سایه قطعنامه بر سر برجام

روز گذشته روز مهمی در روند تحولات توافق هسته‌ای و برجام بود؛ روزی که با شروع جلسه شورای حکام سازمان انرژی اتمی و گمانه‌زنی‌هایی که از احتمال صدور قطعنامه علیه ایران آغاز شد و به گفته تحلیل‌گران یکی اتفاقی تعیین کننده در طول سه سال گذشته درخصوص برجام شکل گرفت.
تصویر سایه قطعنامه بر سر برجام

به گزارش سایت خبری پرسون، جلسه شورای حکام روز دوشنبه در حالی آغاز شد که از چند روز قبل ایالات متحده و اروپا پیش نویس قطعنامه‌ای را آماده کرده بودند که در آن از ایران خواسته شده تا به طور کامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند. این موضوع همزمان شد با گزارش رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که در آن مدعی شده بود که میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران به 18 برابر حد مجاز آن رسیده است.

از سوی دیگر در حالی که رابرت مالی نماینده ایالات متحده آمریکا در امور ایران هفته گذشته در سنا اعلام کرد که رسیدن به توافق در برجام بیش از هر زمان دیگری دشوار شده است، نشریه پولتیکو به نقل از منابع آگاه نوشت که جو بایدن اوایل اردیبهشت ماه اعلام کرده است که قصد ندارد سپاه پاسداران را از لیست گروه‌های تروریستی آمریکا خارج کند.

تمامی این اتفاقات در شرایطی صورت می‌گیرد که مذاکرات برجام به مدت دو ماه است که به طور کامل متوقف شده و تحت تاثیر اختلافات شرکای برجام و نیز تحولات جنگ اوکراین، سویه و رویه ای تازه ای به خود گرفته است.

در این رابطه هر چند که تا لحظه تنظیم این گزارش تا شامگاه روز دوشنبه، خبری از صدور قطعنامه بر علیه ایران از سوی شورای حکام منتشر نشده است، اما نگاه تحلیل گران داخلی و خارجی این است که با توجه به موضع‌گیری‌های جانبدارانه آژانس و سفری که اخیراً رافائل گروسی به اسرائیل داشته است به احتمال زیاد این قطعنامه با وجود مخالفت چین و روسیه تصویب خواهد شد؛ امری که یک گام به شکست کامل برجام نزدیک تر شده و ممکن است مقدمه‌ای باشد تا در شهریور ماه امسال به عنوان مبنایی در خصوص ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل متحد تلقی شده و به مرگ کامل برجام منجر شود.

ایران پاسخ متناسب می‌دهد

در این راستا روز گذشته حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه کشورمان در پیامی توئیتری درخصوص احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام از طرف‌های غربی خواست که واقع بین باشند؛ چرا که توافق در دسترس است. امیرعبداللهیان همچنین با بیان اینکه با جوزف بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص لغو تحریم ها رایزنی کرده است، تاکید کرد: اگر بانیان قطعنامه ضد ایرانی در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) روش تهدید را دنبال کنند، مسئول همه عواقب آن هستند.

همچنین سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت خارجه نیز با اشاره به نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در این نشست گفت: پیش‌داوری نمی‌کنیم ولی متناسب با اقدامی که اتفاق بیفتد پاسخ‌های خود را خواهیم داد.

به گفته خطیب‌زاده، متاسفانه مدیرکل آژانس یک گزارشی را به صورت شتابزده علیه ایران ارائه کرده است که البته این را پیش از این که منتشر کند، در پارلمان اروپا گفته بود و با موضع جمهوری اسلامی ایران مواجه شد. ایران عنوان کرد با توجه به اینکه هنوز دور سوم رایزنی‌های ایران و آژانس برگزار نشده، شواهد حاکی از این است که انگار تصمیم از قبل گرفته شده که گزارش جهت‌گیری خاصی داشته باشد.

خطیب‌زاده تصریح کرد: ما نه تنها این قطعنامه را سازنده نمی‌دانیم، بلکه تصور و برداشت ما این است که هم در مسیر کل همکاری‌های ما با آژانس و هم در مذاکرات ما اثرات منفی خواهد داشت. وی ادامه داد: بانیان این قطعنامه باید بدانند هرچقدر هم این قطعنامه را شکلی معرفی کنند، از نظر ما مردود است و از اعضای شورای حکام هم خواستیم که مراقب نیات رژیم صهیونیستی و بانیان این قطعنامه باشند و به قطعنامه رای منفی بدهند تا این پنجره‌ای که جمهوری اسلامی ایران برای دیپلماسی ایجاد کرده است در مسیر خود باز بماند.

