به گزارش سایت خبری پرسون، ۳۰ بهمن ماه ۹۸، تاریخی که در ذهن همه ما ماندگار شد، در این تاریخ، وزارت بهداشت حامل خبری بد بود، اینکه نتایج آزمایش اولیه ۲ مورد مشکوک ابتلا به کرونا در قم مثبت گزارش شده است. اما در شرح دقیق تر این ماجرا آمده است که ۲۸ بهمن ماه، تیم های شناسایی و مدیریت بیماری های واگیر و تیم های واکنش سریع در شهر قم مستقر شدند و طبق پروتکل های موجود افراد مشکوک تحت ایزولاسیون قرار گرفته و پس از اخذ نمونه آزمایشگاهی، در ۳۰ بهمن نتیجه تست‌شان مثبت اعلام شد و ۱۴ اسفندماه شیوع این ویروس تقریباً تمامی استان‌های کشور را دربرگرفت. این ویروس مرموز و ناشناخته توانست در مدت کوتاهی، آمار مبتلایان کشور را از زمان شیوع این بیماری تا ۲۹ اسفندماه ۹۸ به ۱۸هزار و ۴۰۷ نفر و شمار جان باختگان را به یک‌هزار و ۲۸۴ نفر برساند و از سوی سخنگوی اسبق وزارت بهداشت اعلام شد، در هر ۱۰ دقیقه، یک نفر در ایران بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست می‌دهد.
پس از آن زندگی روی دیگر خود را نشان داد و روال عادی به طرز مشهودی تغییر کرد، موضوعی که تا پیش از این باورش دشوار بود. زندگی روزمره آنچنان دستخوش تغییر و تحولات اساسی شد که مسئولان به تعطیلی اجباری فعالیت‌های غیرضروری اداری و تجاری در سراسر کشور و «قرنطینه» و «محدودیت» روی آوردند؛ واژگانی که تا پیش از این کمتر در گفتارهای روزمره ما کاربرد داشت اما پس از شیوع کرونا به یکی از پرکاربردترین واژگان بدل شدند. حتی آموزش به سبک مجازی هم برای ما عجیب و دور از ذهن بود و یا تصور اینکه مهمانی ها برای مدتی متوقف شود، قابل باور نبود، اما تک تک این اتفاقات رخ داد و حالا با گذشت دو سال از شیوع این بیماری، هنوز زندگی به روال سابق بازنگشته و کسی نمی تواند پایان این غائله ویروسی را پیش بینی کند.
نایاب شدن ماسک و محصولات بهداشتی
در این دو سال، ماجراها و مرارتهای بسیاری را پشت سرگذاشته ایم، از همان زمان که خبر رسمی ورود کرونا به کشور اعلام شد، اتفاقات متعددی رقم خورد و به یک باره هجوم به داروخانه ها برای تهیه ماسک و محلول‌های ضد عفونی افزایش یافت و به این ترتیب، قیمت محصولات بهداشتی به چندین برابر رسید! اما این فقط محدود به ایران نمی شد، بلکه در سایر کشورهای جهان از جمله آمریکا نیز شرایط مشابهی رخ داد. توصیه‌های رسمی تاکید می‌کرد که افراد فاقد بیماری های زمینه ای و کسانی که مبتلا به کرونا نیستند، از ماسک استفاده نکنند، چرا که به دلیل هجوم بی سابقه شهروندان آمریکایی به فروشگاه ها، بیم آن می رفت که عملا ماسکی برای بیمارستان‌ها باقی نماند و هر آن احتمال داشت، ذخایر مربوط به حفاظت‌های شخصی تمام شود.
اما خیلی زود مقامات بهداشتی آمریکا، از مردم این کشور خواستند که با هر چه در منزل دارند ماسک تهیه کنند. این توصیه پس از آن مطرح شد که تحقیقات در خصوص ویروس کرونا، بر خلاف داده‌های اولیه، این موضوع را مطرح کرد که ویروس کووید۱۹ می‌تواند بیش از آن چه گمان می‌رفت، از طریق هوا به افراد منتقل شود.
