ماموریت اقتصادی وزیر خارجه در دمشق

روسیه، لبنان و در نهایت سوریه به مقاصد تور جدید منطقه‌ای حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم تبدیل شدند. امیرعبداللهیان که از اواخر مردادماه سکان وزارتخارجه را در اختیار گرفته ابتدا به عراق و سوریه و پس از آن به منظور شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی ملل متحد به نیویورک سفر کرد.
تصویر ماموریت اقتصادی وزیر خارجه در دمشق

به گزارش سایت خبری پرسون، رایزنی‌های دیپلماتیک وزیرخارجه جدید ایران در روزهای اخیر در حالی ادامه دارد که چه در نیویورک چه در مسکو و چه در بیروت و دمشق، تصمیم تهران برای تداوم یا قطع مذاکرات برجامی در وین مهم‌ترین سوژه‌ای است که یا مستقیما مورد سوال و بحث قرار می‌گیرد یا به آن به واسطه پیشنهادهای ایران برای توسعه رابطه اقتصادی با سایر کشورها اشاره می‌شود. وزیر خارجه ایران در مسکو، بیروت و دمشق چه در دیدار رسمی با مقام‌های میزبان و چه در نشست‌های خبری با اهالی رسانه‌ها تاکید و تکرار کرد که ایران به زودی به مذاکرات وین بازمی‌گردد.

در روسیه، سرگئی لاوروف، وزیر خارجه پیش از دیدار با همتای ایرانی با آنتونی بلینکن، همتای امریکایی گفت‌وگوی تلفنی درباره فرجام برجام و زمان‌بندی ایران برای بازگشت به وین داشت. سفر وزیر خارجه به روسیه، قریب به 10 روز پس از حضور رییس سازمان انرژی اتمی ایران در روسیه صورت گرفت که در آن دیدار نیز مقام‌های روس از تهران خواستند ضمن بازگشت به مذاکرات وین از حجم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی کم نکند.

قصه پرماجرای کمک ایران به لبنان

در بیروت، رایزنی‌های امیرعبداللهیان هم رنگ و بوی سیاسی و هم چاشنی اقتصادی داشت به خصوص که حضور وزیر خارجه ایران با رسیدن محموله سوخت دیگری از ایران به لبنان همزمان شده بود. با وجود آنکه حزب‌الله لبنان از صفر تا صد سفارش و تحویل محموله‌های سوخت رسیده از ایران را برعهده داشت اما در میان سایر چهره‌های سیاسی در این کشور بر سر تداوم روند دریافت این محموله‌ها از ایران اختلاف وجود دارد و بسیاری از آنها ترس از تحریم امریکا را بهانه می‌کنند. پس از پایان سفر امیرعبداللهیان به بیروت، روزنامه الاخبار در این باره نوشت: لبنان این‌گونه به اعلام آمادگی دوباره وزیر خارجه ایران برای کمک به لبنان و سرمایه‌گذاری در این کشور پاسخ داد «پیشنهادها جذاب است اما باید درنگ کرد زیرا کشور لبنان تحمل تحریم‌های امریکا را ندارد. بهانه: تحریم‌های امریکا» برای رد پیشنهادهای ایران توسط میزبان لبنانی و در راس آنها نجیب میقاتی نخست‌وزیر لبنان آماده بود.

الاخبار نوشت، به‌رغم آنکه پاسخ لبنان مانند همیشه ناامیدکننده بود اما این سفر پیام‌های مهمی داشت، از جمله: اول؛ این سفر در چارچوب یک سفر دوره‌ای به روسیه و سوریه انجام‌شده که‌‌ نشان‌دهنده جایگاه لبنان در تفکر استراتژیک تهران و اهمیت آن در حوزه حیاتی ایران در سطوح سیاسی و امنیتی است. سفر عبداللهیان به بیروت پس از سفرش به عراق در ۲۸ آگوست گذشته بر اهمیت یکسان هر دو کشور برای جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد. دوم؛ سفر عبداللهیان به لبنان این پیام را برای خارج داشت که نبرد با اسراییل هنوز در صدر اولویت‌های تهران است؛ دیدار امیرعبداللهیان و سید حسن نصرالله دبیر کل حز‌ب‌الله این پیام را تقویت کرد.