از طرف دیگر محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران نیز در گفت و گو با شبکه الجزیره، اعلام کرد که دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصاویر ضبط شده دوربین‌ها وابسته به سرنوشت برجام است. اسلامی همچنین با بیان اینکه پاسخ‌هایی که تاکنون به سوالات آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داده‌ایم، دقیق بوده است، تاکید کرد: مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی اراده جدی برای “قانع کننده” توصیف کردن پاسخ های ما و به گزارش های اطلاعاتی دشمنان ما و در راس آنها اسرائیل استناد می‌کند.

ادعای گروسی درمورد سه مکان اعلام نشده

لازم به ذکر است روز گذشته رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنرانی خود در جلسه شورای حکام با بیان اینکه ما و ایران به همکاری و شفاف سازی و توضیح درخصوص برخی امور نیاز داریم، مدعی شد که ایران برنامه هسته ای بلندپروازانه دارد و به نفع این کشور است که با ما همکاری کند و درخصوص امور مبهم توضیح دهد. گروسی همچنین اعلام کرد که ایران پاسخ قانع کننده ای به سوالات آژانس در مورد مواد هسته ای در سه مکان اعلام شده نداده و توضیحاتش نیز کافی نبوده است.

پیامدهای صدور قطعنامه

در همین رابطه عبدالرضا فرجی‌راد مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی، با اشاره به تلاش‌های سه کشور اروپایی برای تصویب قطعنامه ضد ایرانی در نشست آتی شورای حکام گفت: با توجه به اینکه هنوز امیدی برای مذاکرات وجود دارد، طبیعتا وقتی قطعنامه‌ای صادر می‌شود، طرف غربی یک مرحله به سمت تندروی حرکت می‌کند.

سفیر اسبق ایران در نروژ اضافه کرد: صدور این قطعنامه پیامدهایی خواهد داشت که بدترین پیامد آن می‌تواند انتقال پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت باشد و این موضوع قطعا روی مذاکرات وین اثرگذار خواهد بود.

این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اروپایی‌ها در چند ماه گذشته، موضع نسبتا بی‌طرفانه‌ای داشتند، گفت: سه کشور اروپایی تلاش کردند افکار دو طرف را به هم نزدیک کنند و تقریبا برخلاف گذشته اعلامیه‌های تندی طی این مدت منتشر نکردند. وی تاکید کرد: در حال حاضر موضعی که با مشورت آمریکا و اروپا اتخاذ شده و تلاش می‌شود قطعنامه‌ای ضد ایرانی در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصویب شود، باعث می‌شود که روابط برجامی ایران و اروپا خدشه‌دار شود. به ویژه آنکه انتخابات سنا در آینده نزدیک برگزار خواهد شد و برگزاری مجدد مذاکرات تا آن زمان، بعید به نظر می‌رسد.

مدیرکل سابق شورای راهبردی روابط خارجی اضافه کرد: همین عدم برگزاری مذاکرات تا برگزاری انتخابات سنا، درصورت تصویب قطعنامه می‌تواند شرایط را جهت ادامه مذاکرات از سوی جمهوری اسلامی برای آمریکایی‌ها سخت‌تر و مواضع دو طرف را تندتر کند.

وقتی مواضع تندتر شود، حوادث بعدی هم رخ می‌دهد. لذا با توجه به اینکه جنگ بین روسیه و اوکراین و به دنبال آن، برخی تنش‌ها در اروپا در جریان است، صدور این قطعنامه عجولانه است و کشورهای اروپایی نباید وارد این بازی می‌شدند و تلاش می‌کردند که مسائل را از طریق مذاکرات حل کنند.

سفیر اسبق ایران در نروژ که با ایرنا گفت و گو کرده، با بیان اینکه به نظر می‌رسد قدرت‌های غربی فنی و سیاسی بودن ماهیت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تعیین می‌کنند، گفت: غربی‌ها هر زمان بخواهند، ماهیت آژانس بین‌المللی اتمی را سیاسی می‌کنند و حتی مدیر کل آژانس به سرزمین‌های اشغالی سفر کرده و با مقامات رژیم صهیونیستی دیدار می‌کند لذا آژانس با چراغ سبز خود به کشورهای غربی نشان می‌دهد که می‌تواند فنی یا سیاسی شود.

منبع: روزنامه ابتکار

400156