به گزارش سایت خبری پُرسون، امروزه که تجارت بین المللی روز به روز گسترش می یابد، حمل و نقل بین المللی اهمیت فوق العاده ای یافته است. شرکت ها برای ارسال کالاهای خود به دیگر کشورها باید روش هایی را انتخاب کنند که در عین پاسخگویی به نیازهای زمانی و حجمی، از نظر هزینه نیز به صرفه باشد. در ادامه به بررسی روش های مختلف حمل و نقل بین المللی (دریایی، جاده ای، ریلی و هوایی) و مقایسه آنها از منظر اقتصادی می پردازیم تا به انتخاب بهتر کمک کند.
عوامل تاثیرگذار بر هزینه حمل و نقل
- فاصله جغرافیایی: هرچه فاصله بین مبدا و مقصد طولانی تر باشد، هزینه سوخت و استهلاک وسایل حمل افزایش می یابد.
- وزن و حجم کالا: حمل بارهای حجیم و سنگین نسبت به بارهای کوچک و سبک هزینه بیشتری دارد؛ در حمل دریایی حجم بالا معمولاً مقرون به صرفه تر است.
- سرعت مورد نیاز: حمل هوایی سریع ترین گزینه است ولی به دلیل مصرف بالای سوخت هزینه زیادی دارد. اگر کالا نیاز به تحویل فوری داشته باشد، ناگزیر از انتخاب گزینه پرهزینه تر هستیم.
- ماهیت کالا: کالاهای با حساسیت بالا یا فاسدشدنی نیازمند حمل سریع و ایمن هستند که اغلب هزینه را افزایش می دهد.
- زیرساخت و دسترسی: دسترسی آسان به شبکه های حمل (جاده، راه آهن، بندر یا فرودگاه) در کاهش هزینه موثر است. به عنوان مثال، کشورهایی که دسترسی ریلی یا دریایی دارند، می توانند از روش های ارزان تر بهره گیرند.
- هزینه های جانبی: عوارض گمرکی، بیمه و خدمات بندری نیز بخشی از هزینه نهایی را تشکیل می دهند و می توانند بر انتخاب روش حمل تاثیرگذار باشند.
حمل دریایی
- مزایا: حمل دریایی معمولا ارزان ترین روش برای محموله های بزرگ است. ظرفیت بالا و امکان بارگیری حجم انبوه کالا در هر کشتی، حمل دریایی را برای کالاهای حجیم بسیار به صرفه می کند.
- معایب: سرعت حمل دریایی پایین است و ممکن است هفته ها طول بکشد تا کالاها به مقصد برسند. علاوه بر آن، هزینه های بندری و ترخیص نیز باید در نظر گرفته شود.
- کیفیت خدمات: حمل دریایی با بهره گیری از فناوری های مدرن ایمنی نسبی را فراهم می آورد؛ اما احتمال تأخیر در تحویل بار بالا بوده و به شرایط جوی وابسته است.
در مجموع، شرکت هایی که می توانند زمان تحویل طولانی تری را تحمل کنند و حجم بالایی کالا دارند، معمولا حمل دریایی را به صرفه ترین گزینه می دانند.
حمل جاده ای
- مزایا: استفاده از حمل جاده ای انعطاف پذیرترین روش است. امکان تحویل درب به درب (door-to-door) و دسترسی به مناطق مختلف از طریق شبکه بزرگراه ها، از امتیازات آن است. این روش برای مسیرهای کوتاه تا متوسط هزینه معقولی دارد.
- معایب: ظرفیت محدود و وابستگی به شرایط جاده ای (ترافیک، بسته شدن راه ها و مرزها) از معایب حمل جاده ای هستند. برای مسافت های طولانی، هزینه سوخت و زمان حرکت نسبتا زیاد می شود.