سوم؛ سفر مذکور پس از گام اول در شکست محاصره لبنان با فرستادن کشتی‌های حامل سوخت به لبنان به‌رغم تمام تهدیدهای خارجی با هدف کاستن از بحران، صورت گرفت تا تاکید کند که جمهوری اسلامی ایران آماده اقدامات بیشتر برای شکست محاصره و حمایت از حزب‌الله در مقابله با جنگ اقتصادی علیه لبنان به رهبری امریکاست. درحالی‌که برخی مقام‌های لبنانی نظیر نجیب میقاتی مخالفت خود را با دریافت سوخت از ایران اعلام کرده‌اند و در گفت‌وگو با امیر عبداللهیان نیز به این نکته اشاره کرده‌اند، روز گذشته تنها چندساعت پس از ترک بیروت توسط هیات ایرانی، برق لبنان به‌طور کامل قطع شد. براساس ترجمه خبرگزاری فارس از گزارش پایگاه خبری شبکه «ال‌بی‌سی‌آی»، پس از خاموش شدن دو نیروگاه «الزهرانی» و «دیر عمار» در پی اتمام مازوت، شبکه برق این کشور به‌طور کامل قطع شده است.

این پایگاه خبری لبنانی در ادامه گزارش داد که میزان تولید برق در این کشور به زیر ۲۰۰ مگاوات رسیده است. همزمان با تشدید بحران سوخت در کشور لبنان، سازمان برق این کشور ضمن اعلام به پایان رسیدن بخش عظیمی از ذخایر سوختی این کشور، از احتمال فرورفتن تمام شهرها در خاموشی خبر داده بود.
در چنین شرایطی درحالی‌که تجار لبنانی به واسطه‌ دبیر کل جنبش حزب‌الله محموله‌های سوخت را از ایران خریداری کردند، مقام‌های امریکایی همچنان مخالفت خود را با کمک ایران به مردم لبنان ابراز می‌کنند.

همزمان با سفر امیرعبداللهیان به بیروت، ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه امریکا در نشست خبری در واکنش به روند انتقال سوخت از ایران به لبنان گفت: «دریافت سوخت از کشوری مانند ایران که مشمول تحریم‌های گسترده است راهکار پایداری برای بحران انرژی لبنان نیست. ما از تلاش‌های شفاف برای یافتن راه‌حل‌های شفاف و پایدار انرژی که بتواند بحران حاد لبنان و کمبود سوخت در این کشور را رفع کند حمایت می‌کنیم. آنچه مد نظر ما است این است که حزب‌الله در حال انجام یک بازی تبلیغاتی است بدون آنکه دنبال حل مساله به صورت سازنده باشد.»

حسین امیرعبداللهیان روز جمعه در گفت‌وگو با مقام‌های لبنانی ابراز امیدواری کرده بود که لبنان بتواند برای همکاری‌های بیشتر تجاری و اقتصادی با ایران از امریکا معافیت‌های تحریمی دریافت کند. این ابراز امیدواری در حالی صورت گرفته است که مقام‌های دولت جو بایدن همزمان که تهران را به بازگشت به وین تشویق می‌کنند به تهدید تهران با سخن گفتن از طرح بی‌شامل تشدید سیاست فشار حداکثری هم روی آورده‌اند. هفته گذشته برخی منابع خبری افشا کردند که کاخ سفید در تماس با مقام‌های چینی از آنها خواسته که به روند خرید نفت از ایران پایان بدهند.

