به گزارش سایت خبری پرسون، بیش از دو سال از شیوع این بیماری، ۲ شهرستان در وضعیت قرمز، ۴۸ شهرستان در وضعیت نارنجی قرار دارند و در این شرایط تمرکز دولت و وزارت بهداشت، بر روی واکسیناسیون مردم، به‌عنوان تنها راه حل مهار یا کنترل کروناست.
ایران هم‌اکنون حدود 50 میلیون دُز واکسن دپو دارد و تاکنون 148 میلیون و 788 هزار و 615 دُز واکسن در کشور تزریق شده، به‌گونه‌ای که 64 میلیون و 303 هزار و 468 نفر دز اول، 57 میلیون و 508 هزار نفر دز دوم و 26 میلیون و 976 هزار دز سوم واکسن را تزریق کرده‌اند، اما در این شرایط و موضوعی که از ماه‌ها پیش قابل پیش بینی بود، بار اضافه واکسنهای تولید شده با هزینه‌های چند هزار یورویی بر روی دست تولیدکنندگان است.
کرونا که آمد و زمزمه‌های کشف واکسن در کشورهای آمریکا، چین و روسیه به میان آمد، کشور ما نیز دست به‌کار شد، اما با تولید 7 واکسن که یکی از آنها پروژه‌ای مشترک با کشور کوبا بود.
در این شرایط واردات واکسنهای پولی و اهدایی از کشورهای روسیه، چین و کره جنوبی به قوت خود باقی مانده بود، اما تمرکز دولت گذشته بیشتر بر روی تولید داخلی قرار داشت، به نحوی که تعلل آنها در خرید و تهیه واکسن از سبد کوواکس، موجب شد چند هزار نفر یا بیمار شوند یا به‌دلیل نبود واکسن در کشور جانشان را از دست بدهند.
این اتفاق درحالی رخ می‌داد که کشورهای کمتر توسعه یافته همسایه ایران، با واردات واکسنهای مختلف خارجی پروژه واکسیناسیون خود را پیش از کشور ما آغاز کرده بودند. تاکنون هیچ کدام از پروژه‌های واکسن تولید ایران، تاییدیه سازمان جهانی بهداشت WHOرا برای صادرات دریافت نکرده‌اند و فقط وزارت بهداشت ایران به آنها مجوز مصرف اضطراری داده است.
یکی از واکسن‌ها به تولید انبوه نرسید و در میان پروژه «کوبرکت» شرایط بهتری از دیگر واکسنهای تولید داخل را دارد.
اما کسی در آن زمان گمان نمی‌کرد که واکسنهای رنگارنگ تولید شده در داخل آنقدر زیاد شوند که حالا وزارت بهداشت نتواند آن را خریداری نماید و نگهداری از آنها بسیار سخت و هزینه‌بر است.
ایران می‌تواند واکسن صادر کند
روز گذشته وزیر بهداشت در رابطه با واکسنهای وارداتی گفته بود: ما یک دوز واکسن هم در گمرک نداریم و در انبارهای وزارت بهداشت هم هر میزان واکسن باشد، مصرف خواهد شد.
بهرام عین‌اللهی با اعلام اینکه ما اکنون نزدیک به 200 میلیون واکسن داریم که نزدیک به 150 میلیون آن وارداتی و 50 میلیون هم داخلی است، هرقدر قرارداد می‌بندیم همان را هم مصرف می‌کنیم گفت: «واکسن سازهای داخلی می‌توانند صادرات انجام دهند.»
این گفته وزیر بهداشت در شرایطی مطرح می‌شود که یکی از مسئولان سابق وزارت بهداشت، وقتی با سوال خبرنگاران در رابطه با ضرورت تاییدیه سازمان جهانی بهداشت برای واکسنهای ایرانی مواجه شد، اعلام کرد: «تأییدیه سازمان جهانی بهداشت فقط برای صادرات واکسن است با این حال و در شرایطی که هیچکدام از واکسنهای ایرانی مجوز سازمان جهانی بهداشت را ندارند.