بازار محتکران و سودجویان نیز داغ شد و گروهی اقلام بهداشتی را برای فروش گرانقیمت احتکار کردند یا اینکه اقلام تقلبی را نیز به قیمت هنگفت به مردم فروختند و این مسئله در کشور ما، موجب شد تا سعید نمکی- وزیر سابق بهداشت و درمان در نامه‌ای به رئیس‌جمهور از بازار سیاه ماسک و کالاهای بهداشتی گلایه کند. نمکی نوشت: «آیا رواست گروهی دل به دریای آلودگی جهت رهایی مردم بزنند و گروهی لباس و ماسک اینان و بیمارانشان را در انبارها برای سودجویی صد برابری یا قاچاق به دیگر کشورها تلنبار کنند؟» در واکنش به این نامه، دادستان کل کشور، هشدار داد که مجازات «افساد فی‌الارض» در انتظار احتکارکنندگان و اخلالگران نظام سلامت است.
بر این اساس، کارگروه تنظیم بازار، واردات ماسک را اولویت اول دریافت ارز نیمایی تعیین و اقلام بهداشتی در ردیف نخست کالاهای اساسی و ضروری قرار گرفتند و واردات الکل، ماسک و لباس گان با تعرفه صفر امکان‌پذیر شد. از سوی دیگر، مجوزها برای افرادی که توان تولید دارند، صادر و با ساماندهی توزیع اقلام مورد نیاز بهداشتی، ۷ برابر نیاز کشور شوینده و ۳ برابر نیاز کشور الکل تولید شد و اکنون در دومین سالگرد شیوع کرونا، در زمینه تولید شوینده‌ها و الکل و مشتقات آن و همچنین تجهیزات پزشکی و ماسک کوچکترین مشکلی وجود ندارد.
اعمال محدودیت و ممنوعیت
پس از گذشت یک ماه از تایید رسمی وجود کرونا در کشور، محدودیت‌های سختگیرانه‌ای برای مقابله با شیوع ویروس جدید کرونا اعمال شد؛ از ممنوعیت هایی در خصوص ورود افراد غیرساکن به همه شهرها و شناسایی ساکنان با کارت ملی، پلاک و بیمه‌نامه خودرو تا تسریع خروج افراد غیرساکن و مسافران، تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها، پارک‌ها، مراکز تفریحی، استخرها و دیگر محل‌های تجمع افراد، تعیین فعالیت‌های اقتصادی ضروری برای ادامه فعالیت و تعطیلی سایر کسب‌وکارها، فعالیت ادارات دولتی با حداکثر یک سوم نیروی اداری و ممنوعیت مراسم رسمی و غیررسمی که باعث تجمع می شدند.
شامگاه شنبه، دوم فروردین ۹۹، به نقل ازمعاون استاندار تهران نوشت: «موضوع تعطیلی مراکز تجاری استان تهران به فرمانداران ابلاغ شده است و اصناف تکلیف دارند نسبت به این کار اقدام کنند و با موارد تخلف نیز برخورد قانونی داشته باشند.»
تعطیلی مراکز تجاری، رستوران‌ها و مراکز تفریحی از جمله راهکارهایی بود که بسیاری از کشورهای جهان در پیش گرفتند تا شیب منحنی ابتلا به ویروس کرونا و مرگ و میر را نزولی کنند.
۲۳ فروردین ماه ۹۹ بسیاری از اصناف، فعالیت خود را با رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سر گرفتند. نخستین پیک این بیماری از اسفندماه ۱۳۹۸ تا فرودین ماه ۱۳۹۹ رخ داد که پس از اجرای قرنطینه و اعمال محدودیت ها از شدت ابتلا کاسته شد، اما با رفع محدودیت‌ها، در ۱۴ خردادماه ۱۳۹۹ کرونا دوباره اوج گرفت و پیک دوم آن از اواخر خرداد ۱۳۹۹ به وقوع پیوست پیوست و تاکنون شش پیک در سایه عادی انگاری‌ها رخ داده است.
