یادداشت‌ها

وزیر میراث‌فرهنگی گفت:نمی‌توان از جذب سالانه ۱۵ میلیون گردشگر سخن گفت، اما در مرکز کشور هنوز کمبود هتل‌ها و زیرساخت‌های خدماتی محسوس باشد.

از روزی که در خبرها آمد خانم صادق مالواجرد با تخصص فنی قرار است وزیر راه و شهرسازی معرفی شود، بی‌آنکه ایشان را بشناسم خوشحال بودم که گامی جدی در مسیر توسعه اجتماعی با تکیه بر نیروی زنان برداشته شده است.

سال‌ها تأخیر در تصمیم‌گیری‌ها و اولویت یافتن منافع جناحی بر مصالح ملی، بسیاری از فرصت‌های توسعه را از دست داده است. از کاهش ارزش پول ملی و رکود اقتصادی گرفته تا فشار مضاعف بر زندگی مردم، امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند اراده ملی و مدیریت یکپارچه هستیم.

دولت با اجرای مرحله جدید کالابرگ الکترونیک، بار دیگر سراغ سیاستی قدیمی برای حمایت از معیشت رفته است؛ سیاستی که نیم‌قرن پیش در قالب کوپن‌های کاغذی اجرا شد. اما پرسش اساسی این است: آیا این بازگشت می‌تواند عدالت اجتماعی را احیا کند یا تنها نشانه‌ای از بن‌بست اقتصادی و تورم مزمن است؟

نظام آموزش و پرورش ایران، که باید بستر رشد، خلاقیت و آمادگی نسل‌ها برای آینده باشد، در ساختاری سنتی و بسته گرفتار مانده است. شکاف میان آموزش در ایران و تحولات جهانی روزبه‌روز عمیق‌تر می‌شود و رویکرد گلخانه‌ای و پادگانی حاکم بر آن، مانع پرورش مهارت، تفکر انتقادی و توان رقابت نسل جدید شده است. تداوم این روند، آینده علمی، فرهنگی و اقتصادی کشور را با چالش‌های جدی روبه‌رو خواهد کرد مگر آن‌که اصلاحات بنیادین در محتوا، روش و نگرش آموزشی صورت گیرد.

عباس عبدی در یادداشتی تازه، پس از ۲۵ سال، بار دیگر تأکید کرد که در سیاست و زندگی اجتماعی ایران، مهم‌ترین معیار تقسیم‌بندی‌ها، دوگانه «مرد و نامرد» است و این معیار بر همه دسته‌بندی‌های سیاسی و اجتماعی ارجحیت دارد.

بسی جای تعجب و تأسف است که برخی سیاستمداران، بی‌توجه به پیامدهای سخنان و مواضع خود، بی‌محابا اظهارنظر می‌کنند و موجب طرح مباحث حاشیه‌ای و مضر و درنتیجه آشفتگی ذهنی جامعه می‌شوند.

رفتار اخیر رژیم صهیونیستی نشان می‌دهد که پس از شکست‌های نظامی پی‌درپی، به جای جنگ تمام‌عیار، سیاستی تازه را در پیش گرفته است؛ ترکیبی از آتش‌بس ظاهری، عملیات‌های محدود و جنگ روانی علیه اضلاع مقاومت. این مدل موسوم به «زیر سقف جنگ» با هدف جلوگیری از عادی‌شدن شرایط مقاومت و بازسازی توان بازدارنده رژیم طراحی شده است.

احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی، در یادداشتی که در کانال تلگرامی خود منتشر کرده، بیانیه اخیر وزارت خارجه درباره برجام را نقد کرد و نوشت که این بیانیه پر از «باید» است و تأثیر عملی آن بسیار محدود و بیشتر نمادین است، شبیه بیانیه‌های داوطلبان ردصلاحیت‌شده در انتخابات ریاست‌جمهوری و مجلس.

سیدعزت‌الله ضرغامی گزارشی از صحبتهای خود با چند خانم حزب اللهی در حاشیه مراسم تشییع پیکر محمد کاسبی منتشر کرده است.

در بسیاری از سازمان‌های ایرانی، جلسات بی‌پایان به ابزاری برای فرار مدیران از تصمیم‌گیری و پاسخگویی تبدیل شده است. این جلسه‌ها بدون هدف مشخص، خروجی ملموس و سازوکار پیگیری برگزار می‌شوند و در نتیجه، زمان، انرژی و انگیزه کارکنان هدر می‌رود. فرهنگ جلسه‌زدگی نه‌تنها مانع تحقق تصمیمات می‌شود، بلکه توسعه و کارآمدی سازمان‌ها را نیز با کندی مواجه می‌کند و نشان می‌دهد تا زمانی که کیفیت جلسات به جای کمیت ارجحیت نیابد، اصلاح مدیریت غیرممکن خواهد بود.

پزشکان همچنان مورد اعتمادترین گروه‌های اجتماعی نزد مردمند. اما این سرمایه اجتماعی، اگر به پشتوانه مشارکت و شفافیت، در مقام خودانتقادی و دفاع آگاهانه از منافع صنفی و عمومی نباشد، ممکن است در اثر تداوم وضع موجود تحلیل برود.

