کتاب و ادبیات

در آیین اختتامیه سومین دوسالانه جایزه ملی غزل حسین منزوی، پیام سید عباس صالحی با تأکید بر جایگاه غزل در فرهنگ ایرانی قرائت شد؛ پیامی که بر پویایی این قالب ادبی و نقش چهره‌هایی چون منزوی در تداوم بالندگی شعر فارسی تأکید داشت.

سیدعباس صالحی با صدور پیامی، درگذشت داود شایسته‌خصلت از چهره‌های اثرگذار و خوش‌نام صنعت چاپ کشور را تسلیت گفت و خدمات سال‌ها تلاش او در تربیت نیروهای متخصص این حوزه را ستود.

با وجود رشد شش درصدی ارزش ریالی کتاب‌ها، تعداد و شمارگان کتاب‌های کودک و نوجوان به شکل قابل توجهی کاهش یافته و نشان از نگرانی‌های جدی در این حوزه دارد.

فراخوان دهمین کنگره ملی «شعر ایثار» به میزبانی بنیاد شهید استان فارس تا ۱۵ دی ۱۴۰۴ تمدید شد و شاعران می‌توانند آثار خود را در قالب‌های مختلف به دبیرخانه ارسال کنند.

در سال ۲۰۲۵، زیباترین زبان‌های جهان از نظر زیبایی‌شناسی، ظرافت ادبی و غنای فرهنگی مشخص شدند. در این فهرست، فارسی در رتبه هشتم قرار گرفته است.

سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی اعلام کرد که ۲۶ آذر تهران میزبان یکی از مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی و اندیشه‌ای سال خواهد بود؛ مراسم اعطای جایزه جهانی امام خمینی(ره) که با حضور پژوهشگران و اندیشمندانی از ۱۳ کشور جهان در محل اجلاس سران برگزار می‌شود.

سرپرست اداره کل کتابخانه‌های عمومی خراسان رضوی اعلام کرد که شهرداری مشهد در دو سال گذشته هیچ مبلغی از نیم درصد درآمدهای عمومی خود را به انجمن کتابخانه‌های عمومی واریز نکرده است.

حجت‌الاسلام محمدرضا عابدینی در جمع شاعران جوان در مسجد جمکران تأکید کرد که شعر می‌تواند در جریان‌های جهادی و مقاومت نقش کلیدی داشته باشد و اثرگذار در جنگ‌های شناختی آخرالزمان باشد، مشروط بر اینکه روایت الهی در آن رعایت شود.

دکتر مهرداد هوشمند، استاد جامعه‌شناسی و پژوهشگر مسائل اجتماعی، در گفت‌وگوی اختصاصی با پُرسون مطرح کرد: یکی از شاخص‌ها و معیارهای مهم در رشد و توسعه جوامع، میزان گرایش مردم به مطالعه و کتاب‌خوانی است. هر جامعه‌ای که بخواهد در زمینه رشد و توسعه از جایگاه مطلوبی برخوردار باشد، باید برای این مولفه مهم و کلیدی برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری اساسی انجام دهد و زمینه گرایش و علاقه‌مندی بیشتر مردم به مطالعه و کتاب‌خوانی را فراهم کند.

تازه‌ترین نظرسنجی «فرهنگ کتابخوانی در ایران» نشان می‌دهد که تنها ۴۱ درصد مردم کتاب می‌خوانند و میانگین مطالعه روزانه کتاب‌های غیردرسی برای کل جمعیت تنها ۱۰.۹ دقیقه است. علاقه به رمان و داستان، کتاب‌های تاریخی و روانشناسی بالاترین سهم را در میان موضوعات مطالعه دارند و کمبود وقت، مهم‌ترین مانع کتابخوانی محسوب می‌شود.

مراسم هفته کتابخوانی دانشگاه پیام‌نور استان البرز روز سه‌شنبه ۲۷ آبان‌ماه با حضور دکتر حمید سعیدیان، رئیس دانشگاه، جمعی از مدیران، اساتید و دانشجویان برگزار شد؛ مراسمی پربار که در آن بر نقش بی‌بدیل مطالعه در آینده نسل جوان و اهمیت تبدیل کتابخوانی به یک عادت پایدار تأکید شد.

