به گزارش سایت خبری پرسون، ولی‌الله سیف، رئیس کل سابق بانک مرکزی در پیرامون وضعیت بازار ارز در سال ۹۹، اظهار کرد: اصولا نرخ ارز در بازار تابع دو گروه از عوامل است؛ گروه اول عوامل اقتصادی و بنیادی و گروه دوم عوامل غیراقتصادی مانند هیجانات و اخبار سیاسی هستند.
وی افزود: اگر بخواهیم متناسب با متغیر‌های واقعی اقتصاد نرخ ارز را محاسبه کنیم، با توجه به نخ تورم در سال‌های گذشته نرخی حدود ۲۰ هزار تومان می‌تواند منطقی باشد. مهمترین عواملی که باعث شده است در حال حاضر نرخ‌های بالاتر از آن را شاهد باشیم، عمدتا" هیجاناتی است که متأثر از مباحث سیاسی در سطح بین الملل حاصل شده و انتظارات منفی را در سطح جامعه به وجود آورده است. البته ممکن است در مقاطعی نیز تحت تاثیر اخبار مثبت در فضای اقتصادی کشور با انتظارات مثبتی که ایجاد می‌شود، نرخ ارز از ارزش واقعی ان هم پایین‌تر بیاید. البته در چنین شرایطی ماندگاری در نرخ‌هایی که با نرخ واقعی فاصله دارد، شکننده است و نمی‌تواند با ثبات باشد. به محض اینکه آن عوامل غیر اقتصادی و هیجانی منتفی شوند نرخ اسمی به سمت نرخ واقعی میل می‌کند.
*حفظ قیمت ارز در دامنه واقعی آن، مهمترین وظیفه بانک مرکزی
سیف با تاکید بر این که مهمترین نقشی که بانک مرکزی باید ایفا کند، حفظ نرخ ارز در دامنه واقعی آن است، اظهار کرد: بانک مرکزی با این اقدام می‌تواند از نوسانات نرخ جلوگیری کند؛ زیرا نوسانات ارزی، به فعالیت‌های اقتصادی شدیدا لطمه می‌زند و فعالین اقتصادی را متضرر کرده و جرأت تصمیم‌گیری در سرمایه گذاری‌های بلند مدت را از آن‌ها می‌گیرد. در ثبات و آرامش پایدار اقتصادی است که سرمایه گذاران می‌توانند نسبت به سرمایه گذاری‌های بلند مدت تصمیم بگیرند.
*نوسانات نرخ ارز در سال ۹۹، ناشی از خبرهای سیاسی بود
رئیس کل سابق بانک مرکزی درباره نوسانات نرخ ارز در سال ۹۹ اظهار کرد: ما در این سال نوساناتی زیادی را در بازار ارز شاهد بودیم. البته دلیل اصلی آن هم تحریم‌ها و محدودیت‌هایی است که بر اقتصاد ما تحمیل شده است. اما نکته مهم این است که چه میزان از آثار تحریم‌ها را توانسته ایم با روش‌ها و ابتکار عمل‌های مناسب خنثی کنیم. فشار تبلیغات منفی امریکا بر علیه ما از چند ماه قبل از انتخابات ۲۰۱۶ شروع شد و با انتخاب ترامپ به اوج خود رسید.
وی افزود: ترامپ از همان ابتدای ورود به کاخ سفید با تمام امکانات تبلیغاتی و عملیاتی، اقتصاد ما را مورد هدف قرار داد. ولی بانک مرکزی توانست به نحو مناسبی با اتخاذ شیوه‌های مناسب هر توطئه‌ای را با ابتکار عمل جدیدی خنثی کند و همانطور که شاهد بودیم تنها در اواخر سال ۹۶ نوساناتی در بازار ارز کشور به وجود آمد که باز هم با روش‌های متناسب با شرایط روز، بانک مرکزی از آن جلوگیری کرد؛ به نحوی که در اخر سال نرخ دلار به ۴۸۰۰ تومان رسید.
سیف ادامه داد: در اوایل سال ۹۷ برآورد بانک مرکزی از نرخ واقعی دلار حدود ۶۰۰۰ تومان بود که اگر مورد قبول واقع می‌شد می‌توانست تا حدود زیادی از نوسانات بعدی در بازار ارز جلوگیری کند. از ابتدای سال ۹۷ که مدل پیشنهادی بانک مرکزی مورد قبول واقع نشد، دولت مستقیما مسؤلیت را با مصوبه‌ای که در ۲۲ فروردین ماه برمبنای نرخ دلار ۴۲۰۰ تومان صادر کرد، بر عهده گرفت.