اعدام در ایران، با وجود جایگاه فقهی و قانونی، در سال‌های اخیر به یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل اجتماعی و حقوقی تبدیل شده است. شواهد آماری و مطالعات جامعه‌شناسی نشان می‌دهد که این مجازات لزوماً بازدارنده نیست و می‌تواند آثار روانی و اجتماعی مخربی بر جامعه و خانواده‌ها برجای بگذارد. کارشناسان بر ضرورت بازنگری در سیاست‌های کیفری و حرکت به سوی گذشت، اصلاح و کرامت انسانی تأکید دارند.

در دل کویر ایران، مجتمع پتاس خوروبیابانک با رویکرد «معدنکاری سبز» و مدیریت پایدار منابع، نه‌تنها تولید صنعتی را ادامه می‌دهد، بلکه الگویی برای توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست ارائه کرده است.

اگرچه ممکن است نشست شرم‌الشیخ در ظاهر به نام آتش‌بس و صلح برگزار شود، اما ماهیت واقعی آن بیش از هر چیز تلاشی است برای تحمیل خواسته‌های آمریکا و اسرائیل به منطقه. تاریخ نشان داده است که صلحی که بر پایه ویرانی و بی‌عدالتی بنا شود، دوام نخواهد آورد و خاورمیانه بار دیگر در چرخه‌ای از بحران و درگیری گرفتار خواهد شد.

دو روز بعد از پایان انتخابات سال گذشته، یکی از منسوبین به گروه‌های تندرو نوشت که: «اگر پزشکیان را انتخاب کنید، حق اعتراض ندارید.» بلافاصله در پاسخ نوشتم که: «پزشکیان را انتخاب می‌کنیم تا حق اعتراض ملت به رسمیت شناخته شود.»

پول در رگ‌های اقتصاد ایران فراوان است، اما تولید همچنان گرسنه مانده! اقتصاد ایران با بیماری دچار "دیابت نقدینگی" است. چه سیاست یا نهادی می‌تواند نقدینگی را به بافت تولید برساند و اقتصاد را از رکود و تورم مزمن نجات دهد؟

دیوان خواجه شمس‌الدین محمد حافظ (۷۶۸-۷۰۵ هـ. ش.) نه تنها گنجینه‌ای از غزلیات فارسی به شمار می‌آید، بلکه به بخشی از زندگی روزمره، آیین‌ها، هنرها و هویت فرهنگی ایرانیان نیز بدل شده است.

در روزی که جهان به یاد حافظ است، پرسش این است که چرا یادبود او در زادگاهش به مراسمی رسمی و تکراری بدل شده است؟ حافظ، صدای رهایی و حقیقت است؛ و یاد او زمانی اصیل خواهد بود که از حصار سیاست و ظواهر عبور کند و با مردمی‌ترین شکل خود برگزار شود.

غزه، نقطه‌ای کوچک اما تعیین‌کننده در خاورمیانه، این‌بار صلحی موقت را تجربه می‌کند؛ توافقی که می‌تواند پایان نبرد مسلحانه نباشد، بلکه آغاز فصل تازه‌ای از واقع‌گرایی و مقاومت هوشمند در منطقه باشد. ایران، اسرائیل، کشورهای عربی و جهان غرب، هر یک در تلاش‌اند جایگاه خود را در معادله جدید بازتعریف کنند و خاورمیانه در آستانه نظم تازه‌ای قرار دارد که دیگر تنها با سلاح و نیروهای نظامی سنجیده نمی‌شود.

از ابزارهای ساده انسان‌های اولیه تا فناوری نرم در عصر امروز، مفهوم «فناوری» همواره در حال تحول بوده است. نگاه به گذشته نشان می‌دهد که فناوری تنها ابزار و آتش نبود؛ بلکه هنر، دانش و روش‌های زندگی بشر نیز جزو قلمرو آن به شمار می‌رفت. امروز، با جهانی شدن اقتصاد و پیشرفت سریع علوم نرم، بازتعریف فناوری و تمرکز بر توسعه فناوری نرم بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است.

ایران در آستانه برنامه هفتم توسعه همچنان با "واگرایی نهادی" دست و پنجه نرم می‌کند؛ شکافی که میان طراحی و اجرای سیاست‌ها، مسیر توسعه پایدار را مسدود کرده است. فاضل وارسته، مدرس دانشگاه و تحلیلگر، در یادداشتی علمی بر ضرورت "همگرایی اقتصادی و بازآفرینی نهادی" به عنوان کلید عبور از رکود، نابرابری و بی‌ثباتی تأکید می‌کند.

وقتی زمین‌های ملی به تاراج می‌روند، فقط خاک از دست نمی‌رود؛ وجدان جمعی یک ملت زخمی می‌شود. هر متر زمینی که به ناحق تصرف می‌شود، بخشی از اعتماد مردم به قانون و عدالت را با خود می‌برد.

صنعت معدن ایران با وجود ذخایر غنی، به دلیل پراکندگی بنگاه‌های کوچک و ساختار ناکارآمد، از تحقق پتانسیل اقتصادی خود بازمانده است. رضا موسایی در این یادداشت بر لزوم تجمیع استراتژیک و ایجاد شرکت‌های بزرگ ملی و فراملی تأکید می‌کند تا این بخش به موتور توسعه پایدار کشور تبدیل شود.