تقریظ‌های رهبر معظّم انقلاب اسلامی بر کتاب‌های «تب ناتمام»، «خانوم ماه» و «همسفر آتش و برف» امروز و در قالب بیست‌ویکمین پاسداشت ادبیات جهاد و مقاومت منتشر می‌شود.

دهمین کنگره ملی شعر ایثار با هدف ترویج فرهنگ ایثار و پاسداشت ارزش‌های شهداء، جانبازان و آزادگان، از شاعران سراسر ایران دعوت می‌کند آثار خود را در قالب‌های کلاسیک، نو و نیمایی، سروده و ترانه، و شعر کودک و نوجوان تا ۱۰ دی‌ماه ۱۴۰۴ به دبیرخانه ارسال کنند. برگزیدگان جوایز نقدی تا ۵۰ میلیون تومان دریافت خواهند کرد.

کتاب «سربلند»، روایت زندگی و شهادت محسن حججی، بار دیگر با استقبال مخاطبان به چاپ چهل‌وهفتم رسید؛ اثری که بخش‌هایی ناشنیده از زیست زمینی و سلوک معنوی این شهید مدافع حرم را از نگاه نزدیکانش بازگو می‌کند.

مسعود پزشکیان، نماینده مجلس، در حساب کاربری خود در شبکه اجتماعی ایکس تأکید کرد که اهمیت کتاب و کتابخوانی برای زنده ماندن ملت‌ها غیرقابل انکار است و آن را راه نجات ایران برای عقب نماندن از قافله رشد و تمدن دانست. هفته کتابخوانی هر ساله از ۲۴ آبان تا ۲ آذر در کشور برگزار می‌شود.

پنجمین دوره جایزه قلم هگمتانه و انتخاب کتاب سال استان همدان با حضور نمایندگان دولتی، مجلس و جمعی از نویسندگان و پژوهشگران برگزار شد. در این مراسم، حاجی‌بابایی بر اهمیت کتاب و قلم و ضرورت حکمرانی بر هوش مصنوعی تأکید کرد و امرایی هشدار داد که فضای مجازی نباید جای مطالعه و کتابخوانی را بگیرد.

محمد نوذری، استاندار قزوین، در یادداشتی به مناسبت هفته کتاب، کتابخوانی و کتابدار تأکید کرد که توسعه فرهنگ مطالعه و تقویت کتابخانه‌ها، پایه اصلی رشد فرهنگی، عدالت اجتماعی و آینده روشن ایران است. وی با اشاره به نقش کتابداران، نویسندگان و ناشران، از ضرورت هم‌افزایی خانواده‌ها، مدارس و نهادهای مدنی برای نهادینه‌کردن مطالعه به عنوان سبک زندگی سخن گفت.

پویش «داستان همراهی» همراه اول با ساخت شخصیت دیجیتالی و روایت اختصاصی برای هر مشترک، تجربه‌ای تعاملی و همراه با هدایا و جوایز ویژه در اپلیکیشن «همراه‌من» ارائه می‌کند.

رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان در آیین ملی گرامی داشت «روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار» با هشدار نسبت به غفلت از تجربه‌های گذشته و منابع دانش جهانی، کتاب را «راه نجات کشور» دانست و تأکید کرد: بسیاری از چالش‌های امروز ایران از نخواندن تاریخ، تجربه و دانش جهانی ناشی شده است.

معاون راهبردی رئیس جمهور عنوان کرد: می‌توانم بگویم که یک کتابدار، خازن بهشت است. خازن بهشت دربان نیست بلکه راهنما است و بهشت ما اینجا [در کتابخانه] است.

رئیس مجلس گفت: کتاب همه زیست بشر و وحی را در اختیار ما قرار داده و گنجینه‌ای تمام نشدنی است.

کارشناسان می‌گویند معرفی کتاب در جمع‌های خانوادگی، هدیه‌دادن کتاب و به‌اشتراک‌گذاری نقدهای ساده می‌تواند جرقه‌ای کوچک برای افزایش سرانه مطالعه در جامعه باشد.

کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برنامه‌های متنوع فرهنگی و آموزشی خود را برای سی‌وسومین هفته کتاب اعلام کرد. این برنامه‌ها شامل نمایشگاه کتاب، نشست‌های تخصصی، کارگاه‌های خلاقیت و نمایش آثار انیمیشنی اقتباسی از کتاب‌ها است و از ۲۴ آبان‌ماه در سراسر کشور برگزار می‌شود.