علت فعال نبودن نوتیفیکیشن در پیام رسان های داخلی چیست؟

به گزارش سایت خبری پُرسون، نوتیفیکیشن‌ها یا اعلان‌ها، بخش مهمی از تجربه کاربری در اپلیکیشن‌های پیام‌رسان هستند. این اعلان‌ها به‌ صورت بصری، صوتی یا ترکیبی از هر دو روی گوشی ظاهر می‌شوند و کاربران را از پیام‌های جدید، تماس‌ها یا رویدادهای مهم مطلع می‌سازند.

در غیاب نوتیف، کاربران ممکن است پیام‌های مهم را دیر دریافت کنند و تعامل آن‌ها با اپلیکیشن به حداقل برسد.

پیام‌رسان‌هایی مانند واتساپ، تلگرام و اینستاگرام با تکیه بر زیرساخت‌های قدرتمند اعلان، توانسته‌اند حضور مداوم کاربران را حفظ کنند. اما پیام‌رسان‌های داخلی در این زمینه با چالشی اساسی روبه‌رو هستند: یا نوتیفیکیشن ندارند، یا سیستم اعلان‌شان ناپایدار و غیردقیق است. همین مسئله باعث کاهش اعتماد کاربران و مهاجرت آن‌ها به پلتفرم‌های خارجی می‌شود.

یکی از کاربران به نام «مهدی»، طراح گرافیک و فریلنسر، می‌گوید:«برای من که بیشتر هماهنگی‌های کاری‌ام از طریق پیام‌رسان‌هاست، دیر رسیدن نوتیف مثل از دست دادن یک فرصت شغلی است. یک‌بار مشتری فوری یک فایل خواست اما چون پیام‌رسان داخلی اعلان نداد، پیام را چند ساعت بعد دیدم و پروژه را از دست دادم.»

نوتیفیکیشن‌ها چگونه کار می‌کنند؟ ارسال نوتیف به گوشی کاربران، نیازمند زیرساخت‌های فنی پیشرفته و دسترسی به سامانه‌های مرکزی اعلان است. در گوشی‌های اندرویدی، این وظیفه به‌طور کامل توسط سرویس FCM (Firebase Cloud Messaging) شرکت گوگل انجام می‌شود و در iOS نیز سامانه APNs اپل مسئول این کار است.

در اینباره مدیرعامل انجمن فضای مجازی پاک محمد مهدی حبیبی می‌گوید که نوتیفیکیشن‌ها تابعی از سیستم‌عامل هستند؛ یعنی اپلیکیشن فقط پیام اعلان را ارسال می‌کند، اما سیستم‌عامل تصمیم می‌گیرد که آن را روی گوشی نمایش دهد یا نه. حتی نحوه و زمان نمایش اعلان هم در کنترل سیستم‌عامل است. برای استفاده از این سرویس‌ها، اپ باید بخشی از اطلاعات فنی یا داده‌های کاربر را در اختیار گوگل یا اپل بگذارد.

به گفته این کارشناس، سامانه اعلان در گوشی‌های اندرویدی تحت مدیریت گوگل است. بنابراین اگر یک اپلیکیشن بخواهد از قابلیت اعلان فوری (Push Notification) استفاده کند، ناچار است از سرویس‌های گوگل بهره بگیرد. در این شرایط، پیام‌رسان‌های داخلی تنها دو راه پیش‌رو دارند: یا باید اطلاعات کاربران را در اختیار گوگل بگذارند، یا به‌طور کلی از سرویس اعلان صرف‌نظر کنند.برخی از پیام‌رسان‌های داخلی راه دوم را انتخاب کرده‌اند؛ به همین دلیل، در این اپ‌ها هیچ‌گونه استفاده‌ای از سرویس‌های گوگل، حتی برای ارسال نوتیفیکیشن، صورت نمی‌گیرد. علت این تصمیم روشن است: گوگل برای حفظ انحصار خود در مدیریت سیستم اندروید، اجازه نمی‌دهد نرم‌افزارها بدون استفاده از سرویس‌های اختصاصی‌اش اقدام به ارسال پوش نوتیف کنند—مگر آنکه دسترسی کامل به داده‌های حساس کاربران فراهم شود؛ راهی که طبیعتاً ما حاضر به رفتن در آن نیستیم.

تحریم‌ها؛ مانع اصلی دسترسی پیام‌رسان‌های داخلی

یکی از مهم‌ترین دلایل مشکلات پیام‌رسان‌های داخلی در استفاده از نوتیفیکیشن، تحریم‌های بین‌المللی است. این تحریم‌ها—به‌ ویژه از سوی ایالات متحده و برخی کشورهای غربی—باعث شده‌اند اپلیکیشن‌های ایرانی نتوانند به‌ طور رسمی در فروشگاه‌های بین‌المللی ثبت شوند یا از زیرساخت‌های جهانی فناوری بهره ببرند.در نتیجه این محدودیت‌ها، توسعه‌دهندگان ایرانی از دریافت گواهی‌های رسمی، دسترسی به پنل‌های توسعه فروشگاه‌های اپلیکیشن و استفاده از سرویس‌های ابری مانند سامانه‌های اعلان محروم مانده‌اند. شرکت‌های بزرگ فناوری نیز به دلیل همین تحریم‌ها، هیچ‌گونه خدمات پشتیبانی به آن‌ها ارائه نمی‌دهند.