وزیر ایرانی باز هم مهمان دمشق

پس از برجام، دومین موضوعی که در رایزنی‌های امیرعبداللهیان در روسیه و سوریه مورد توجه قرار داشت پرونده افغانستان بود. درحالی‌که روسیه خواهان نقش فعال‌تر ایران در همکاری با مسکو در این پرونده شد و تلویحا از غیبت ایران در نشست‌های چهارجانبه با حضور روسیه، چین، پاکستان و امریکا گلایه کرد. در دمشق نیز بشار اسد، رییس‌جمهور سوریه از ایران خواست با همسایگان و بازیگران مطرح در پرونده افغانستان وارد مذاکره فعال شود؛ توصیه یا پیشنهادی که البته با توجه به محورهای همیشگی مورد بحث میان تهران و دمشق در این سال‌ها کمی غیرعادی به نظر می‌رسد. سفر وزیر خارجه ایران به سوریه برای دومین بار در کمتر از دو ماه در حالی صورت گرفت که برخی کشورهای عربی روند عادی‌سازی رابطه با دمشق را آغاز کرده‌اند و حتی زمزمه‌هایی درباره بررسی عادی‌سازی رابطه با دمشق در ترکیه نیز به گوش می‌رسد. همزمان گزارش‌های متعددی از تلاش کشورهای متفاوت از روسیه تا برخی کشورهای عربی برای در اختیار گرفتن عمده پروژه‌های بازسازی در سوریه پساجنگ منتشر شده و به نظر می‌رسد که ایران در حال استفاده از تمام ظرفیت‌های سیاسی برای پیشبرد دیپلماسی اقتصادی در سوریه باشد.

همزمان با سفر وزیر خارجه ایران به سوریه، جاش روجین ستون‌نویس روزنامه امریکایی «واشنگتن‌پست» با اشاره به روند عادی‌سازی روابط میان برخی کشورهای عربی و سوریه نوشت: عادی‌ شدن روابط اردن و دمشق و از سوی دیگر اظهارات وزیر امور خارجه مصر درباره جایگاه سوریه و توسعه روابط امارات و دمشق طی روزهای گذشته، باعث شده است که بسیاری از تحلیلگران و کارشناسان به این نتیجه برسند که سیاست‌های واشنگتن در قبال سوریه انعطاف‌پذیرتر شده است. عبدالله دوم شاه اردن از زمان دیداری که در ماه جولای گذشته با جو بایدن رییس‌جمهور امریکا در کاخ سفید داشت، هدایت یک عادی‌سازی منطقه‌ای سریع را با دولت بشار اسد رییس‌جمهور سوریه آغاز کرده است.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران پس از ورود به دمشق، در محل کاخ ریاست‌جمهوری سوریه با بشار اسد رییس‌جمهور این کشور دیدار و در خصوص گسترش روابط دوجانبه و تحولات منطقه‌ای و موضوعات بین‌المللی گفت‌وگو کرد. در این ملاقات تقویت و تعمیق هرچه بیشتر مناسبات دوجانبه میان دو کشور مورد تاکید قرار گرفت. همچنین در خصوص تحولات افغانستان، یمن، عراق و سوریه تبادل نظر به عمل آمد. وزیر خارجه تماس‌های گسترده میان مقامات عالی دو کشور را نشانگر عمق روابط میان ایران و سوریه خواند و پیروزی‌های سیاسی، بین‌المللی و میدانی سوریه را تبریک و گفت: فضای دیپلماتیک در نشست‌های اخیر مجمع عمومی سازمان ملل نشانگر آن بود که اوضاع به نفع سوریه تغییر کرده است.

امیرعبداللهیان ضمن تشریح سیاست جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات افغانستان گفت: ما با همه طرف‌ها در افغانستان از جمله طالبان در ارتباط هستیم و آنها را دعوت به تشکیل دولت فراگیر می‌کنیم.