* ارز در سال ۱۴۰۰ به کدام سمت می‌رود؟
وی در پیش‌بینی شرایط ارزی در سال ۱۴۰۰ گفت: در این سال هم شرایط تحت تاثیر تورم های سال های اخیر و انباشت رشد نقدینگی، همانند سال ۹۹ است. مهم ترین کار برای کنترل تورم، کنترل رشد نقدینگی است. نقدینگی به بودجه و کسری بودجه بستگی دارد و استمرار آن منجر به تورم می شود و تورم هم در بازار ارز قطعا" تاثیر می گذارد. بنابراین تعدیل نرخ ارز متناسب با نرخ تورم طبیعی است. البته رویداد ها و اخبار هم در انتظارات بازار و نرخ تعادلی ارز در بازار نقش مهمی می تواند داشته باشد.
*تاثیر تصویب یا عدم تصویب FATF در سال ۱۴۰۰ بر نرخ ارز
سیف در باره تأثیر تصویب یا عدم تصویب ضوابط مربوط به اف‌ای تی اف در سال ۱۴۰۰ بر نرخ ارز و شرایط کلی اقتصاد کشور، اظهار کرد: بحث اصلی این است که نظام بانکی و نظام تسویه حساب‌های بین المللی ما تحت تاثیر روابط بانکی در سطح بین المللی قرار می‌گیرد. اگر بتوانیم منابع مالیمان را در دنیا به راحتی جابجا کنیم و تراکنش‌های بین المللی را به موقع انجام بدهیم، طبیعتا اثر امیدوارکننده و مثبت در بازار ارز دارد.
وی افزود: تسویه حساب‌های بین المللی ما به دو دلیل مسدود است؛ دلیل اول هم این است که بانک‌های دنیا به علت این که بانک‌های ما استاندارد‌های عملیاتی خود را اصلاح نکرده اند، نمی‌توانند با ما کار کنند؛ چون کار با بانک ایرانی ریسک بالایی دارد و در نتیجه ترجیح می‌دهند با بانک ایرانی کار نکنند. باید تلاش کنیم به عنوان یک بازیگر بین المللی، ارتباطات کارگزاری مناسبی با بانک‌های بزرگ دنیا داشته باشیم تا در پرداخت هایمان، با این حجم از مشکل روبرو نشویم.
سیف ادامه داد: دلیل بعدی هم تحریم‌های بین المللی است. زمانی است که ما منابع ارزی نداریم، تکلیفمان روشن است، اما زمانی اوضاع بسیار بدتر است که ما منابع ارزی داریم، اما نمی‌توانیم طلبمان را وصول کنیم.
وی خاطرنشان ساخت: باید دقت کرد که ما هم مشکل تحریم و هم مشکل FATF داریم و نمی‌توان گفت با حل مشکل FATF همه مشکلات بانکی ما حل می‌شود. پیش از آن که تحریم برداشته شود، ما باید مشکل FATF را حل کرده باشیم. ما کشور بزرگی در صحنه اقتصاد بین المللی هستیم و نمی‌توانیم دور مرزهایمان را دیوار بکشیم. ناگزیر از ارتباطات بین المللی هستیم و باید اینگونه موانع را از جلوی پای خود برداریم.
*پبمان‌های دوجانبه و چندجانبه پولی چقدر موثرند؟
رئیس کل سابق بانک مرکزی درباره تاثیر پیمان‌های دوجانبه و چندجانبه پولی با کشور‌های هم‌پیمان در زمان تحریم، گفت: مشکلات باید به طور ریشه‌ای حل شود. موارد زیادی قرارداد‌های دوجانبه و چند جانبه منعقد شده را داشتیم که نتوانستند مشکل ما را حل کنند. اقدامات کوچکی از این طریق می‌تواند صورت بگیرد، اما پیمان نامه‌ها نمی‌توانند در حجم وسیع کار خاصی برای ما انجام بدهند و ما ناچار به حل مشکلات بانکی خود هستیم.
وی در پایان گفت: زمانیکه در اوراسیا عضو شدیم، پیشنهادی داشتم و پیگیری کردم تا بتوانیم از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم و حجم تجارتمان افزایش پیدا کند، اما، چون مکانیزم مبادلات تجاری را هنوز در کشور حل نکرده ایم نتوانستیم از این موقعیت به خوبی استفاده کنیم.
منبع: بازار نیوز
