نقش ایران به عنوان چهار راه منطقه ای از قدیم الایام وجود داشته، چه آن زمان که ایران مسیر عبوری جاده شرق به غرب آسیا به اروپا بود و چه حالا که زمینه بهره گیری از دریای عمان متصل به اقیانوس هند به قفقاز فراهم است.
به گزارش سایت خبری پرسون، حمل و نقل به عنوان مهم ترین ابزار اقتصاد در هر کشور به حساب می آید، به ویژه کشور ما که به دنبال صنعتی شدن است، حمل و نقل ایمن و کم هزینه کمک بزرگی به توسعه تجارت کالا می کند؛ حمل و نقل دریایی، ریلی، جاده ای و هوایی در ایران هرکدام نقش مهمی دارند چرا که ایران به عنوان یک کشور پهناور و دارای مساحت قابل توجهی از دریاهای آزاد و قرار گرفتن با 15 کشور همسایه نیازمند حمل و نقل مناسب است؛ اما در چندسال اخیر آن طور که باید در حوزه حمل و نقل طبق برنامه تعریف شده پیش نرفته ایم، به ویژه در حوزه حمل و نقل جاده ای و ترانزیت بین المللی نسبت به دیگر کشورها عقب مانده ایم و فرسودگی این ناوگان موجب حرکت کند حمل و نقل جاده کشور شده است.
خبرنگار اقتصادی پرسون برای اینکه بیشتر از وضعیت حمل و نقل کشور باخبر شود گفتگویی با مسعود دانشمند عضو سابق هیئت رئیسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و فعال در حوزه حمل و نقل کالا انجام داده است.
سختگیری های بی فایده در مقابل ترانزیت کالا
او در این باره گفت: متاسفانه به قدری در حوزه ترانزیت سختگیری هایی صورت گرفته که کشورهای ارمنستان با قزاقستان و ترکمنستان یک مسیری را در کرانه خزر راه اندازی کرده اند، تا بار از اروپا و ترکیه وارد کشورهای حوزه دریایی خزر شود، به طور نمونه اگر یک کامیون ترانزیتی وارد کشور شود و بخواهد از جاده های ایران عبور کند باید به چند نهاد جوابگو باشد و سختگیری هایی از سوی سازمان گمرگ، ایستگاه بازرسی نهادهای مختلف صورت می گیرد این در حالی است که در همه جای دنیا به گونه ای دیگر عمل می شود.
دانشمند افزود: در ترکیه زمانی که کامیون وارد این کشور می شود پلمپ می کنند و در حال خروج نیز اگر پلمپ سالم بود اجازه خروج صادر می شود، اما در ایران هر پاسگاه جاده ای این حق را به خودش می دهد که کامیون را باز کند و داخل آن را بازرسی کند که باعث می شود محتویات کالاها از بین برود.
این عضو سابق هیئت رئیسه اتاق بازرگانی ادامه داد: اگر نیروهای انتظامی به کانتینری مشکوک هستند پلمپ روی پلمپ صورت بگیرد و می توانند در پاسگاه دیگر داخل کانتینر را اسکن کنند همان کاری که در گمرک بندرعباس انجام می شود و یا اینکه کامیون هایی که وارد کشور می شوند «جی پی اس» آن را فعال کنند و آنلاین کنترل کنند، البته گمرک کشور نیز در اینجا مقصر است؛ چون هر بخشنامه ای را که هرنهادی ارسال می کند اجرا می کند و توجهی به سختگیری ها نمی کند. اگر دولتمردان توجه بیشتر به ترانزیت داشته باشند می توان حجم ترانزیت که 7 میلیون تن در سال است را بیشتر کرد.