ترک تحصیل ۳ میلیون دانش آموز
همه‌گیری کرونا، مدارس و مراکز علمی را از ابتدای اسفند ماه ۹۸ به تعطیلی کشاند و آموزش به سبک مجازی، در شبکه آموزشی شاد و مدرسه تلویزیونی، همراه با توزیع بسته های آموزشی پیگیری شد اما این شیوه آموزش، خیلی زود، پیامدهای مخرب اش را نمایان کرد و سوای مخاطرات روحی و جسمی و تغذیه ای دانش آموزان در ایام خانه نشینی، موجب شد تا گروهی از دانش آموزان که با فقر دست به گریبان اند و کار کردن آنها برای گذران زندگی روزمره خانواده هایشان ضروری است دیگر به مدرسه بازنگردند. بسیاری از دانش آموزان در مناطق محروم نیز امکان دسترسی به آموزش مجازی را نداشتند و همچنان نیز این معضل پابرجاست. قطع و وصل شدن اینترنت در هنگام امتحانات یا آموزش، عدم تهیه یا دسترسی به وسایل ارتباطی به دلیل فقر اقتصادی، بر روند آموزش و یادگیری تاثیر منفی گذاشت و هنوز این آمار مطرح است که ۳ میلیون دانش آموز از چرخه تحصیل بازمانده اند و اغلب آنان کودکان یا نوجوانانی هستند که به گوشی موبایل و تبلت دسترسی ندارند، یا در مناطق فاقد اینترنت سکونت دارند.
بیکاری ۶ میلیون نفر
بسیاری از کسب‌وکارها در دوران همه گیری کرونا با بحران شکست و تعطیلی مواجه شد و حدود ۶ میلیون نفر بیکار شدند، اما آمارها نشان می دهد از این تعداد، کمتر از دو میلیون نفر، مشمول بیمه بیکاری بوده اند.
اردیبهشت‌ماه ۹۹ بود که مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی خبر داد، بحران کرونا بیکاری ۲/۸ تا ۶/۴ میلیون نفر از افرادی را در پی دارد که صاحب شغل هستند.
علی ربیعی سخنگوی دولت پیشین نیز با ارائه آماری مشابه مطرح کرد، کرونا ۶ میلیون شغل رسمی و غیررسمی در کشور را در معرض آسیب و نابودی قرار داده است.
نابرابری در توزیع واکسن/ ماجرای تولید داخلی
به رغم پیامدهای گسترده این ویروس منحوس بر بازار کسب و کار، می توان توزیع نابرابر واکسن را نیز به عنوان یکی از تبعات این موضوع ذکر کرد. اگرچه کشف و ساخت واکسن‌های موثر علیه ویروس کرونا برخلاف دیگر بیماری‌های همه‌گیر که در دوران معاصر بروز کرده، با سرعت و شتاب بیشتر و در بازه زمانی یک ساله محقق شد، اما احتکار و توزیع ناعادلانه و تلاش کشورهای ثروتمند جهان برای دستیابی سریع تر به واکسن و اولویت دهی به خود، موجب شد تا کشورهای فقیر و کم درآمد از گردونه این رقابت جهانی جا بمانند. حتی اقدام سازمان جهانی بهداشت در قالب طرح موسوم به «کواکس» نیز نتوانست زمینه دسترسی عادلانه کشورهای در حال توسعه و فقیر جهان به واکسن را فراهم سازد.
ایران هم از تبعات ناگوار این مسئله بی نصیب نماند و به رغم آنکه سناریوهای مختلفی برای دسترسی و تامین واکسن طراحی شد اما اشکالاتی در این مسیر رخ داد. آذرماه امسال، علیرضا رئیسی- معاون بهداشت در دولت پیشین به خبرآنلاین گفته است که برخی شرکت‌ها پای کار آمدند و تولید داخلی واکسن را شروع کردند، خیلی از واکسن‌هایی که امروز به تولید رسیدند و یا تا حدودی زیادی پیشروی داشتند مانند برکت، فخرا، رازی و پاستور از همان موقع شروع به کار کردند.