امیرعبداللهیان با اشاره به عملگرا بودن دولت جدید در جمهوری اسلامی ایران گفت: ما یک برنامه توسعه پایدار اقتصادی را در نظر داریم که حتی با فرض تداوم تحریم‌های ظالمانه علیه ایران آن را دنبال خواهیم کرد. البته به زودی به مذاکرات وین باز می‌گردیم و موضوع راستی‌آزمایی و دریافت ضمانت‌های لازم برای اجرای تعهدات از سوی طرف‌های غربی را مدنظر داریم. اگر این مذاکرات به نتیجه رسید ما از آن برای تسریع در اجرای برنامه توسعه بهره خواهیم گرفت ولی پیشبرد برنامه را متوقف آن نخواهیم کرد.

توصیه بشار اسد به تهران: با کشورهای همسایه افغانستان و سایر کشورهای صاحب نقش وارد مذاکره شوید

رییس‌جمهور سوریه در این ملاقات گفت: در مدت کمی که از دیدار قبلی ما می‌گذرد تحولات زیادی رخ داده است که به نفع همه ما بوده است. ما توانستیم انتخابات ریاست‌جمهوری را با موفقیت برگزار کنیم. خروج امریکا از افغانستان نشان ظهور محورهای جدید و افول و زوال محور غربی است. کشورهای منطقه و همسایه افغانستان می‌دانند که امریکا مسوولیت اعمال و سیاست‌هایش در افغانستان را نمی‌پذیرد. جمهوری اسلامی ایران این ظرفیت را دارد و باید برای به موفقیت رسیدن تحولات افغانستان، با کشورهای همسایه آن و سایر کشورهای صاحب نقش وارد مذاکره شود چرا که امریکایی‌ها می‌خواهند بین کشورهای همسایه افغانستان اختلاف ایجاد کنند. بشار اسد همچنین گفت: ما در چارچوب منافع ملی سوریه با کمیته قانون اساسی تعامل می‌کنیم و نه با مداخله و تحمیل نقطه‌نظرات خارجی.
او در خصوص تحولات ادلب بر خاتمه اشغالگری و بازگشت همه مناطق تحت اشغال به آغوش سوریه تاکید کرد.

اتحاد استراتژیک ایران و سوریه

امیرعبداللهیان پس از پایان دیدار با رییس‌جمهور و وزیر خارجه سوریه در نشست خبری درباره رابطه تهران و دمشق گفت: روابط جمهوری اسلامی ایران و جمهوری عربی سوریه استراتژیک است و سوریه متحد استراتژیک ایران است و نشان دادیم و ثابت کردیم که هیچگاه در روزهای سخت، متحدان و دوستان خودمان را تنها نخواهیم گذاشت. در حال حاضر که سوریه از روزهای سخت عبور کرده در شکوفایی روابط دو کشور هم باید فعالانه عمل کنیم. از مجموع سخنان امیرعبداللهیان در نشست خبری با فیصل مقداد این نکته قابل استنباط بود که بیشترین رایزنی‌های صورت‌گرفته میان او و بشار اسد چه در دور نخست و چه در دیدار اخیر که روز گذشته انجام شد، پیرامون مسائل اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های ایران در سوریه بوده است.

امیرعبداللهیان در بخش دیگری از نشست خبری با اشاره به سفر چند روز آینده فیصل المقداد به تهران گفت: «این سفر تاییدی بر این است که وزارت خارجه‌های دو کشور مصمم هستند اراده و نیت روسای جمهور را عملیاتی کنند. ما به دنبال عملیاتی کردن توافقات هفته‌های اخیر و در تماس‌های تلفنی بین روسای جمهور دو کشور و گفت‌وگوها در سطوح مختلف سیاسی، اقتصادی و امنیتی هستیم. سفارتخانه‌های دو کشور فعال هستند و سفیر ما در سوریه نیز با دقت مسائل را در دمشق دنبال می‌کند.

امیدوار هستیم در مرحله جدید حیات سوریه روابط دو کشور در همه زمینه‌ها توسعه یابد از جمله گردشگری، تجارت و سرمایه‌گذاری‌های مشترک در دو کشور. ان‌شاءالله مردم ما و سوریه از این توافقات و برنامه‌های مورد اجماع و توافق طرفین سود ببرند و منفعت دو طرف تامین شود.»

منبع: اعتماد

364537