به گزارش سایت خبری پرسون، موضوعی که کارشناسان مسائل غرب آسیا بر آن تاکید دارند و می‌گویند؛ درواقع آل‌سعود سیاست مشخصی نسبت به ایران ندارد. پس از چند دور مذاکرات بغداد، هنوز مشخص نیست که آل‌سعود چه سیاستی نسبت‌به ایران در پیش گرفته است؛ چراکه ثباتی در رفتار یا گفتارش دیده نمی‌شود. بی‌ثباتی در سخنان مقامات سعودی موج می‌زند. آن‌ها می‌دانند که پایان جنگ یمن یکی از خواسته‌های بحقی است که ایران در مذاکرات خود بارها، مطرح کرده است. وزیر امورخارجه آل‌سعود درحالی از آمادگی برای گفت‌وگو با ایران می‌گوید که یک‌هفته‌ای از صدور بیانیه ضدایرانی ازسوی عربستان و بحرین علیه کشورمان نگذشته است؛ بیانیه‌ای که پس از تور منطقه‌ای محمدبن‌سلمان برای دست‌یابی به مقاصد خود در کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و پس از سفر به منامه و دیدار با آل‌خلیفه، منتشر شد. عربستان‌سعودی و بحرین حتی در ادامه به اتهام‌زنی به جنبش حزب‌الله لبنان پرداختند و با «تروریستی» خواندن این جنبش، آن را ازجمله عوامل ناامنی و بی‌ثباتی منطقه قلمداد کردند.
این اتهامات درحالی علیه حزب‌الله لبنان مطرح شده است که عربستان‌سعودی با تشکیل ائتلافی عربی از سال۲۰۱۵ همچنان در امور یمن مداخله می‌کند و باعث بی‌ثباتی و ناامنی در این کشور شده است. ازسوی‌دیگر، عربستان همواره در پی نقش‌آفرینی در تحولات لبنان به‌عنوان عرصه‌ای از رقابت‌های منطقه‌ای با محور مقاومت بوده و خود را بازیگری پرنفوذ در صحنه سیاسی این کشور کوچک اما مهم منطقه غرب آسیا نشان می‌دهد. با این‌حال در سال‌های اخیر روابط ریاض-بیروت بسیار پرفرازونشیب و متلاطم دنبال شده است که نمونه آشکار آن اقدام عجیب بازداشت سعدالحریری نخست‌وزیر وقت لبنان در خاک عربستان و واداشتن او به اعلام استعفا در سال2017 بود که جنجال‌ساز شد. در دوران بحران اقتصادی بزرگ لبنان که به اعتراضات عمومی و درنهایت بروز بحران سیاسی 14ماهه در این کشور انجامید، نیز سعودی‌ها به‌ویژه با قطع کمک‌های مالی گذشته به لبنان شرایط را برای تشدید بی‌ثباتی در این کشور تسهیل کردند.
اکنون و با گذشت نزدیک به 10روز از صدور چنین بیانیه‌ای فیصل‌بن‌فرحان، وزیر امورخارجه آل‌سعود عنوان می‌کند که عربستان پذیرای هرگونه گفت‌وگو با ایران است. این سخنان درحالی ازسوی مقام سعودی عنوان می‌شود که ایران بارها اعلام کرده است که این آمادگی را دارد که در مسائل منطقه‌ای به‌ویژه مسائل مربوط به امنیت خلیج‌فارس که به کشورهای منطقه مربوط است فعالیت کند، اگر عربستان به چنین واقع‌بینی دست پیدا کند و حقوق ملت‌های منطقه چون مردم یمن را به رسمیت بشناسد و از بلندپروازی دست بردارد باید از نقش فعال کشورهای منطقه استقبال کند.
با نگاهی به جانمایه سخنان مقامات سعودی در نشست‌ها و سفرهای منطقه‌ای می‌توان ازیک‌طرف به تلاش برای پاسخ دادن به انتقادات بین‌المللی رو به فزونی از مسوولیت مستقیم عربستان در ایجاد بحران انسانی در یمن با تداوم محاصره و ادامه جنگ در این کشور اشاره کرد و از طرف دیگر فرار به جلو با انتقاد از برنامه هسته‌ای مسالمت‌آمیز ایران برای کمرنگ کردن نقش بی‌ثبات‌ساز و مداخله‌جوی آل‌سعود در اوضاع منطقه؛ از وضعیت کنونی لبنان و یمن گرفته تا موارد پیش‌ازاین‌ها شامل محاصره قطر، حمایت از تروریسم در خاک عراق و سوریه، طرح‌ریزی کودتای نافرجام در ترکیه، سرکوب مستقیم و ادامه‌دار انقلاب مردم بحرین.
