امان الله قرایی مقدم، جامعه شناس در خصوص وضعیت مهاجرین افغان در ایران به خبرنگار سایت خبری پرسون، گفت: در جامعه شناسی با پدیده درون گروهی و برون گروهی مواجه هستیم. حتی در یک مدرسه و یا کلاس درس، حضور دانش آموز جدید باعث واکنش دانش آموزان قبلی میشود.
قرایی مقدم بیان کرد: گروه عبارت است از افراد کوچک، بزرگ و پر دوامی که شامل زن، مرد و کودکاند و در سرزمین معینی زندگی میکنند. ما ایرانیها نسبت به یکدیگر درون گروه و افغانها، اعراب و ترکها برای جامعه ما برونگروه هستند. همین حالت برای یک ایرانی مهاجر در سایر کشورها حاکم است.
وی با بیان این که هر کسی وارد یک کشور شود، مدت زمان زیادی طول میکشد تا شناخته شود؛ افزود: حتی در کشور آمریکا که سرزمین مهاجران محسوب میشود؛ این وضعیت و ویژگی وجود دارد.
این جامعه شناس ادامه داد: تعصب در تمام کشورها و میان افراد مختلف وجود دارد. برای مثال بر اساس تجربه شخصی شاهد بی احترامی به ایرانیها در بازارهای مکه در سفر حج بودهام.
قرایی مقدم با بیان این که مردم ایران نسبت به افغانها رفتار بدی نداشتند؛ تصریح کرد: برخی از افغانها در اوایل حضور در ایران کارهایی انجام دادند که زمینه ذهنیت و بدبینی نسبت به خودشان را فراهم کردند.
وی گفت: اصولا قوم مداری در میان ایرانیان عامل مهم و متغیری اساسی است. در داخل ایران نیز برای مثال یک فرد ایرانی خارج از کردستان و یا آذربایجان به دلیل بیگانه بودن، راحت در این مناطق پذیرفته نمیشود. البته اگر این ویژگی نبود، تا به امروز زبان، آیین و رسوم ایرانیان حذف شده بود. مصر با 5 هزار قدمت سال قبل از میلا چون شخصیتهایی مانند فردوسی در آن حضور نداشتند؛ تسلیم زبان عربی شد؛ در حالی که زبان اصلی آنها نبود.
این جامعه شناس تصریح کرد: به دلیل برخی اقدامات نادرست اقلیتی از افغانها مانند قتل و یا قاچاق مواد مخدر و روحیه ی قوم مداری در میان ایرانیها؛ مردم این دو کشور آنطور که باید با یکدیگر هماهنگ و مأنوس نشدهاند؛ اما به طور کلی جامعه آنها را پذیرفته و رفتار ایرانیها نسبت به آنها مطلوب است.
قرایی مقدم گفت: برتری جویی، صاحب خانه بودن، خوخواهی در تمام مردم وجود دارد و مختص ایرانیها نیست. برای مثال کارگر ایرانی میگوید چرا من بیکار و آنها شاغل باشند.
وی با بیان این که افغانها انسان های خوب و مظلومیاند؛ گفت: آنها خوب کار میکنند و خدمات ارزندهای به ایران ارائه داده اند. جامعه به کسی که خوب کار میکند، بی احترامی نمیکند. در حالی که کارگر ایرانی همیشه طلبکار است.
این جامعه شناس با بیان این که مردم نسبت به گذشته، افغانها را پذیرفته و تعامل خوبی با آنها دارند؛ گفت: خوب و یا بد در تمام اقوام وجود دارد؛ متأسفانه مردم همه را به یک چشم نگاه میکنند. افغانها به دلیل این که مظلوماند و از خود دفاع نمیکنند؛ در برخی مواقع به انجام کارهای ناشایست متهم شدهاند.