گرفته به‌همراه نزدیک‌شدن به ایام پایانی سال شاخصه‌هایی هستند که انتظار می‌رفت بازار خودرو تحت‌تاثیر آنها با افزایش معاملات و البته کاهش قیمت‌ها مواجه شود.
یک کارشناس اقتصادی گفت: بانکها باعث می شوند هیچ چیزی ارزان نشود و تورم همیشه باشد بنابراین ثبات نرخ ارز به مذاکره گره نخورده بلکه به کنترل بانکها وابسته است.
زیستن در شرایط تورمی دشواری‌های فراوانی را به اقشار کم‌درآمد و حتی طبقه متوسط تحمیل می‌کند و با ربودن بخشی از ارزش و قدرت خرید درآمد ماهانه آنان، به‌تدریج اقتصاد خانوارها را درهم شکسته و موجبات افزایش درصد افراد زیر خط فقر را فراهم می‌کند.
افزایش رفاه خانوارها، یکی از دغدغه‌های اصلی سیاستگذاران بوده است. اصولا سیاستگذاری برای افزایش رفاه خانوارها از دو مسیر صورت می‌گیرد: یکی با رویکرد علمی و دیگری با رویکرد شبه‌علمی که به یک «میانبر» شباهت دارد. رویکرد علمی این است که رشد اقتصادی کشورها افزایش یابد و با بزرگ شدن حجم اقتصاد، درآمد سرانه افراد نیز رشد کند.
با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها بسیاری از کالاهای مصرفی و ضروری در دسته کالاهای لوکس قرار گرفته و از سبد خرید خانوارها حذف شده است. البته تورم و گرانی تنها مربوط به چند ماه اخیر نبوده و بی‌تردید یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصاد ایران در چند سال اخیر پدیده تورم است. معضلی که تمام بخش‌های اقتصاد را تحت تاثیر قرار داده و معیشت شهروندان را با مشکلات بسیاری روبه‌رو کرده است.
با انتشار برخی اخبار مثبت از وین، درخصوص آمادگی ایران برای مذاکره با آمریکا و یا حتی احتمال آزادی زندانیان آمریکایی درصورت رفع تحریم‌ها، انتظار می‌رفت که قیمت‌ها در بازارهای داخلی ایران عقب‌نشینی کنند اما برخلاف انتظارات، بازار خودرو روز گذشته افزایش جزئی قیمت‌ها را تجربه کرد.
بازار مسکن در روزهای اخیر باز هم آهنگ نابسامانی سر می‌دهد؛ چراکه بسیاری از کارشناسان و همچنین آمار‌ها نشان می‌دهد که قیمت مسکن در مقایسه با ماه‌های گذشته با نوساناتی روبه‌رو شده است. تحلیل کارشناسان از شرایط فعلی مسکن این است که روند فعلی تا جبران تقاضای بازار، قیمت‌ها در رکود افزایشی خواهد بود.
سرمایه‌گذاران فلزات گرانبها سال طاقت‌فرسایی را پشت سر گذاشتند زیرا قیمت طلا پس از دو سال افزایش، کاهش یافت.
یکی از راه‌های مدیریت بودجه کوچک کردن حجم دولت است و شاید این تنها راه برای کاهش هزینه‌های جاری هم هست، چراکه در سایر بخش‌ها نمی‌توان اقدامات قابل توجهی صورت داد. در سال‌های گذشته هم کاهش حجم دولت مطرح بوده، اما هیچ سالی به این موضوع توجه نشده و هر دولتی که روی کار آمده اتفاقا به‌جای کوچک‌سازی بدنه دولت با استخدام‌های جدید به بزرگ شدن دولت کمک کرده است.
حقوق و دستمزد سال آینده با نزدیک‌شدن به پایان سال داغ و داغ‌تر می‌شود، تورم بالای 40 درصد و افزایش قیمت‌های دائمی باعث شده تا هزینه سبد خانوار به‌شدت افزایش یابد و به 2 تا 3 برابر درآمد یک خانواده کارگری برسد. رشد تورم، جمع زیادی از جمعیت کشور را از دهک‌های بالایی به دهک‌هایی پایینی هل داد و دهک‌های پایینی هم به عمق بیشتری از فقر فرو رفتند. اقتصاد بیمار توان معیشتی مردم را کاهش داده و باعث شده تا شاخص‌های رفاهی به‌شدت افت کنند که این موضوع هم تاثیر منفی بر زندگی مردم گذاشته است.
