پرونده ویژه پرسون: برجام از کجا آمد و به کدام سمت می‌رود؟!/ بخش اول

تحریم چیست و چرا ایران تحریم شد؟

زمانی که یک کشوری به اقدامات خلاف عرف نظام بین‌الملل دست می‌زند و به عنوان ناقض قوانین بین‌المللی شناخته می‌شود، از سوی یک نهاد بین المللی، یک و یا چند کشور با یک ابزار تنبیهی با عنوان تحریم مواجه و برای آن مجازات درنظرگرفته می شود.
تصویر تحریم چیست و چرا ایران تحریم شد؟

سایت خبری پرسون، در پرونده ویژه پیش‌رو تاریخچه و ابعاد مختلف تحریم علیه ایران را بررسی و مروری بر مذاکرات در دوره‌های مختلف و حواشی مربوط به آن خواهد داشت تا در نهایت با ارائه یک جمع‌بندی در این زمینه پیش‌بینی خاص خود از نتایج مذاکرات احیای برجام در دولت جدید را بیان کند. با ما همراه باشید.

تحریم به معنای محدود و یا قطع کردن مناسبات سیاسی و اقتصادی است و انواع مختلف تحریم جامع و یا محدود، اقتصادی و یا غیراقتصادی و یک جانبه و یا چندجانبه را شامل می‌شود.

ابزار تحریم، با تأسیس سازمان ملل متحد به طور جدی به کار گرفته شد. فصل هفتم منشور سازمان بر حفظ صلح و امنیت بین المللی تأکید دارد و ماده 41 آن از لزوم اتخاذ اقدامات غیرقهری، اعمال فشار بر دولت ناقض صلح و امنیت بین‌المللی برای تغییر رفتار، کاهش توانایی نظامی، سیاسی، اقتصادی، محدودکردن ارتباطات بین‌المللی و انزوای آن صحبت می‌کند.

در طی دهه‌های اخیر شورای امنیت سازمان ملل با عضویت کشورهای قدرتمندی نظیر آمریکا، چین، روسیه، فرانسه و بریتانیا با صدور قطعنامه هایی اقدامات تنبیهی برای کشورهای مختلف اجرا کرده که یکی از مهم‌ترین آنها ایران است.

تحریم‌های ایران بعد از انقلاب و با تسخیر سفارت آمریکا و آنچه گروگان گرفتن کارمندان سفارت در تهران به دست دانشجویان خوانده می‌شد، آغاز و با بهانه برنامه هسته‌ای ایران شدت گرفت. این گونه بود که جمهوری اسلامی با فشار ایالات متحده به عنوان ناقض قوانین بین المللی شناخته و ابعاد مختلف تحریم های غیرانسانی و ظالمانه در طول 40 سال گذشته برای آن اجرا شد.

تسخیر سفارت آمریکا در تهران و آغاز تحریم‌ها

سفارت آمریکا در تهران در 13 آبان سال 58 توسط دانشجویان پیرو خط امام تسخیر و کارمندان آن 444 روز زندانی شدند، همین موضوع روابط ایران و آمریکا را با تنش های شدیدی مواجه کرد و ریشه های دشمنی میان دو کشور شکل گرفت. در چنین شرایطی بود که ایالات متحده ابزار تحریم علیه جمهوری اسلامی ایران را به کار گرفت.

با فشاری که از قضیه سفارت متوجه کارتر، رئیس جمهور وقت آمریکا بود، پس انداز و دارایی ایران زند بانک های آمریکایی بلوکه شد، ارزش این دارایی ها در آن زمان 12 میلیارد دلار بود، کارتر در گام بعدی فروش هر نوع کالا و خدمات به ایران غیر از دارو و مواد غذایی را تحریم کرد.

بعد از کارتر نیز ریگان رئیس جمهور شد و در زمان وی واردات هر نوع کالا و خدمات از ایران به خاک آمریکا ممنوع شد.

این تحریم های ریز و درشت آمریکا ادامه بعد از انقلاب و همزمان با جنگ تحمیلی علیه ایران ادامه داشت تا این که در دوره معاصر با شدت بیشتری دنبال شد.

انرژی هسته‌ای و اوج‌گیری تحریم‌ها علیه ایران

بعد از واقعه 11 سپتامبر سال 2001، تحریم ایران به بهانه اقدامات صلح آمیز هسته ای دنبال شد. پرونده ایران به شورای امنیت ملی سازمان ملل متحد به عنوان کشور برهم زننده صلح و ثبات بین المللی ارجاع و همزمان هجمه تبلیغاتی وسیعی علیه ایران به عنوان کشوری که خواهان سلاح های کشتار جمعی است، آغاز شد.

در این زمان که ریاست جمهوری جورج بوش در جریان بود، تحریم شخصیت های ایرانی، مقامات و نهادهایی نظیر بانک ها و سپاه پاسداران به بهانه حمایت از تروریسم اجرا شد.

در سال 85 و همزمان با ریاست جمهوری احمدی نژاد موج جدید تحریم ها در رابطه با برنامه هسته ای علیه ایران شکل گرفت.

کشور اصلی تحریم‌کننده ایران در دهه‌های اخیر آمریکا بوده و سایر کشورها نیز به دلیل جایگاه آن ناچار به تبعیت بودند.

374668