کی از بخشهای سخت کار میان ایران و آژانس این است که درخواست های آژانس برای همکاری ایران در این موارد در چارچوب پروتکل الحاقی و حتی فراتر از آن است در حالی که ایران در پاسخ به اجرا نشدن تعهدات برجامی طرفهای مقابل، این همکاریها را قطع کرده است.
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه مسیر تبادل پیامها در ارتباط با مذاکرات رفع تحریمها همچنان ادامه دارد، تصریح کرد: ما در مسیر دستیابی به توافق، گامهایی را تعریف کردهایم و فکر میکنیم در آیندهای نزدیک یکی از این گامها عملیاتی میشود.
یک تحلیگر مسائل سیاسی با بیان اینکه برجام سند فضاحت جبهه اصلاحات است، گفت: استراتژی دولت فعلی برای اینکه کارمان را بدون برجام ادامه دهیم استراتژی خوبی است.
وزیر امور خارجه گفت: برداشت ما این است که اگر طرف آمریکایی دست از اظهارات متناقض و طرح شروط جدید در قبال برجام بردارد و واقع بینانه رفتار کند توافق در دسترس است.
توافق هستهای ۲۰۱۵ میان ایران و ۱+۴ در حالی به سال هشتم وارد می شود که این توافق بعد از خروج یک جانبه آمریکا در عمل از اجرا بازماند، با این حال به جرات میتوان گفت که برجام هنوز مهمترین توافق نیم قرن اخیر برای حل و فصل مسالمتآمیز موضوعی است که میتوانست به جنگ و تنش غیرقابل جبران بینجامد.
روسیه یکی از متحدان استراتژیک ایران درپی حمله به کشور اوکراین به گونهای مینمایاند!!! که ایران هم در ردیف یکی از مباشران و معاونان این حمله قرار دارد!!! این رویکرد برای ایران مشکلاتی در جامعه جهانی و سازمانهای بینالمللی همراه داشته است.
قهرمان پور در پاسخ به اینکه بسیاری معتقدند این توافق دیگر قابل اجرا شدن و بازگرداندن نیست و باید متنی جدید نوشت؟ تاکید کرد: وقتی میگویم برجام از جایی که متوقف شده نمیتواند احیا شود، به این معناست که احیای برجام ۲۰۱۵ هم در حال حاضر کار دشوار و سختی است.
ایران آن زمان که غرب به این نتیجه برسد که شرایط داخلی آنگونه که آنها خواستند تغییر پیدا نکرد؛ تمایل خود را به احیای برجام نشان خواهد داد. چرا که ایران همواره با دستی قدرتمند و از جایگاهی رفیع پای میز مذاکره مینشیند.
دو مسیر موازی وجود دارد: یکی مسیر توافق کلی و حصول توافق برای برجام و دیگری مذاکرات آژانس و ایران. این دو مسیر میتواند جدای از هم باشد و در نهایت به هم مرتبط و تاثیرگذار هستند.
عدم احیای برجام را می توان در دو عامل بررسی کرد: جریان تندروی داخلی که مخالف توسعه کشور و همچنین تعامل ایران با کشورهای جهان هستند و دیگری جریان های تندروی آمریکایی که اگرچه با پایان دولت ترامپ تمام شده به نظر می رسیدند اما نفوذ و نقش آفرینی آنها در دولت بایدن کاملا مشهود به نظر می رسد.
شانس احیای برجام البته به زیر 20 درصد رسیده است، اما همین 20 درصد هم در پرتو یک استراتژی تازه یعنی گشودن دامنۀ آن به روی موضوعات دیگر بویژه جنگ اوکراین امکانپذیر است.
با توجه به خروج آمریکا از توافق هستهای در سال ۲۰۱۹، آغاز کاهش تدریجی تعهدات ایران در برجام با توسعه برنامه هستهای از سال ۲۰۱۹ و ناکامی مذاکرات احیای برجام از سال ۲۰۲۱ تاکنون، باید گفت سال ۲۰۲۳ سالی خواهد بود که بار دیگر مساله هستهای با شدت بسیار بیشتری کشور را در تنگنا قرار خواهد داد.