به گزارش سایت خبری پُرسون، ژئوپلتیکال مانیتور با انتشار یادداشتی مدعی شد: با بازگشت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده با یکی از نقاط ضعف همیشگی آمریکا یعنی خاورمیانه، -منطقهای پر از تحولات سیاسی و امنیتی پرهزینه- مواجه شده است.
در راستای تحولات اخیر در منطقه، اسرائیل اخیراً ۷.۴ میلیارد دلار تسلیحات دریافت کرده تا به ادعای ناظران «قابلیتهای دفاعی» خود را تقویت کند. همزمان ترامپ در ارتباط با ایران به استراتژی دوره نخست ریاست خود متوسل شد، هرچند در زبان از مواضع متفاوتی پیروی میکند.
به ادعای ناظران، با توجه به اظهارات جنجالی ترامپ و وفاداریاش به اسرائیل، اکنون این سؤال مطرح میشود، آیا ترامپ میتواند از بحرانهای فراگیر در خاورمیانه به واسطه رایزنی با ایران و کاهش تنشها میان تهران و تلآویو عبور کند؟
ژئوپلتیکال مانیتور در ادامه یادداشت ادعایی آورد: جمهوریخواهان سنتی و نئومحافظهکاران از سیاست خارجی نظامیگرایانه در منطقه حمایت میکنند. با این حال، رویکرد معاملهگرایانه ترامپ در باب دیپلماسی گاهی میتواند از هنجار افراطی فاصله بگیرد. زمانی که ترامپ در اوایل فوریه دستور العمل (ادعایی) برای بازگرداندن فشار اقتصادی بر ایران امضا کرد، همچنان درها را برای مذاکرات با تهران در آینده باز گذاشت و مدعی شد که برای امضای این سند تحت فشار قرار داشته است.
تناقضات در مواضع و اظهارات سیاسی منصوبین ترامپ نیز به همین شکل ادامه دارد. مایکل دیمینو، معاون جدید وزیر دفاع آمریکا در امور خاورمیانه، بر خروج نیروهای آمریکایی از عراق و سوریه تأکید دارد. او از تعامل دیپلماتیک با ایران و حوثیها در یمن حمایت میکند. در مقابل، مارکو روبیو، وزیر امور خارجه کابینه وقت آمریکا، مایکل والتز، مشاور امنیت ملی و اسکات بسنت، وزیر خزانه داری در ارتباط با ایران و نفوذ این کشور در عراق، سوریه و یمن رویکردی سرسختانه و تهاجمی اتخاذ کردهاند.
سیاستهای این گروه در ارتباط با ایران در قاب اجرای «استراتژی فشار حداکثری» به همراه بازدارندگی نظامی، تحریمهای اقتصادی شدید و ایجاد ائتلافهای منطقهای با متحدان کلیدی مانند اسرائیل، تعریف شده است.
رویارویی ایران و اسرائیل خاورمیانه را در موقعیت خطرناکی قرار داده است. براساس دادههای پروژه مکانیابی درگیریها و رویدادهای مسلحانه (ACLED)، اسرائیل تنشهای نظامی را به کشورهای همسایه گسترش داده و از ۷ اکتبر تاکنون بیش از ۱۷ هزار حمله علیه سرزمینهای اشغالی فلسطین، لبنان، سوریه و یمن انجام داده است.
تلآویو در تلاشی هماهنگ برای محدود کردن محور مقاومت، مواضع این گروهها را در یمن، عراق، سوریه و لبنان هدف قرار داد. همین گزاره در کنار تغییرات شام موجب شده تا محور مقاومت بر معادلات خود متمرکز شود. به ادعای این مؤسسه مطالعاتی، ترامپ و ایران دارای سابقهای پرتنش و پیچیده در روابط سیاسیشان هستند. در حالی که ترامپ مدعی است که برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) نتوانسته پیشرفت برنامه هستهای ایران را متوقف کند، خروج ایالات متحده از این توافق در سال ۲۰۱۸ -که با حمایت اسرائیل همراه بود- عملاً موجب شد تا فرایند پیشرفت ایران در این زمینه سرعت بگیرد.
افزون بر این در سپتامبر ۲۰۱۹، وزارت خزانهداری آمریکا تحریمهایی را علیه بانک مرکزی ایران اعمال و داراییهای خارجی تهران را مسدود کرد، همین گزاره موجب شد تا اقتصاد ایران تحت تأثیر قرار بگیرد. در این میان، فرمان ترامپ مبنی بر ترور (شهید) قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد ایرانی تنشها میان تهران و واشنگتن را افزایش داد.
به ادعای ناظران، علیرغم بی نتیجه ماندن سیاست فشار حداکثری علیه ایران در دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ، دولت دوم او نیز بار دیگر به این رویکرد متوسل شده تا با توسل به تحریمهای ادعایی اقتصادی و انزوای دیپلماتیک، از جمله محدودسازی صادرات نفت ایران، فشارها را بر تهران افزایش دهد؛ گزارهای که صرفا به تنشها دامن خواهد زد.
افزون بر این، ایالات متحده بار دیگر حوثیها، بخشی از مقاومت حامی ایران را در فهرست سیاه قرار داده است. همچنین، آژانس توسعه بینالمللی ایالات متحده (USAID) را موظف کرده که تمامی ارتباطات خود با گروههایی که به حوثیها کمک مالی کردهاند یا با مقابله ادعایی با این گروه مخالفت کردهاند را قطع کند. این در حالی است که حوثیها با آزادی کشتی باری گلکسی لیدر، حمایت خود از توافق آتشبس میان اسرائیل و حماس را اعلام کرده و به گونهای از پایان حملات خبر دادند.
در این میان به ادعای گروهی از تحلیلگران، اتحاد راهبردی آمریکا و اسرائیل موجب تعمیق عدمتقارن در معادله بازی حاصل جمع صفر شده و توازن قدرت در منطقه را تغییر داده است. در حالی که هنوز ابعاد سیاستهای ترامپ بهطور کامل آشکار نشده، تحولات منطقهای چشماندازی نگرانکننده را ترسیم میکند.
به ادعای گروهی از ناظران، با افزایش تنشها، امید چندانی به حلوفصل اختلافات میان ایالات متحده و ایران و دستیابی به توافقی در خصوص برنامه هستهای تهران وجود ندارد. به واسطه جاهطلبیهای منطقهای اسرائیل، ایران راهبرد منطقهای خود را از طریق تاکتیکهای نامتقارن و پیشرفت برنامه هستهای بازتعریف کرده و بدین طریق در تلاش است تا قدرت بازدارندگیاش را افزایش دهد.
همزمان رویکرد تهاجمی اسرائیل در نوار غزه موجب شده تا خاورمیانه درگیر بیثباتی شده و توازن قدرت منطقهای اعراب در شرایطی شکننده قرار بگیرد. علاوه بر این، فعالیتهای تحریکآمیز اسرائیل خطر تشدید تنشها و گسترش درگیری به یک جنگ چندجبههای را افزایش داده است.
منبع: اقتصادنیوز