به گزارش سایت خبری پرسون، امروز کیفیت و قیمت‌گذاری مناسب محصولات داخلی یک معضل جدی برای مصرف‌کنندگان است و به همین جهت هم نارضایتی‌ها از حوزه تولید و محدودیت‌های وارداتی تشدید شده موضوعی که به اعتقاد کارشناسان تمامی این مشکلات به مسیر نبود رقابت ختم می‌شود و فضای انحصاری ایجاد شده زمینه هرگونه رانت و فسادی را فراهم می‌آورد و قطعا در کارگروهی که قرار است معاون اول رئیس‌جمهور نیز برای این موضوع تشکیل شود اگر به‌جای پرداختن به اصل موضوع به روش‌های غیرعملی و پاک‌کردن صورت‌مساله پرداخته شود بازهم درب کیفیت بر روی همین پاشنه خواهد چرخید. هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی در این باره گفت: اصلی‌ترین مشکلی که در اقتصاد ایران به‌ویژه 2 موضوعی که مقام معظم رهبری درباره خودروسازی و لوازم خانگی اشاره کرد عدم وجود رقابت است.
وقتی رقابت در تولید وجود نداشته باشد هر کالایی با هر کیفیتی و با هر قیمتی می‌تواند تولید و عرضه شود. به‌عنوان یک مثال ساده امروز اگر ایرانی‌ها مجاز باشند که خودروی خارجی با تعرفه‌های معمول کنند؛ کسی خودروی داخلی سوار نخواهد شد و این موضوع درباره لوازم خانگی هم صدق می‌کند. او اضافه کرد: نکته اساسی این است که نه خودروسازان و نه لوازم خانگی‌سازان خودشان را در رقابت برای تولید کالا نمی‌بینند و فکر می‌کنند هر کالایی تولید کنند نه تنها مردم می‌خرند بلکه برای آن صف هم می‌کشند. بنابراین حلقه مفقوده اقتصاد ایران رقابت است. این کارشناس اقتصادی معتقد است که اگر دولت مجوز نان پخت آزاد را نمی‌داد یا اگر بانک‌های خصوصی مجوز نمی‌گرفتند رفتار بانک‌های دولتی یا نانوایی‌های سنتی با مردم تغییری نمی‌کرد! یعنی وقتی در کیفیت نان یا رفتار بانک‌ها رقابت ایجاد شد حتما می‌تواند در رفتار بنگاه‌های اقتصادی که رقیب داشته باشد موثر باشد. حق‌شناس اظهارکرد: مهم‌ترین دستاورد بازار رقابتی این است که کالا در پایین‌ترین سطح قیمت تمام‌شده به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد و همچنین کیفیت بهتری هم خواهد داشت و مهمتر از آنها این است که خدمات پس از فروش مطلوب‌تری به مردم ارائه خواهد شد. او ادامه داد: الان وقتی مردم کالای ایرانی می‌خرند فروشنده با کمال افتخار می‌گوید «پس از فروش پس گرفته نمی‌شود»، اما در همه دنیا تولیدکنندگان در بخش‌های مختلف چه خودرو و چه لوازم خانگی و چه سایر صنایع و کالاها اگر ایرادی در کالاهای ارائه شده خود پیدا کنند؛ فارغ از زمان فروش، اقدام به جمع‌آوری آن خواهند کرد و دلیل آن هم رقابتی است که در این بین برندهای خارجی وجود دارد.
افت کیفی محصولات
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که با توجه به حمایت‌های صورت گرفته از صنایع مختلف از ممنوعیت واردات گرفته تا تصویب تسهیلات بانکی و سرمایه‌گذاری‌های بودجه‌ای چرا این حمایت‌ها موثر در توسعه کیفی نبوده، توضیح داد: با وجود حمایتهایی که در سنوات گذشته از تولید ملی به‌ویژه دو صنعت خودروسازی و لوازم خانگی که مورد اشاره مقام معظم رهبری هم بوده نتوانستند رضایت مردم را جلب کنند و این موضوع می‌تواند به سایر بخش‌هایی که به شکل انحصاری تولید می‌شود، تسری پیدا کند. او معتقد است که حتی پالایشگاه‌های کشور به لحاظ فرسودگی و نبود رقابت در تولید بنزین یا تولید برق و سایر بخش‌های صنعتی هم دچار این مشکل هستند. حق‌شناس افزود: اگر اقتصاد ایران رقابتی و از انحصار خارج شود و مداخلات دولتی به حداقل ممکن برسد، حتما اقتصاد ایران می‌تواند مانند اقتصاد سایر کشورها کالای باکیفیت و با قیمت مناسب تولید کند.
مشتری مجبور به خرید است
این کارشناس اقتصادی در واکنش به این موضوع که مشتری کالاهای ایرانی به‌دلیل عدم دسترسی به کالاهای باکیفیت بهتر یا برندهای خارجی مجبور به خریداری کالاهای داخلی هستند و این موضوع به یک بهانه برای تولیدکنندگان در تولید کالای کم‌کیفیت و گران تبدیل شده است، گفت: دقیقا همین‌طور است، دلیل آن هم این است که رقابتی در بازار وجود ندارد البته مهمتر از موضوع رقابت هم این است که غالب مدیران دولتی‌اند؛ به‌عنوان مثال مدیران ایران‌خودرو و سایپا را چه کسی تعیین می‌کند؟ ظاهرا این شرکت‌ها خصوصی شده‌اند ولی واقعیت مطلب این است که اینها دولتی عمل می‌کنند و از حمایت تعرفه‌ای و تسهیلات دولتی بهره می‌برند.
او افزود: حمایت‌های صورت گرفته از صنایع و تولید داخلی در طول سنوات گذشته بی‌نظیر بوده و نمی‌شود از یک صنعت بیش از چهار دهه حمایت شود ولی آنها خودشان را جزو بدهکاران بدانند و چون بدهکار هستند قیمت محصولاتشان را افزایش بدهند! این کارشناس اقتصادی تاکیدکرد: بنابراین وقتی رقابتی در تولید شکل نمی‌گیرد و بخش‌خصوصی واقعی در میدان حضور ندارد و مداخله و سهم دولت در اقتصاد زیاد است، نمی‌توان انتظار بهبودی وضعیت را داشت، البته منظور از دولت فقط قوه‌مجریه نیست؛ نتیجه استفاده از امتیازات حاکمیت و مداخله در تولید انحصار است و انحصار هم به معنای قیمت بالا و کیفیت پایین است.
ممنوعیت‌ها در حوزه واردات و انحصارتراشی‌ها برای بازار داخلی موجب شد تا تولیدکنندگان با کیفیت و قیمتی که می‌خواهند بازار را تغذیه کنند و نتیجه نارضایتی کلی از همه تولیدات داخلی و حتی ناامیدی مصرف‌کنندگان نسبت به بهبود کیفیت کالاهاست! به‌نظر می‌رسد ممنوع‌کردن واردات و بی‌رقیب ماندن بازار داخلی برای قدرت‌گرفتن کالاهای داخلی تصمیمی نادرست بوده و این بازار بی‌رقیب جایی برای سوءاستفاده صاحبان کالا و خدمات ایرانی شده است.
منبع: آرمان ملی