فرسودگی ناوگان حمل و نقل کالا
در حال حاضر 460 هزار کامیون و کامیونت در کشور وجود دارد که 200 هزار از این کامیون 18 چرخ است. حال با ظرفیت کامیون سازی کشور با تمام کارخانه های سایپا، ایران خودرو و دیگر کارخانه ها در سال 20 هزار کامیون نمی توان تولید کنند و اگر هم بتوانند تولید کنند 10 سال دیگر ناوگان حمل و نقل ما نوساز می شود و سال 11 هم این ناوگان دوباره فرسوده می شود، بنابراین پیشنهاد این است که از همین امسال اقدام به تولید 20 هزار کامیون صورت بگیرد تا چند سال دیگر نوسازی ناوگان انجام شود.
وی خاطرنشان کرد: ناوگان حمل و نقل کالای جاده ای ایران یک ناوگان فرسوده و پیری است با عمر بالای 22 سال، مصرف متوسط 100 کیلومتر این کامیون ها در کشورمان بین 50 تا 60 لیتر گازوئیل است، در حالی که کامیون های کشورهای پیشرفته در مسافت 100 کیلومتر کمتر از 30 لیتر می سوزانند.
دانشمند تصریح کرد: استفاده از خودروهای فرسوده موجب از بین رفتن سرمایه ملی و همچنین ایجاد آلودگی زیست محیطی می شود و از همه مهم تر این که کامیون داران ایرانی به دلیل فرسودگی خودروشان اجازه تردد به کشورهای اروپایی را نخواهند داشت و اگر هم بروند باید هزینه بیشتری را بابت سوخت گران قیمت در کشورهای دیگر پرداخت کنند.
این کارشناس حمل و نقل راهکار بیرون رفت از این وضعیت ناوگان ترانزیت کشور را این طور عنوان کرد: طبیعتا کارخانه های تولید کامیون در کشور توانایی افزایش تولید را ندارند که بتوانند در یک بازده زمانی کامیون های فرسوده را نوسازی کنند و از سوی دیگر کامیون های ترانزیتی بیشتر توسط کشورهای دیگر تولید می شود و ایران توانایی تولید برخی از آنها را ندارد بنابراین بهترین گزینه برای حل این موضوع واردات کامیون با نرخ 4درصد است.
عضو سابق اتاق بازرگانی افزود: در حال حاضر 460 هزار کامیون و کامیونت در کشور وجود دارد که 200 هزار از این کامیون 18 چرخ است. حال با ظرفیت کامیون سازی کشور با تمام کارخانه های سایپا، ایران خودرو و دیگر کارخانه ها در سال 20 هزار کامیون نمی توان تولید کنند و اگر هم بتوانند تولید کنند 10 سال دیگر ناوگان حمل و نقل ما نوساز می شود و سال 11 هم این ناوگان دوباره فرسوده می شود، بنابراین پیشنهاد این است که از همین امسال اقدام به تولید 20 هزار کامیون صورت بگیرد تا چند سال دیگر نوسازی ناوگان انجام شود.
حمل و نقل هوایی فرسوده
او به حمل و نقل هوایی نیز اشاره کرد، گفت: در حال حاضر بهترین فرودگاه بین المللی کشورمان فرودگاه حضرت امام(ره) است که برای 5میلیون و نیم پرواز در سال تعریف شده در حالی که فرودگاه دبی 70 میلیون پرواز تعریف شده است؛ در شهر عشق آباد فرودگاهی ساخته اند که در یک زمان 25 هواپیما می تواند به شکل کانال مسافر را از سالن به هواپیما انتقال دهد در حالی که در فرودگاه امام(ره) تنها 4 کانال وجود دارد، یا اینکه پارکینگ خودرو فرودگاه هنوز کامل نیست.
دانشمند ادامه داد: طراحی فرودگاه امام برای 40 سال پیش بوده است،از همین رو از خدمات روز دنیا عقب مانده ایم ، برج مراقبت این فرودگاه بیرون از فرودگاه طراحی شده چون همان طراحی اولیه که برای 40 سال پیش بوده است نیز لحاظ نشده است ، یا اینکه در همه جای دنیا همزمان با ساخت فرودگاه حمل و نقل هایی مانند مترو، اتوبوس، تاکسی راه اندازی می کنند نه اینکه چند سال بعد با تاخیر این اقدامات صورت بگیرد.
گفتگو از: محمدخادمی
