از طلوع تا غروب با علی حاتمی
سایت خبری پرسون- سینما و تلویزیون این قاب جادویی و این هنر وسیع سرگرم کننده که جزئی از زندگی بشر شده است در دل خود بازیگران، کارگردانان و نویسندگانی را می پروراند که گاهی با اثری بکر و ناب یک تحول بزرگ را رقم می زنند.
درتاریخ سینما و تلوزیون ایران اسامی بزرگی درعرصه های مختلف این قاب و هنر دیده می شود که هرکدام ستونی برای این هنر در ایران محسوب می شوند. یکی ازاین نام ها علی حاتمی بزرگ می باشد. مردی که هیچگاه تمام نمی شود...
حاتمی این مرد که فیسلوف سینمای ایران صدایش می کنند. کارگردانی خوش ذوق، خلاق، حرفه ای که باخلق آثاری بزرگ و ماندگار رنگ و راهی خاص به سینما و ذهن مخاطبان هدیه کرد.
دراین یاداشت کوتاه به بهانه سالروز درگذشت این سینما گر بزرگ پارسی، نگاهی به کار نامه پربار وی خواهیم داشت.
علی حاتمی را همه میشناسیم. مرد شاهکارهای تاریخ سینمای ایران مردی که دیالوگ هایی از بطن جامعه ایرانی می آفرید.
حاتمی (با اصالت تفرشی) در جایی متولد شد شبیه همان جایی که رضا خوشنویس در هزاردستان به مفتش نشانی می‌دهد؛ خیابان شاهپور، خیابان مختاری، کوچهٔ اردیبهشت.
او دانش‌آموخته از دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر است. علی حاتمی حداقل ۱۴ فیلم بلند سینمایی و مجموعهٔ تلویزیونی ساخته است. او از فیلم‌سازان پیشروی نسلی به‌شمار می‌رود که پیشگامان فصل جدید سینمای ایران از اواخر دههٔ ۱۳۴۰ به بعد از میانش برخاسته، از جمله ناصر تقوایی، بهرام بیضایی، مسعود کیمیایی، فریدون گله و داریوش مهرجویی.
اولین اثر سینمایی حاتمی در سال ۱۳۴۸ با عنوان حسن کچل ساخته شد و آخرین فیلم نیمه‌تمامش با نام جهان پهلوان تختی که یکی از بزرگ‌ترین پروژه‌های سینمایی او بعد از مجموعهٔ هزاردستان بود، به علت مرگ ناشی از بیماری سرطان نافرجام ماند. پس از مرگش نیز دو فیلم مبتنی بر هزاردستان با تدوین واروژ کریم‌مسیحی (به نام‌های کمیتهٔ مجازات و تهران روزگار نو) ساخته شد. حال نگاهی به کارنامه استاد حاتمی را خواهیم داشت.
علی حاتمی اولین فیلم بلند خود را درسال ۱۳۴۹ ، بانام حسن کچل ساخت که اولین فیلم موزیکال ایرانی نیز هست این فیلم یکی از پرفروش ترین فیلم های آن سال درگیشه است.
طوقی دومین فیلم حاتمی در همین سال است که دستاوردی بزرگ دربخش گفتارنویسی برای این کارگردان بود که توانست بافروش خوب در گیشه جایگاه این کارگردان را تثبیت کند.
مهرماه ۱۳۵۱، که ازراه رسید سومین ساخته حاتمی که دومین اثر موزیکال وی بحساب می آمد ساخته شد. فیلمی پرهزینه و پر ستاره که متاسفانه باشکست تجاری در گیشه مواجه شد.
قلندر ساخته همین سال یعنی ۱۳۵۱، فیلمی عاشقانه و تراژیک که متاسفانه با شکست درگیشه مواجه شد، که چهارمین ساخته حاتمی در قامت کارگردان است.
اما کم فروش ترین اثر سینمایی حاتمی در کارنامه وی که پنجمین ساخته او است، خاستگار نام دارد.
ستارخان، ششمین ساخته علی حاتمی و اولین اثر تاریخی وی که روایتی از مشروطه است فیلمی پرهزینه که سرصدای منتقدان را برای نوع دیالوگ ها دراورد.
سال ۱۳۵۶ که از راه رسید سالی موفقیت آمیز برای حاتمی بود.
وی دراین سال اثری ماندگار به نام ( سوته دلان ) را خلق کرد فیلمی پرفروش ماندگار و سرشاراز دیالوگ های ناب و حرفه ای که باعث شد باری دیگر نام علی حاتمی بعنوان سینماگری کاربلد به اثبات برسد.
بعد از انقلاب علی حاتمی تا سال ۱۳۶۱ کاری نساخت. وی در ۱۳۶۱ حاجی واشنگتن را کارگردانی کرد. فیلمی که درآن اوج هنر دیالوگ نویسی و چیدمان صحنه علی حاتمی را به رخ کشید. متاسفانه این فیلم با دلایل مختلف آن سالها توقیف و درسال ۱۳۷۷، ینی بعد ازمرگ وی به اکران عمومی درآمد.
علی حاتمی هشتمین اثر خود را در سال ۱۳۶۳ خلق کرد. شاهکاری بنام ( کمال الملک ) با بازی درخشان جمشید مشایخی و عزت اله انتظامی تیم محبوب وی در آن سالها ساخته شد. این فیلم همانند سوته دلان در ذهن مخاطبان و تاریخ سینما ماندگار شد.
مادر، شاید شاخص ترین اثر حاتمی بعداز انقلاب درسال ۱۳۶۹ فیلم برداری و ساخته شد. فیلمی که در آن اوج هنر علی حاتمی در روایت و خلق حال هوای زندگی ایرانی را میتوان دید. این اثر را باید در موفقیت کنار سوته دلان گذاشت چراکه موفقیت های بسیاری برای علی حاتمی به بارآورد.
اما آخرین اثر سینمایی علی حاتمی درسال ۱۳۷۱، ساخته شد. آخرین فیلم درقاب سینما که از وی ماندگار ماند. (دلشدگان) با آواز ماندگار محمدرضا شجریان که فیلمی ماندگار با موسیقی ناب از آب درآمد و به مخاطبان ارائه شد. این فیلم نیز درگیشه موفقیت چشم گیری برای علی حاتمی بوجود آورد.
اما نگاهی نیز به آثار علی حاتمی درقاب تلویزیون و ساخت سریال خواهیم داشت.
وی برای جبران شکست های تجاری برخی آثار ترغیب به ساخت سریال شدکه اولین آن سریال شش قسمتی مثنوی معنوی می باشد.
سال ۱۳۵۴ ، حاتمی سریال معروف سلطان صاحبقران را ساخت مجموعه ای تاریخی درباره ناصرالدین شاه قاجار. این سریال مخاطبان بسیاری را جذب کرد و توانست شخصیت هایی ماندگار در تاریخ تلویزیون و خاطر مخاطبان خلق کند.
اما شاهکار تلویزیونی حاتمی شاخت پروژه سنگین هزاردستان است. پروژه ای که بگفته وی ده سال طول کشید و او را پیر کرد.این مجموعه باعث بوجود آمدن شهرک سینمایی غزالی شد شهرکش از تهران قدیم. این شاهکار بعد از سه دهه همچنان محبوب است. شخصیتهایی که دراین مجموعه خلق شدند در تاریخ سینما تلویزیون و ذهن مخاطبان ماندگار شدند.
بیاد علی حاتمی
مهدی بیرانوند روژمان- استان لرستان
