چند سالی است که مسئولان مربوط در حوزه اقتصادی و تجاری تمایل دارند از مسیر تجارت با همسایگان درآمد صادراتی را بالا ببرند، یکی از 15 کشور همسایه ایران افغانستان است،کشوری با جمعیت 35 میلیون نفری که در شرق ایران قرار دارد.
برای اینکه ببینیم این کشور که در سال های اخیر با بحران جنگ داخلی مواجه است بیشتر چه نوع کالاهایی را مورد نیاز دارد و در حال حاضر میزان تجارت بین دو کشور به چه میزان است، خبرنگار پرسون گفت وگویی با پیرمحمد ملازهی کارشناس مسائل آسیای میانه انجام داده که در ادامه می خوانید.
بی اطلاعی از ظرفیت های دو کشور
ملازهی در این باره گفت: ظرفیت های بسیار زیادی بین دو کشور برای رونق تجارت وجود دارد، این ظرفیت ها برای هر دو کشور مهم است، اما ظرفیت ها که در ایران وجود دارد برای افغانستان مهم است.
وی افزود: در صورتی که سه موضوع مورد توجه قرار گیرد تجارت بین دو کشور رونق خواهد گرفت، نخست مواد غذایی است، به طوری که افغانستان در حوزه کشاورزی و دامپروری شرایط مطلوبی دارد و ایران می تواند از این ظرفیت بهره مند شود، ایران سالانه واردات گوشت و گندم دارد و این ظرفیت خوبی برای هر دو کشور به حساب می آید، موضوع دوم بی اطلاعی از ظرفیت های بین دو کشور است و نکته سوم سرمایه گذاری به حساب می آید.
این کارشناس حوزه افغانستان ادامه داد: در برخی از کشورها تکنولوژی کشاورزی فرا سرزمینی وجود دارد به شکلی که در افغانستان آب و خاک مهیاست، اما تکنولوژی کشاورزی ندارد، بنابراین جا دارد ایران سرمایه گذاری در حوزه کشاورزی افغانستان انجام دهد تا تولید و فراوانی مواد غذایی شکل گیرد.
ایران بازار افغانستان را انحصاری برای خود کند
وی به نیازهای اساسی افغانستان پرداخت، اظهار داشت: دو نیاز اساسی مردم افغانستان دارند که باید به شکل واردات تامین شود؛ نخست کمبود انرژی و سوخت و دوم در حوزه مواد غذایی است. افغانستان در شرایط کنونی به شدت به این دو مقوله نیاز دارد و ایران اگر یک برنامه ریزی مناسب داشته باشد می تواند بازار خوبی را برای خود به وجود آورد و حتی می تواند سوخت و انرژی مورد نیاز افغانستان را به شکل انحصاری برای خود به دست آورد.
ملازهی خاطر نشان کرد: اگر ایران تنها کپسول گاز به افغانستان صادرات کند، یک جمعیت 37 میلیون نفری مشتری دارد که می تواند با این حجم صادرات درآمد بالایی کسب کند و با کمترین هزینه درآمد خوبی برای ایران خواهد داشت. مواد غذایی نیز مورد نیاز افغانستان است که باتوجه به هم مرز بودن ایران و افغانستان می تواند بازار کالای ایرانی در افغانستان به وجود آید.
کارشناس حوزه آسیای میانه تصریح کرد: افغانستان به واسطه مشکلات داخلی که داشته است با مشکلات تولید کالا مواجه است، از همین رو بازار صادرات کالای تولید ایرانی مانند کفش، پوشاک و لوازم خانگی بسیار مناسب خواهد بود، جا دارد این نکته را عنوان کنم که بنگاه های کوچک بسیاری وجود دارد که ایران می تواند با سرمایه گذاری به درآمدزایی برسد.
صادرات اندک ایران و افغانستان
وی عنوان کرد: تجارت بین ایران و افغانستان بین دو میلیارد و 500 میلیون دلار تا دو میلیارد و 700 میلیون دلار بوده است، که تراز تجاری به نفع ایران بوده است؛ اما پیش بینی تجاری که مقامات دو کشور تا سال 1400 داشته اند بین 8 تا 10 میلیارد دلار بوده است که تاکنون محقق نشده است.
ملازهی گفت: یکی از فعالیت هایی که ایرانیان می توانند در افغانستان انجام دهند در حوزه معدن است که هندی ها به دنبال سرمایه گذاری و استخراج سنگ آهن هستند، در حالی که سنگ آهن مورد نیاز کارخانه های ایران است و همچنین به دلیل حمل و نقل آسوده این موضوع برای ایران از اهمیت بیشتری برخوردار است، این در حالی است که 3 هزار میلیارد دلار ذخایر معدنی در افغانستان وجود داد.
این کارشناس مسائل افغانستان افزود: ایران توانایی مهندسی، تکنولوژی و سرمایه گذاری در حوزه معادن را دارد و طبق بررسی ها مواد معدنی بسیار کمیاب دنیا در افغانستان وجود دارد که از ارزش بالایی برخوردار است، بنابراین می طلبد که ایرانیان در این زمینه ورود پیدا کنند.
ملازهی در پاسخ به این سوال که آیا با روی کار آمدن طالبان دولت افغانستان تمایل به همکاری تجاری با ایران خواهد داشت؟ پاسخ داد: حکومت طالبان با پاکستان بر سر موضوعاتی مشکلاتی دارند، طالبان رگ و ریشه ملی گرایی دارند، از همین رو تمایل دارند با ایرانی ها در حوزه اقتصادی فعالیت داشته باشند، البته بین دولت ایران و حکومت طالبان نگاه های سیاسی وجود دارد که در صورتی که این مسائل حل نشود، مسائل تجاری و اقتصادی نیز رونق نخواهد گرفت.
گفت وگو از: محمد خادمی