- کیفیت خدمات: حمل جاده ای کنترل خوبی بر محموله فراهم می کند و زمان بندی تحویل نسبت به دریایی دقیق تر است. اما احتمال آسیب یا خسارت به بار در مسیرهای طولانی یا شرایط سخت جاده ای وجود دارد.
این روش برای تجارت های منطقه ای و فواصل کوتاه بسیار مناسب است، به شرطی که شبکه راه ها توسعه یافته باشد.
حمل ریلی
- مزایا: حمل ریلی برای بارهای سنگین و حجیم در مسیرهای زمینی طولانی اقتصادی است. هزینه حمل ریلی معمولا کمتر از جاده ای است و سرعت ثابت و پیش بینی پذیری بیشتری دارد. این روش در مسافت های طولانی و برای واردات و صادرات کالا از طریق کشورهای همسایه کاربرد زیادی دارد.
- معایب: حمل ریلی نیازمند زیرساخت های ویژه است؛ اگر مبدا یا مقصد راه آهن نداشته باشد، باید بخش از مسیر با روش دیگر پوشش داده شود. همچنین زمان حمل ریلی معمولا کمتر از دریایی ولی کندتر از جاده ای است.
- کیفیت خدمات: به دلیل مسیرهای مشخص و استفاده از قطارهای تخصصی باری، ایمنی کالا در حمل ریلی بالا است. در صورت توسعه خطوط ریلی به بنادر یا مراکز صنعتی، این روش می تواند گزینه ای بسیار مقرون به صرفه برای تجارت بین المللی باشد.
حمل هوایی
- مزایا: حمل هوایی سریع ترین روش حمل است. این روش برای کالاهای باارزش یا حساس به زمان (مثل قطعات الکترونیک، داروها و محصولات تازه) ایده آل است و می تواند در کوتاه ترین زمان محموله را بین قاره ها جابجا کند.
- معایب: هزینه حمل هوایی به مراتب بالاتر از سایر روش ها است. وزن و حجم بار تعیین کننده قیمت بوده و ظرفیت بارگیری محدود است. همچنین هزینه بالای سوخت و هزینه فرودگاه در قیمت تمام شده موثر است.
- کیفیت خدمات: حمل هوایی معمولا از دقت زمانی بالایی برخوردار است و احتمال تأخیر کمتر است، اما به دلیل هزینه زیاد معمولاً برای کالاهای سبک یا ضروری اقتصادی است.
در شرایطی که سرعت اولویت اصلی باشد، حمل هوایی بهترین گزینه محسوب می شود؛ با این حال برای کاهش هزینه در موارد دیگر روش های جایگزین ترجیح داده می شوند.
سایر روش ها
- حمل چندوجهی (ترابری چندمداله): استفاده همزمان از چند روش حمل (مثلا ترکیب دریایی و جاده ای یا ریلی) به کاهش هزینه و زمان کمک می کند. این استراتژی برای حمل کالاهای بین المللی با شرایط خاص (مانند محموله های خطرناک یا حساس) مناسب است.
- حمل خط لوله ای: این روش معمولا برای انتقال مایعات یا گازهای طبیعی استفاده می شود. اگرچه هزینه اولیه احداث بالا است، اما پس از آن هزینه حمل بسیار کم می شود و برای انتقال منابع انرژی مقرون به صرفه است.
نتیجه گیری
انتخاب «مقرون به صرفه ترین» روش حمل و نقل بین المللی بستگی به شرایط مختلف دارد. به طور کلی، حمل دریایی برای کالاهای سنگین و غیرفوری ارزان ترین گزینه محسوب می شود و حمل هوایی برای بارهای باارزش و ضروری بهترین روش از نظر زمان است. حمل جاده ای و حمل ریلی هر دو بسته به مسافت و دسترسی می توانند اقتصادی باشند. بهترین راهکار اغلب ترکیبی از این روش هاست تا ضمن کاهش هزینه، نیازهای شرکت ها در تجارت بین المللی نیز تأمین شود.
منبع: شرکت دریاداران طوس
