تحریم

آنچه در دیدار دیروز فعالین اقتصادی با رهبری اتفاق افتاد، هم یک نوع آسیب‌شناسی دهه 90 و هم آسیب‌شناسی بخش تولید و هم ارائه راه‌حلی برنامه‌ای برای عبور از بخشی از مشکلات و هم بیان نکته مهمی درخصوص صنعت خودرو به طور خاص و مشخص بود.

مذاکرات ایران و کشورهای 1+4 به رغم فراز و فرودها به یک نقطه حساس اما قابل اتکایی رسیده است. در طول ماه‌های گذشته مذاکرات در حــوزه‌های مختلف سیاسی، حقوقی و اقتصادی و فنی ادامــه یافت و یکسری ابهامات در سندهای ارائه شده بین ایران و کشورهای 1+4 در وین وجود داشت که به‌تدریج با مطرح شدن برخی مسائل حاشیه‌ای دیگر مذاکرات روند پیچیده‌ای به خود گرفت.

اخیرا سفری کاری به اروپا داشتم. مدیر شــرکت معروفی که پسته بسته‌بندی شده صادراتی را از ما خریداری می‌کند و از دو سال قبل دو محصول دیگر؛ خرما و زعفران را جزو سفارشات خود قرار داده، در ملاقاتی که با وی داشتم، از علاقه وافر خود برای سفر به ایران و دیدن آثار تاریخی کشور، طبیعت زیبای ایران که در فضای مجازی به گفته خودش به تهران، شیراز، اصفهان، کرمان، بم سفر کرده بود و مهمتر از آن فصل برداشت خرما، زعفران و پسته دیدار نخیلات و مزارع و باغات را جزو آرزوهای خود بیان می‌کرد.

این یادداشت در پی آن است که نکته مهمی را درباره برجام متذکر شود. به‌رغم این نکته‌ای که قلمی خواهد شد، امیدوارم که برجام هر چه زودتر نهایی و دوباره اجرا شود. با این حال باید تصور روشنی از آینده آن داشت و از شکست قبلی آن درس گرفت.

در مذاکرات توافق هسته‌ای ایران در وین، ایران و ایالات متحده از طرف ثالث برای انتقال نظرات خود به یکدیگر استفاده می‌کنند که نه تنها باعث کند شدن روند می‌شود بلکه انعطاف‌پذیر هم نیست.

توافق احتمالی همان مواردی را در بر خواهـــد گرفت که مذاکره‌کننده پیشین ایران در ماه ژوئن به آن دست یافته بود، در پاسخ به این سوال که اگر قرار است همان موارد به امضای طرفین برسد، به چه علت چندین ماه این توافق به تأخیر افتاده است،آقای روحانی در مقطع پایان شش دور مذاکرات وین رئیس‌جمهور کشور بودند و در زمانی هم که در آن سمت بودند، مسئولیت داشتند و سخنانشان هم مستند بود؛ ایشان شب قبل از پایان دوره ریاست‌شان در یک برنامه تلویزیونی به صراحت اعلام کردند که توافق تقریبا قطعی شده و شرایط به گونه‌ای است که اگر آقای عراقچی اجازه داشته باشد، می‌تواند عازم وین شده و توافق را امضا کند.

فراز و نشیب در مذاکرات یکسری عوامل دارد که تابه‌حال زیاد درباره‌اش گفته شده. عواملی که بیشتر نقش کشورهای دیگری بود که قرار شد به عنوان کاتالیزور یا کشورهایی که نقش میانجی و واسط در مذاکرات را داشته باشند ولی برعکس برای خودشان حوزه منافع برجامی تعریف کردند و عملا پیچیدگی‌هایی را به این مذاکرات تحمیل کردند، طوری که حتی مدیریت مذاکرات از دست دو هیات ایرانی و آمریکایی خارج شد.