آش سماق بهترین تقویت کننده قوای بدن در فصل سرد پاییز و زمستان است و معمولاً تویسرکانی ها از قدیم تاکنون این آش را طبخ می کنند.
به گزارش پرسون؛ آش سماق یکی از آش های سنتی شهرستان تویسرکان است که پخت آن قدمتی دیرینه در این دیار دارد.
گیاهان و درختچه های خوراکی خودرو، همچون سماق، که هم مصرف غذایی و هم مصرف دارویی دارد، با طبع مردم این آب و خاک سازگار شده و دستان هنرمند و خوش ذوق مادران از ترکیب این گیاه با چغندر و گردو «طلای سبز»، خوشمزه ترین آش محلی را رقم‌زده که چاشنی آن عشق به خانواده که در دل زنان این دیار به وفور دیده می شود، است.
پاییز این فصل هزار رنگ طبیعت، آدم را می برد به خاطرات دور دست، با دیدن درختچه های زیبای سماق که هر برگش با رنگی زیبا قدرت خالق خود را در نقاشی طبیعت به نمایش گذاشته، یاد دوران بچگی و شیطنت هایش می افتم، آن زمان که برای چیدن سماق های رسیده و ترش و خوشمزه لحظه شماری می کردیم و با شوقی کودکانه به همراه بزرگترها برای برداشت این محصول پا به طبیعت می گذاشتیم.
در این گیر و دار که دفتر خاطراتم را ورق می زدم و در خلصه شیرین خانه پدری قدم می زدم، نگاهم به تلاش مادرم افتاد که عاشقانه برای جمع کردن افراد فامیل دور هم پختن آش سماق را بهانه می کرد و چه لذتی داشت دورهمی ها و خوردن آن آش سماق....
وقتی غرق لذت بودم از یادآوری این خاطرات بهتر دیدم این خاطرات را و نحوه پخت این آش بسیار خوشمزه بومی تویسرکان را که به عنوان یکی از میراث های فرهنگی این خطه ثبت شده است به اشتراک بگذارم تا شاید شما هم طعم خوشمزه این آش را مزه کنید.
به سراغ مادرم رفتم و از اوخواستم در مورد این آش و طرز تهیه اش مرا کمک کند و در کنارش به انجام مرحله به مرحله پخت آن مشغول شدم و چه صفایی داشت کنار مادر بودن در این روزهای غربت کرونایی....
مادرم شروع کرد به گفتن سنت های دیرینه و من سراپا گوش شدم برای شنیدن حرف های دلنشینش و در این میان به مراسم های نوروز و آماده شدن قدیمی ها برای ورود به سال نو گریزی زد و اشاره کرد به پختن آش سماق در سرکان، درست یک روز قبل از عید که در آیین سرکان به این روز «الفه» می گویند و اکثر خانواده های سرکانی برای جمع شدن افراد خانواده و گاهی فامیل این آش خوشمزه را درست می کردند و حتی گاهی این آش را تا ۱۳ به در هم در زیرزمین های خنک که در زبان محلی «سن خانه» می گویند، نگهداری می کردند و به مصرف می رساندند.
مواد لازم این آش شامل چغندر، گردو، نخود، بلغور، گوشت، پیاز، نعناع و چاشنی اصلی این آش سماق است و طرز تهیه آن به این صورت است که ابتدا چغندرها را در ظرف کاسه ای چوبی ریخته و با دسته ای سنگی کاملاً می کوبیم سپس در همان ظرف گردو، پیاز و زردچوبه را با هم خوب می کوبیم تا تقریباً له و با هم مخلوط شوند، مخلوط گردو، پیاز و زردچوبه را در دیگ بزرگ مسی می ریزیم و چغندر، نخود و بلغوری را که از قبل خیس کرده و آماده کرده ایم، به مواد داخل دیگ اضافه می کنیم.
در ادامه به مقدار کافی آب به مواد اضافه می کنیم و بعد از جوش آمدن می گذاریم با حرارت ملایم آش خوب بپزد و جا بیفتد و به اصطلاح روغن گردو خوب خارج شود و به آش طعم بهتری دهد. در اواسط پخت هم گوشتی را که از قبل پخته ایم به آش اضافه می کنیم و در انتها هم تقریباً نیم ساعت تا یک ربع مانده به سرو آش، آب سماقی را که از شب قبل خیس کرده ایم صاف کرده و به آش اضافه می کنیم و می گذاریم تا کمی با هم بجوشند. این چاشنی ترش وقتی با مزه چغندر ترکیب می شود طعمی ملس به آش می دهد و در آخر هم برای تزیین آش کمی نعناع تفت داده و روی کاسه های آش می ریزیم.
لازم است بگویم این آش مقوی و خوشمزه که از طبع گرمی برخوردار است، بهترین تقویت کننده قوای بدن در فصل سرد پاییز و زمستان است و معمولاً هم در این فصول پخته می شود.
از دیگر آش هایی که می توان به عنوان غذای محلی تویسرکان نام برد، می توان به آش بادمجان، آش خیار، آش ترش، آش اُماج، آش قلیه، آش میوه، آش قمری و آش دوغ اشاره کرد.
کم کم به ظهر نزدیک شدیم و مادرم مرا دعوت به نشستن زیر کرسی گرم و خوردن آش سماق که دسترنج دستان خسته اش بود، کرد و بعد از مدت ها طعم خوش این آش را در خانه پدری و کنار مادرم با تک تک سلول های بدنم مزه مزه کرده و با لذتی وصف ناشدنی این نیم روز را سپری کردم.
منبع: ایسنا