دوم اینکه بحث واردات واکسن از همان دولت قبل در دستور کار قرار گرفت. از طرفی سازمان جهانی بهداشت به‌خاطر اینکه پیش‌بینی می‌کرد کشورهای تولید کننده واکسن عمدتاً کشورهای پولدار و ثروتمند هستند سازوکاری تعریف کرد تحت عنوان سبد کووکس، فلسفه این اقدام این بود که کشورهای تولید کننده یا خریدار واکسن که به هر دلیلی واکسن به دست‌شان می‌رسد، سهمی از واکسن‌های خودشان را داخل سبد کووکس بگذارند که برای کشورهای فقیرتر یا آن‌هایی که تولید واکسن ندارند دسترسی به واکسن را آسان کنند. کووکس اعلام کرد کشورهای مختلف می‌توانند واکسن را پیش‌خرید کنند، خیلی از کشورها در این سبد سرمایه گذاری کردند از جمله کشور ما.
آن کشورهایی که قرار بود به کووکس واکسن بدهند بد عهدی کردند، یعنی واکسن زیادی به این سبد ندادند.»
اگرچه نظام توزیع نابرابر واکسن، دامن کشور ما را هم گرفت و تحریمها، بدعهدی شرکت‌های خارجی و عدم تامین به موقع واکسن از سوی تولیدکننده داخلی در جریان توقف و کندی واکسیناسیون سهیم بوده است اما نمی توان نگرش سیاسی و عدم جسارت لازم برای تصمیم گیری در دولت گذشته را نادیده گرفت. دکتر مصطفی قانعی – عضو کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا و عضو کمیته ملی واکسن کرونا در این باره به ایسنا می گوید: «غیر از چین کسی به ما واکسن نمی‌داد ولی جسارت تصمیم‌گیری وجود نداشت و همین تاخیر در تصمیم‌گیری ما را ۶ ماه عقب انداخت و فضای رسانه‌ای هم از ابتدا شکل گرفته بود. از طرف دیگر تا یک واکسن می‌آمد گروه ضد واکسن هم کار خود را آغاز می‌کردند. در مورد واکسن روسی دیدید که ابتدا عده‌ای آن را تخریب کردند و بعد این واکسن را به خود پزشکان زدند. این فضای رسانه‌ای برای تصمیم‌گیری یک مدیر بی‌تاثیر نیست و وقتی لازم است جسارتی کند، چنین نمی‌کند و این ما را عقب می‌انداخت.»
اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم، ضمن حمایت از تولید واکسن داخلی، برای واردات واکسن از خارج نیز اقدامات لازم صورت پذیرفت و ظرف پنج ماه با واردات بیش از ۱۳۱ میلیون دز واکسن کرونا ، میزان واردات واکسن نسبت به دولت دوازدهم، ۷ برابر افزایش یافت و نمودار فوتی‌ها ۲ رقمی شد. حال آنکه از بهمن‌ماه ۹۹ تا پایان کار دولت دوازدهم؛ به رغم بیان برخی اظهارات مبنی بر تلاش های دولت، حدود ۱۸ میلیون دز واکسن به کشور وارد شد.
فارغ از این موضوع، یکی از پرحرف و حدیث ترین مسائل در ایام کرونا، تولید داخلی واکسن بود و روایت دکتر مصطفی قانعی چنین است:«وقتی تولید را آغاز کردیم نقدها آغاز شد که چرا این همه واکسن در سبد ساخت وجود دارد؟ چرا دنیا یک یا دو واکسن دارد و ما چنین سبدی داریم؟ که پاسخ ما این بود که صبر کنید تا بهمن‌ماه بگوییم چرا این همه واکسن ساختیم و این روزها می‌بینیم این مدل مشخص شد که مثلا کسی که دو دز واکسن با پلتفرم غیرفعال تزریق کرده است باید دز سوم را از نوع دیگری تزریق کند که اگر ما اینگونه فکر نمی‌کردیم باید دوباره واردات انجام می‌دادیم. این درحالی است الان نیازی به واکسن وارداتی نداریم و مشکل مان این است که حالا پولی که به کووکس دادیم را چه کار کنیم؟ نه پولمان را پس می‌دهند و نه ما این همه واکسن خارجی لازم داریم. روزی چالش این بود که واکسن به ما نمی‌دادند و امروز چالش داریم که کاش پولمان را پس می‌دادند که مشکلمان حل شود.»