رئیس سازمان غذا و دارو گفت: «تعدادی از تولیدکنندگان ایرانی واکسن کرونا مشتریانی در خارج از کشور دارند و حدود 4 میلیون دز واکسن کرونای داخلی به خارج از کشور صادر شده است.»
هر چند بهرام دارایی اشاره‌ای به کشورهای مقصد نکرد و هیچ صحبتی تاکنون از سوی مسئولان در این رابطه نشده است، اما رئیس سازمان غذا و دارو از واکسن کووبرکت به عنوان نزدیک‌ترین واکسن برای دریافت تاییدیه جهانی نام برد. با این حال وزیر بهداشت در 20 فروردین امسال بازهم بدون اشاره به نام کشوری، گفته بود: «فعلاً به 10 کشور آفریقایی صادرات واکسن داریم.»
11 میلیون دز واکسن مازاد در سه شرکت
بررسی‌ها نشان می‌دهد که 35 میلیون دز واکسن برای امسال نیاز کشور است و این سوال مطرح است که چه بر سر میلیون‌ها واکسنی که در هفت پلتفرم مختلف تولید و برای آنها میلیون‌ها یورو هزینه شده می‌آید؟ چندی پیش بهروز رحیمی، معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت اعلام کرد: دیگر قراردادی برای تهیه و واردات واکسنهای خارجی با این شرکت‌ها نداریم و تمرکز ما انعقاد قرارداد با تولید کننده‌های واکسنهای داخلی است. قرارداد تحویل 35 میلیون دز واکسن تولید داخل برای سال 1401 منعقد شده است و در راستای تحویل واکسن‌ها بدهی‌ها پرداخت خواهد شد.»
اما رئیس مؤسسه سرم و واکسن‌سازی رازی درباره وضعیت واکسنهای انبار شده گفته است: «به‌رغم اینکه دولت درخواست تولید 3. 5 میلیون دز واکسن کرونای این موسسه را در سال 1401 ارائه کرده است اما سازمان غذا و دارو هنوز تکلیف و وضعیت خرید واکسن‌ها از این مؤسسه را روشن نکرده است!» سازنده واکسن اسپایکوژن نیز می‌گوید: «اگرچه در بهمن ماه با ارسال نامه‌ای تاکید شد که به 8 میلیون دز واکسن نیاز دارند و این میزان تولید شد اما متاسفانه در نامه بعدی، وزارت بهداشت اعلام کرد که فقط دو میلیون دز خریداری خواهد شد!
مدیر داخلی پروژه واکسن نورا اعلام کرده است: «ما 5 میلیون دز واکسن نورا تولید کردیم و پس از کش و قوس‌های فراوان، قرارداد خرید سه میلیون دز واکسن منعقد شده که فعلا فقط 500 هزار دز آن را تحویل گرفته‌اند و بقیه واکسن‌ها در فرآیند تحویل و دو میلیون دز مابقی نیز هنوز بلاتکلیف است.» اما بهرام دارایی رئیس سازمان غذا و دارو این موضوع را رد و اعلام می‌کند: «چنین صحبت‌هایی جریان‌هایی است که آن طرف آبی‌ها دوست دارند و دوست دارند مداوم اعلام کنند که بحرانی وجود دارد! یک زمانی اعلام می‌کردند واکسن نیست و حالا اعلام می‌کنند واکسن‌ها در انبار‌ها دپو شده است و در حال خراب شدن است.»
از ابتدا نیز مشخص بود که هفت پلتفرم واکسن در ایران با این حجم افزایش تولید مواجه خواهند شد، در شرایطی که دولت گذشته به آنها مجوز اضطراری سریع می‌داد، اما مردم کمتر به این واکسن‌ها اعتماد داشتند. حال که ایران با سیل واکسن مواجه شده و واکسن کرونا دیگر چندان مشتری ندارد، برای جبران هزینه این واکسن‌ها، چه کسی پاسخگو است؟
وزارت بهداشت نیز از این امر شانه خالی کرده و گفته است: «ما مسئول تولید مازاد واکسن نیستیم.»
منبع: روزنامه آرمان ملی