بر اساس گزارش‌های رسمی، این شرایط دسترسی به زیرساخت‌های حیاتی فناوری اطلاعات را برای توسعه‌دهندگان داخلی به‌ شدت دشوار کرده و یکی از موانع اصلی در مسیر ارائه خدمات پایدار و باکیفیت از جمله نوتیفیکیشن به‌شمار می‌آید.

الگوی چین، راه‌اندازی زیرساخت داخلی اعلان‌ها

اما همین محدودیت‌ها در برخی کشورها باعث شد مسیر متفاوتی در پیش گرفته شود. برای مثال، چین که با چالش‌های مشابهی مواجه بود، تصمیم گرفت به‌ جای اتکا به سرویس‌های خارجی، زیرساخت بومی نوتیفیکیشن خود را توسعه دهد. این کشور با اتکا به شرکت‌هایی مانند هواوی و شیائومی، سامانه‌های اعلان اختصاصی طراحی کرد تا اپلیکیشن‌های داخلی بدون نیاز به خدمات گوگل بتوانند پیام‌های فوری را به کاربران برسانند.

همچنین تولیدکنندگان تلفن همراه در چین به اپلیکیشن‌ها دسترسی مستقیم به بخش نوتیفیکیشن سیستم‌عامل می‌دهند تا اعلان‌ها از طریق سازوکار داخلی گوشی مدیریت شود. این مدل باعث شده چین بتواند در حوزه اعلان‌ها، اکوسیستمی مستقل از خدمات غربی شکل دهد و نیاز خود به زیرساخت‌های خارجی را تا حد زیادی کاهش دهد.

در ایران نیز برخی پیام‌رسان‌ها تلاش‌هایی برای ارائه نوتیفیکیشن‌های حداقلی انجام داده‌اند. برای نمونه، کاربران پیام‌رسان ایتا می‌توانند از طریق سایت‌هایی مانند «ایتای من» یا وب‌سایت رسمی ایتا، تنظیماتی را فعال کنند که به دریافت اعلان کمک می‌کند. البته این اعلان‌ها معمولاً کیفیت و پایداری مورد انتظار را ندارند و برای فعال‌ ماندن‌شان، کاربران باید هرچند وقت یک‌بار مجدداً به تنظیمات مراجعه کرده و مجوزهایی را به سیستم‌عامل بدهند.

در همین راستا، یک سیستم آزمایشی نوتیف داخلی نیز در حال تست است. اگر کاربران در تنظیمات اندروید مجوزهایی مانند «نویسیک» و دسترسی فعالیت در پس‌زمینه را فعال کنند، ایتا می‌تواند اعلان‌هایی را نمایش دهد. اما این روش با هزینه‌هایی همراه است؛ از جمله افزایش مصرف باتری، چرا که نرم‌افزار باید به‌ طور مداوم در پس‌زمینه فعال بماند. در حال حاضر، این تنها راهی است که برای دریافت اعلان بدون تکیه بر سرویس‌های گوگل در دسترس پیام‌رسان‌های داخلی قرار دارد.ضرورت عبور از وابستگی زیرساختیمسئله نوتیفیکیشن در پیام‌رسان‌های داخلی، فقط یک مشکل فنی نیست؛ بلکه بازتابی از یک چالش بزرگ‌تر در زیست‌بوم فناوری کشور است، وابستگی زیرساختی به خدمات انحصاری خارجی، در شرایطی که تحریم‌ها دسترسی به همین خدمات را مسدود کرده‌اند. تجربه چین نشان می‌دهد که با اراده حاکمیتی، سرمایه‌گذاری هدفمند و هماهنگی میان تولیدکنندگان سخت‌افزار و توسعه‌دهندگان نرم‌افزار، می‌توان از این وابستگی عبور کرد و یک شبکه بومی پایدار برای اعلان‌ها ساخت.تا آن زمان، پیام‌رسان‌های داخلی ناچارند با روش‌هایی غیرمعمول و گاه پرهزینه، خدمات حداقلی ارائه دهند. این در حالی است که کاربران انتظار تجربه‌ای مشابه با استانداردهای جهانی دارند. اگر زیرساخت‌های بومی اعلان جدی گرفته نشود، نارضایتی کاربران ادامه خواهد داشت و بخشی از ظرفیت بومی‌سازی خدمات دیجیتال از دست خواهد رفت.

منبع: فارس