اُمیکرون، سرآغاز چالش های تازه
آینده همه گیری کرونا به دلیل ظهور سویه های مختلف در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و این مسئله از عدم توزیع مناسب واکسن ناشی می شود. واکسیناسیون به میزان بالا، منجر به کند شدن چرخه ویروس در جامعه و تا حدود زیادی کنترل پاندمی می‌شود و حمیدرضا جماعتی- دبیر کمیته علمی کشوری مقابله با کرونا، می گوید: یکی از علت‌هایی که در کل دنیا یا جامعه جهانی در کنترل پاندمی کرونا معضل داریم و سویه های مختلف شکل می گیرد، این است که یکسری از کشورها به ویژه کشورهایی که از نظر اقتصادی ضعیف هستند مانند کشورهای آفریقایی و… به میزان کم واکسن تزریق کرده‌اند. به عنوان مثال کشورهایی که واکسیناسیون در آنها به میزان بسیار کمی مثلا یک درصد یا ۱۰ درصد انجام شده است. جالب اینجاست که چرخه ویروس در داخل این کشورها منجر به ایجاد پاندمی در کل جامعه جهانی می‌شود.
به عنوان مثال سویه دلتا یا اُمیکرون از کشورهایی آمدند که میزان انجام واکسیناسیون در آنها کم بود و این موضوع باعث شد که چرخه ویروس در داخل آن کشورها افزایش یابد و وقتی که این افزایش انجام شود و ماندگاری ویروس در جامعه‌ای زیاد شود، منجر به جهش ویروس می‌شود. اُمیکرون که منشاء آن آفریقای جنوبی است، پس از جهش های آلفا، بتا، گاما و دلتا به عنوان پنجمین سویه کرونا تاخت و تاز خود را در عرصه جهانی آغاز کرده و تزریق دز سوم واکسن کرونا برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری بسیار مورد تاکید قرار گرفته است. این سویه بیش از ۵۰ برابر جهش پیدا کرده و خطرات آن از سوی سازمان جهانی بهداشت، در حد «بسیار زیاد» طبقه بندی شده و گفته می شود، افراد ۱۵ تا ۲۹ ساله و کودکان زیر ۱۲ سال که واکسینه نشده اند بیشتر در معرض خطرند. از این رو ضمن ادامه یافتن برنامه واکسیناسیون برای نوبت اول و دوم، کار تزریق دز سوم نیز در مراکز واکسیناسیون آغاز و مجوز واکسینه کردن کودکان ۵ تا ۱۱ سال در کشورمان صادر شده است.
حال آنکه از دز سوم استقبال گرمی صورت نگرفته و آمارهای رسمی وزارت بهداشت از تزریق ۳۰ درصدی دز سوم حکایت دارد. به رغم آنکه متخصصان بیماری‌های عفونی تاکید کرده اند، کودکان زیر ۱۲ سال از خطرات اُمیکرون در امان نخواهند بود، اما میزان تزریق واکسیناسیون در میان آنان نیز شایان توجه نیست، ضمن آنکه مجوز تزریق واکسن برای این گروه سنی دیرهنگام صادر شد و کمی زمان از دست رفته است، به طوری که علیرضا ناطقیان، فوق تخصص بیماری های عفونی کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، از افزایش ۵۰ تا ۶۰ درصدی موارد بستری کودکان خبر داده است.
با این همه دکتر نادر توکلی-معاون درمان ستاد کرونای استان تهران، اگرچه تاکید می کند که ۱۵ تا ۲۰ درصد از ابتلاها در افراد زیر ۱۰ سال رخ می دهد، اما معتقد است: «وضعیت واکسیناسیون کودکان بسیار خوب است و استقبال خوب بوده است. بعد از اعلام واکسیناسیون سنین ۵ تا ۹ سال با دو واکسن سینوفارم و پاستوکووک، واکسیناسیون برای این سنین با رضایت والدین انجام می‌شود. توصیه موکد این است که واکسیناسیون انجام شود. درست است که تزریق واکسن از ابتلا به اُمیکرون جلوگیری نمی‌کند، اما ریسک بیماری شدید را به ویژه در شرایطی که تمام سوش در گردش‌مان به صورت ۱۰۰ درصد اُمیکرون نیست، کاهش داده و بر این اساس واکسیناسیون را به شدت توصیه می‌کنیم.»