درحالی‌که نگرانی عربستان از روند خروج نیروهای آمریکایی از منطقه و کاهش بار تعهدات امنیتی واشنگتن، به همراه تلاش برای خروج آبرومندانه از باتلاق یمن، سعودی را وادار به اعمال تغییراتی در سیاست منطقه‌ای خود کرده است، اصرار آل‌سعود بر لزوم اجرای طرح صلح کذایی عربستان درمورد جنگ یمن به‌عنوان تنها راه‌حل بحران، نشانه‌ای از تمایل ریاض به ترویج صلح و ثبات در منطقه نداشت. صلحی که بارها انصارالله یمن نسبت‌به آن واکنش نشان داد و آن را کذایی و نادرست خواند.
ارسال سیگنال‌های متناقض ازسوی ریاض را باید نتیجه وجود سردرگمی و اختلاف در میان هیات حاکمه سعودی برای عبور از مشکلات و بحران‌های موجود این کشور در عرصه سیاست خارجی ارزیابی کرد. سیاست خارجی تهاجمی عربستان در دوران بعد از روی‌کارآمدن ملک‌سلمان و تبدیل‌شدن محمدبن‌سلمان به تصمیم‌گیرنده اصلی این عرصه، با گذر زمان در اکثر پرونده‌های بزرگ به شکست ختم یافته است و نمونه بارز آن جنگ‌افروزی پرهزینه و بحران‌آفرینی آل‌سعود در یمن است. عربستان اکنون پس از هفت سال جنگ بی‌حاصل با صرف میلیاردها دلار پول نه‌تنها به اهداف اولیه جنگ نزدیک هم نشده بلکه امنیت سرزمینی عربستان به‌ویژه شاهرگ‌های حیاتی اقتصادی آن به‌شکل بی‌سابقه‌ای در معرض تهدید موشک‌ها و پهپادهای یمنی قرار گرفته است. تن دادن به عقب‌نشینی در قبال قطر و رفع محاصره این کشور در اوایل سال جاری میلادی، نمونه دیگری از نبود دوراندیشی در رأس تصمیمات بحران‌ساز حاکمان ریاض است.
بی‌تردید متغیر جنگ یمن در روند و نتایج مذاکرات میان ایران و عربستان از اهمیتی ویژه برخوردار است. نگرانی عربستان از هدف گرفتن تاسیسات نفتی این کشور و همچنین امنیت خطوط انتقال دریایی نفت در دریای سرخ و خلیج‌فارس در رأس اهداف ریاض در مذاکرات جا دارد اما موضوع بعدی ای که نقش تاثیرگذاری در رفتار ریاض دارد، رابطه این کشور با آمریکا و همچنین مذاکرات وین دارد. همچنان که چند دور مذاکرات میان ایران و عربستان بعد از شکست دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا برگزار شده است، چه‌بسا با پیروزی مجدد ترامپ در انتخابات عربستان برای برگزاری چنین نشست‌هایی پیش‌قدم نمی‌شد.
درحال‌حاضر اگرچه مقامات سعودی نشانه‌ای از تغییر مواضع خود درمورد یمن بروز نداده‌اند اما مواضع طرف ایرانی بر پیشرفت گفت‌وگوهای دوطرفه تأکید دارد. کما اینکه در دیدار اخیر امیرعبداللهیان، وزیر امورخارجه کشورمان با مقامات کشورهای حوزه خلیج‌فارس شامل عربستان، کویت، قطر، مصر و اردن تاکید کرده بود که تقویت روابط با همسایگان اولویت اصلی دولت جدید است. همچنین چندی پیش سفیر ایران در بغداد با اشاره به اینکه گفت‌وگوها با عربستان با شتاب به پیش می‌رود، ابراز امیدواری کرد که این مذاکرات به نتایج مشخصی دست پیدا کند. دولت عراق مهم‌ترین میانجی‌گر و کشور عراق اصلی‌ترین مکان رایزنی‌های دیپلماتیک میان مقامات ایرانی و سعودی طی ماه‌های گذشته بوده است؛ مذاکراتی که تاکنون چهار دوره از آن را در بغداد شاهد بودیم.
