آمارهای رسمی و غیر رسمی داخلی و خارجی خبر از یک فاجعه در سال های آینده در کشور میدهد ، جمعیت ایران در حال پیر شدن است و نتیجه این مساله، کاهش نیروی جوان و فعال خواهد بود.
پرسون؛ امروزه یکی از مسائلی که ذهن جامعه شناسان و کارشناسان اجتماعی را به خود مشغول کرده است کاهش نرخ فرزند آوری است و با توجه به اینکه آهسته آهسته جامعه ایران به سمت کهنسالی در حال حرکت است، این موضوع میتواند زنگ خطر پیری را در جامعه به صدا درآورد.
جوانان امروزه به دلیل مشکلات موجود در جامعه که از آن جمله میتوان به بالا رفتن سن ازدواج اشاره کرد، کمتر تن به آغاز زندگی مشترک(ازدواج) و در نتیجه بچه دار شدن میدهند.
میل به تک فرزندی و یا عدم داشتن فرزند در بین زوجین نیز باعث بروز مشکلاتی در آینده میهن عزیزمان خواهد شد، چرا که بقای یک جامعه و یا بهتر بگویم بقای یک نسل بسته به نرخ فرزندآوری آن جامعه است.
طی سال های اخیر نرخ فرزند آوری در ایران به شدت پایین آمده است و حدود یک دهه میشود که این عدد به زیر خط جانشینی (۱٫۲فرزند به ازای هر زن) رسیده است.
سیاست های اشتباهی که در دهه هفتاد به علت محاسبات اشتباه کارشناسان باعث ترویج تک فرزندی و حالا در سال های اخیر متاسفانه باعث ترویج زندگی بدون فرزند شده، باعث بروز چنین مشکلی در جامعه فعلی شده است که در سطح منطقه بی مانند است.
با توجه به موارد ذکر شده و به نقل از جامعه شناسان که جمعیت ایران را جمعیت میانسالی تخمین زده اند باید این نکته را متذکر شد که اگر سیاست های کلی ترویج ازدواج و فرزند آوری در ایران تغییر نکند و این موضوع حساس و حیاتی با همین روند پیش رود، مطابق پیش بینی های بین المللی، در آینده نه چندان دور بحران کاش جمعیت در انتظار جامعه ایرانی خواهد بود.
در ادامه این یادداشت به دلایل دیگری که در کاهش نرخ فرزندآوری بین خانواده های ایرانی تاثیرگذار بوده است اشاره میکنیم.
از جمله مواردی که در افزایش این موضوع در جامعه دخیل بوده است میتوان به سیاست های اشتباه دولت های قبل در ترویج تک فرزندی بین خانواده ها اشاره کرد، همچنین یکی دیگر از دلایل چرایی کاهش فرزند آوری را میتوان شرایط اقتصادی فعلی جامعه ایرانی دانست، شرایطی همچون افزایش قیمت اجناسی همچون پوشاک، مواد غذایی و حتی ارائه خدمات بهداشتی و درمانی که هر کدام هزینه های سرسام آوری را به خانواده ها تحمیل میکند.
افزایش اجاره بها و کوچک شدن خانه های ایرانی ، اصرار بر اجاره دادن خانه به خانواده های بدون فرزند از یک طرف و از طرف دیگر افزایش قیمت مایحتاج مورد نیاز نوزاد همچون شیر خشک و مکمل های تقویتی برای مادر و نوزاد و برخی از دیگر نیازهای اولیه نوزاد و مشکلات اقتصادی خانواده ها اعم از بیکاری و تورم همه و همه باعث میل خانواده ها به تک فرزندی و یا عدم داشتن فرزند شده است.
این مشکلات با بالا رفتن سن ازدواج تاثیر غیر مستقیمی بر کاهش نرخ زاد و ولد دارد.
طی سالهای اخیر شیوه زندگی خانواده های ایرانی به گونه ای تغییر پیدا کرده که اجازه داشتن فرزندان زیاد را نمیدهد که در این مجال به ذکر دلایل کلان محتمل بر این موضوع به صورت گذرا اشاره میشود، دلایلی که بر چهار دسته تقسیم بندی میشوند؛۱_ قوانین و مقررات تصویب شده در دهه ۷۰ ،
۲_ وضعیت اقتصادی و معیشتی و عدم حمایت دولت از جوانان در آستانه ازدواج و ترغیب و حمایت آنها به فرزند آوری، ۳_ تغییرات فرهنگی ۴_ تغییرات اجتماعی، اینکه نرخ باروری در ایران از اواسط دهه ۶۰ شمسی شروع به کاهش کرده و در کمتر از دو دهه به زیر نرخ جانشینی (۱٫۲) رسیده که این عدد همچنان کمتر از نرخ جانشینی است.
کاش جمعیت و در نتیجه پیری زود رس در سالهای آینده،ایران را دچار کمبود نیروی کار جوان و پویا و جامعه سالمند و میانسالی خواهد کرد که در گیر بهداشت، مراکز درمانی و آسایشگاه میباشد.