شواهد علمی گویای آن است که اغلب بیماران بستری و بدحال، واکسن تزریق نکرده‌اند و دکتر نادر توکلی عنوان کرده، در افراد واکسینه شده میزان بستری و مرگ و میر به شدت پایین است و کسانی که بستری می‌شوند عمدتا واکسن تزریق نکرده اند.
توکلی در ادامه با اعلام این موضوع که سویه در گردش فعلی کاملا اُمیکرون نیست، بلکه دلتا هم در گردش بوده و برخی موارد ابتلا از سویه دلتاست، می گوید: « به نظر می‌رسد درصدی از سویه موجود دلتا است. بنابراین شانس درگیری ریه در بیماران مبتلا به دلتا بالاست. البته غالب موارد اُمیکرون است. به طور تخمینی ۸۰ تا ۸۵ درصد موارد ابتلا مربوط به سویه اُمیکرون است، اما ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد نیز مربوط به دلتاست. حال مبتلایان به سویه دلتا، به علاوه افرادی که با بیماری زمینه‌ای یا وزن بالا یا بدون تزریق واکسن به اُمیکرون مبتلا می‌شوند، ممکن است بستری شوند.»
قربانیان کرونا در میان مدافعان سلامت
جان باختن مدافعان سلامت نیز در طول دوران کرونا خبرساز بوده و از دیگر اتفاقاتی به شمار می رود که در این ایام خاطرمان را آزرده کرده است. محمد میرزابیگی- رئیس سازمان نظام پرستاری کشور، مردادماه امسال اعلام کرد، تاکنون ۱۲۰ نفر از جامعه پرستاری در مسیر مبارزه با کرونا جان خود را از دست داده‌اند و اگر نیروهای مرتبط با پرستاری را نیز محاسبه کنیم ۱۴۰ شهید راه خدمت داشته‌ایم. شهریورماه امسال نیز دکتر محمدرضا ظفرقندی، رئیس پیشین سازمان نظام پزشکی، خبر داد که حدود ۳۰۰ شهید از کادر درمان داریم که بسیار بیشتر از زمان جنگ است و این موضوع نشانگر حضور جامعه پزشکی در دل خطر کرونا است. افرادی را از جامعه پزشکی سراغ دارم که یک یا دوبار به کرونا مبتلا شدند ولی هنوز هم روزانه حدود ۱۰۰ مریض کرونایی را ویزیت می‌کنند.
در بدو شیوع کرونا، مطالعه ای داخلی با مشارکت ۷۵۵ نفر از پزشکان، پرستاران، بهیاران، کارکنان بهداشتی و دانشجویان کارآموزی و دستیاران کادر درمان از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی انجام شد. نتایج این مطالعه حاکی از آن بود که بالغ بر۷۰ درصد از اعضای کادر درمان ضمن تحمل فشار و تنش روانی، نسبت به عدم تامین تجهیزات حفاظتی و ماسک نگران بوده اند. در بخشی از این مطالعه آمده است: « بیش از ۶۵ درصد از کادر درمان عنوان کرده اند که افزایش حجم کار فشار روانی را تشدید کرده و حدود ۶۳ درصد نیز اظهار کرده‌اند از مشاهده مرگ بیماران دچار اضطراب شده‌اند.»
نشانه‌های خلقی نیز در این مطالعه حائز اهمیت است. در بخش دیگری از این مطالعه قید شده است: «شایع‌ترین نشانه‌ها بر اساس شدت آن (زیاد) به ترتیب عبارتند از ضعیف شدن روحیه و خلق، ناراحت و ناامید از خواب برخاستن و افسرده و غمگین شدن در این روزها است.»
