به گزارش سایت خبری پرسون، هر چند با پایان دور جدید مذاکرات در دوحه، خبرگزاری بلومبرگ مدعی شده که دور جدید مذاکرات پس از سفر بایدن به منطقه خاورمیانه شروع خواهد شد، اما در این میان نشریه میدل ایست آی، در گزارشی آورده است که معامله احتمالی بایدن با بن سلمان در ریاض، درهای دیپلماسی با ایران را خواهد بست.
نباید اجازه داد پرونده به شورای امنیت برود
در این راستا، عبدالرضا فرجی راد، استاد دانشگاه و مدیرکل پیشین شورای راهبردی روابط خارجی نیز معقتد است: مذاکرات دوحه با توجه به امیدهای نسبی که علیرغم شک و تردیدها چه از طرف ایرانی و چه آمریکایی به آن بسته شده بود، بی‌نتیجه و خیلی زود به پایان رسید. این موضوع در داخل و خارج از کشور تاثیرگذار بود و عکس‌العمل‌ها چه در سطح اتحادیه اروپا آقای جوزپ بوررل و معاونش آقای مورا و سه کشور اروپایی و آمریکا منفی بود که البته درجات متفاوتی داشت بسیار تندتر واکنش نشان داد، آمریکایی‌ها هم تا حدودی این چنین اما جوزپ بورل با احتیاط بیشتری سخن گفت. در ایران اما تلاش شد تا اعلام کنند همچنان امید وجود دارد و مذاکرات ادامه خواهد داشت و به دنبال تعیین زمان جدید هستند.
وی در گفت و گویی، ادامه داد: درمجموع می‌توان گفت که وضعیت مناسبی پیش نیامده است برای خروج از این شرایط لازم است هرچه سریع‌تر زمان مذاکرات بعدی در همین دو الی سه روزه در همین دوحه مشخص شود تا جوی که به وجود آمده از بین برود و طبیعتا دو طرف باید انعطاف‌هایی نشان دهند تا این مذاکرات به سرانجام برسد. چقدر خوب است این اتفاق هر چه زودتر و پیش از سفر آقای بایدن به منطقه، فلسطین اشغالی و عربستان انجام شود.
وی افزود: اگر توافق صورت نگیرد احتمال زیادی وجود دارد که طرح اسرائیلی موسوم به «ناتوی عربی» مجددا در دستور کار قرار بگیرد و آمریکا را هم برای حمایت از این طرح مجاب کنند. به یاد دارید که در زمان اعلام خبر از سرگیری مذاکرات کشورهایی همچون مصر و اردن با اظهارنظرهایی از ملحق شدن به این طرح عقب‌نشینی کرده و اعلام کردند به عضویت طرح ضدایرانی نخواهند پیوست. حتی خود آمریکایی‌ها هم اعلام کردند که به دنبال حمایت از طرح ضدایرانی در منطقه خاورمیانه نیستند. من فکر می‌کنم دوباره این تفکر اوج بگیرد به ویژه اینکه به تاریخ سفر جو بایدن به منطقه نیز نزدیک می‌شویم و احساس می‌کنم لابی‌هایی در این حوزه فعال شده‌اند.
این دیپلمات پیشین گفت: عدم نتیجه‌بخش بودن مذاکرات در دوحه یک نقطه عطف را در جریان مذاکرات مرتبط با برجام ایجاد کرد و آن تشکیل جلسه شورای امنیت درخصوص قطعنامه ۲۲۳۱ بود که در جریان آن سخنرانی‌های تندی علیه ایران صورت گرفت و در حال ارسال این پیام به ایران هستند که اگر مذاکرات به نتیجه نرسد و با توجه به میزان غنی‌سازی در ایران و خاموش شدن دوربین‌های فراپادمانی آژانس، طرف غربی به سمت شورای امنیت و قطعنامه حرکت خواهد کرد. وی ادامه داد: تصور من این است که نباید اجازه دهیم مسئله به این نقطه برسد.
ممکن است یک اشتباه محاسباتی در تهران وجود داشته باشد که غرب درگیر تحولات مرتبط با جنگ اوکراین و کمبود انرژی است و به سمت برخورد با ایران پیش نخواهد رفت هرچند این محاسبات بی‌تاثیر نیست اما غرب حاضر است هزینه تصمیم خود برای صدور قطعنامه علیه ایران را هم در این شرایط بپذیرد و این سخت‌گیری عرصه اقتصاد را بیش از پیش برای ما تنگ کند. فرجی‌راد افزود: این تنگ شدن عرصه اقتصادی باعث بالا رفتن تورم و ارزش دلار در کشور خواهد شد که مشکلاتی را به وجود می‌آورد. باید یک جمع‌بندی سریع در داخل کشور صورت بگیرد برای اینکه انعطاف صورت گرفته و امتیازاتی میان ایران و ایالات متحده رد و بدل شود تا از عواقب احتمالی علیه کشورمان جلوگیری شود.
باز هم مذاکره کنیم!
از سوی دیگر در حالی که هنری کسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی اسپکتیتور درباره مذاکرات دولت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا برای برجام اعلام کرده است که من از همان ابتدا نسبت به این توافق تردید داشتم.
از نظر من راستی‌آزمایی وعده‌های ایران بسیار دشوار خواهد بود و گفت‌وگوها در واقع الگویی ایجاد می‌کرد که طبق آن پیشرفت هسته‌ای ایران کمی آرام، اما اجتناب‌ناپذیر می‌شد، امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر مسائل بین‌الملل معتقد است: طبیعی است وقتی مذاکرات نتیجه نداده طرفین همدیگر را مقصر جلوه دهند. غرب (یعنی آمریکا و سه کشور اروپایی و اتحادیه اروپا) تلاش می‌کنند ایران را مانع انجام توافق جلوه دهند؛ در مقابل ایران هم تاکید می‌کند غرب مانع انجام توافق بوده بنابراین این رفتارها طبیعی است. فارغ از بررسی ادعای طرفین، واقعیت امر این است، کشوری که تحریم شده ایران و کشوری که تحریم کرده آمریکا است.
آمریکا باید تحریم‌ها را بردارد. باید یک پیام به دنیا متبادر کند که اگر ایران تعهدات برجامی خود را اجرا کند، از مزایای اقتصادی برجام بهره‌مند می‌شود. این بر عهده دولت آمریکا است تا سرمایه‌گذاران خارجی با ایرانی‌ها همکاری کنند، سرمایه آورده و بهره‌مندی اقتصادی ایران تامین شود. اگر نشست‌های دوحه نتیجه‌بخش نباشد یک شهر و یک فرمول دیگر انتخاب می‌شود. حتی اگر مذاکرات برجام شکست قطعی بخورد، باز هم باید مذاکره کنند.
چون پلن بی و چیزی جز مذاکره وجود ندارد. نه ایران و نه آمریکایی‌ها گزینه‌ای به جز مذاکره ندارند. ممکن است مذاکرات مدتی فریز شود، همانطور که الان در وین فریز شده است. اما به یک شهر دیگر رفته و با دستوری دیگر مذاکره می‌کنند. با این امید که این بن‌بست رفع شود. حالا ممکن است توافق شش ماهه اتفاق بیفتد یا ممکن است ده سال طول بکشد.
منبع: روزنامه ابتکار