تاثیرات عجیب کرونا بر سلامت روان
آمارها فاش کننده این حقیقت تلخ است که بحران کرونا، بر تعداد افرادی که از اختلالات ناشی از سلامت روان رنج می‌برند افزوده و بی تردید بروز پاندمی کرونا در این مهم یک اصل بسیار تاثیر گذار بوده است. مباحثی نظیر پیش بینی ناپذیری زمان پایان پاندمی، اضطراب از دست دادن شغل و عدم تامین معیشت، در کنار فقدان عزیزان و سوگ ابراز نیافته، سلامت روان جامعه را تهدید کرده است و همچنین در ایجاد احساس اندوه جمعی در جامعه و بروز تعارضات خانوادگی نقش داشته است. بهزاد وحیدنیا- مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی کشور در تحلیل تأثیرات روانی و اجتماعی پاندمی کرونا در جامعه، عنوان کرده است: بررسی‌های سامانه خودارزیابی روانشناختی نشان می‌دهد در طول ۶ ماه اول شیوع کرونا ۹ تا ۱۱ درصد استرس، اضطراب و افسردگی شدید و متوسط گزارش شده است و اکنون این رقم به ۱۶ درصد افزایش یافته است.
نتایج یک پژوهش که توسط مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام شده، حاوی این نکته است که ۲۹/۷ درصد افراد در گروه سنی بالای ١۵ سال به بالا یک مشکل روانشناختی دارند و میزان شیوع اختلالات در مبتلایان کرونا ٣٩/٧ است.
احمد حاجبی افزوده: ١۴ درصد افراد مبتلا به کرونا، یک عضو خانواده خود را در این دوران از دست دادند و میزان مشکلات روانشناختی در این افراد ۴۰/۸ درصد بوده و باید توجه داشت در همه جای دنیا کرونا موجب اختلالات روانی شده است.
زخم کهنه خشونت خانگی
افزایش خشونت خانگی از دیگر پیامدهای کروناست و سازمان بهزیستی هم این مسئله را تایید کرده است. چند ماه پس از آغاز همه‌گیری، این سازمان ضمن هشدار نسبت به افزایش خشونت خانگی اظهار نگرانی کرد که در مدت قرنطینه، خشونت علیه زنان و کودکان افزایش یافته و بیشترین تماس‌ها با اورژانس اجتماعی به این موضوع اختصاص دارد. البته این موضوع محدود به کشور ما نبوده است. آنتونیو گوترش، دبیر کل سازمان ملل یک سال پس از آغاز کرونا، عنوان کرد، بسیاری از زنان در خانه‌های خود که قرار است محلی امن برای آنان باشد با خشونت مواجه‌اند. گروهی از پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی کشورمان به بررسی وضعیت خشونت خانگی در دوران همه‌گیری کرونا پرداخته‌اند. نتایج این پژوهش به پنج شهر تهران، مشهد، تبریز، شیراز و اهواز ارتباط دارد.
از میان پنج هزار و ۳۱۷ زن که در این مطالعه شرکت کردند، چهار هزار و ۱۰۷ نفر (معادل ۷۷/۲ درصد) در دوران قرنطینه، حداقل با یکی از انواع خشونت مواجه بوده‌اند. از این میان، بیش از ۹۱ درصد از خشونت‌ها روانی، بیش از ۶۵ درصد آنها جسمانی، حدود ۴۳ درصد جنسی و نزدیک به ۳۹ درصد خشونت منجر به جرح و صدمه اعلام شده‌اند.یافته‌های این مطالعه نشان داده است که اعمال خشونت بر زنان جوان‌تر، کم‌سوادتر و دارای حمایت اجتماعی ضعیف شایع‌تر بوده، به طوری که موارد اعمال خشونت بر زنان دارای وضعیت اقتصادی ضعیف تقریبا چهار برابر زنان دارای وضعیت اقتصادی خوب بوده است. همچنین مشخص شد که مصرف سیگار، الکل و موادمخدر با اعمال خشونت خانگی رابطه داشته‌اند.
پایان باز آمارها
گسترش روز افزون شمار مبتلایان و جان باختگان، میزان نگرانی ها را بیشتر کرده و طبیعی است که روانها آشفته و آتش خشونت خانگی شعله ور شود. تا لحظه نگارش این متن، مجموع جان باختگان به ۱۳۴ هزار و ۶۰۷ نفر و مجموع بیماران به ۶ میلیون و ۹۱۳ هزار و ۴۲۷ نفر رسیده و پایان این آمارها باز است، کسی نمی داند کرونا، چه زمانی دست از سرمان برمی دارد…
منبع: رسالت