حسن دانایی‌فر، سفیر سابق ایران در عراق، عنوان کرد: هرچند شاهد گفت‌وگوهای مختلف ایران و عربستان در بغداد بودیم اما سخنان متعددی از مقامات سعودی درباره مذاکرات شنیدیم، باید گفت که عربستان‌سعودی جدیتی برای اینگونه مذاکرات ندارد. ما بارها پایان جنگ یمن را به‌عنوان یک خواسته در این گفت‌وگوها عنوان کردیم اما ریاض گامی برای پایان جنگ در یمن برنمی‌دارد و هر روز شاهد جنایات آن‌ها علیه مردم مظلوم این کشور و بمباران شهرهای مختلف یمن هستیم.این کارشناس مسائل غرب آسیا ادامه داد: به نظر می‌رسد در حاکمیت آل‌سعود برای گفت‌وگوها چنددستگی وجود دارد و ریاض چندان در این موضوع مصمم نیست. همان‌طور که بارها اشاره کردم، سخنانی که مقامات سعودی برای گفت‌وگو بیان می‌کنند بیشتر کاربرد رسانه‌ای دارد چراکه گامی جدی و عملی ازسوی سعودی‌ها دراین‌باره ندیدیم. حتی از مذاکرات تهران و ریاض در بغداد چیز جدی دیده نشد. شاید بتوان گفت تنش‌ها کاهش یافته امیدواریم که عربستان‌سعودی اراده جدی برای گفت‌وگو داشته باشد.
حسن هانی‌زاده، کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به مطرح‌شدن توسعه روابط تهران و ریاض ازسوی عربستان‌سعودی، عنوان کرد: سیاست‌های عربستان‌سعودی در طول چهار دهه گذشته در برابر کشورمان، همراه با پارادوکس‌ها و تناقض بوده است. پس از حاکمیت ملک‌سلمان و فرزندش محمد، اینگونه رفتارهای تناقضی و تهاجمی به‌سمت ایران افزایش یافته است. عربستان پس‌ازاینکه در موضوعات فرادستی مانند تشدید جنگ یمن، دخالت در سوریه و عراق راه به‌جایی نبرد، جریان‌سازی علیه ایران را بخشی از سیاست‌های تهاجمی خود علیه کشورمان در پیش گرفت؛ سیاست‌هایی که برگرفته از شیوه‌های آمریکایی است که در زمان دونالد ترامپ بیشتر از الان بود.
این کارشناس مسائل منطقه، در پاسخ به چرایی خواسته عربستان‌سعودی از توسعه روابط با ایران، تصریح کرد: درحال‌حاضر نقش تخریبی آل‌سعود علیه مقاومت و ایران با خروج آمریکا از منطقه در حال تغییر است. ریاض اکنون به‌صورت تاکتیکی به ایران نزدیک شده است کمااینکه از 6ماه گذشته مذاکراتی در عراق آغاز کرد. هرچند بخشی از این مذاکرات دارای پیشرفت‌هایی بوده ولی جنگ یمن هنوز دارای مشکلاتی است. درواقع آل‌سعود سیاست مشخصی نسبت‌به ایران ندارد، شاید از پیشرفت موشکی و پهپادی مقاومت یمن در هراس است اما درنهایت به‌دنبال منزوی ساختن تهران است.
هانی‌زاده ادامه داد: قتل جمال خاشقچی که به انزوای محمدبن‌سلمان منجر شد، موجب شد که بن‌سلمان به‌سمت ایران متمایل شود تا مگر حاشیه امنی برای خود ایجاد کند اما آل‌سعود دنبال سیاست پایداری نیست، هر وقت دچار انزوا می‌شود به‌سمت ایران می‌آید. نباید فراموش کرد، رفتار رسانه‌ای آل‌سعود ملایم است اما در پشت پرده زدوبندهایی با رژیم‌صهیونیستی دارد. این موضوع نشان می‌دهد که مشی مشخصی با ایران ندارد و بیشتر به‌دنبال این است که از نقش و نفوذ ایران در منطقه بکاهد. به نظر من این رفتارها ادامه دارد و هرگاه بن‌سلمان به یک نقطه اتکا دست می‌یابد به فحاشی و توهین و صدور بیانیه علیه ایران دست می‌زند و هر وقت با قهر یا بی‌مهری اربابان خود روبه‌رو می‌شود، رفتارش برعکس می‌شود. هنوز مشخص نیست که آل‌سعود چه سیاستی نسبت‌به ایران در پیش گرفته است چراکه ثباتی در رفتار یا گفتارش دیده نمی‌شود.
وی با اشاره به واکنش ایران نسبت‌به رفتارهای متناقض عربستان‌سعودی، ادامه داد: سیاست‌هایی که عربستان و بعضا امارات نسبت به ایران در پیش می‌گیرند بیشتر تاکتیکی است، مثلا امارات اخیرا برای خرید هواپیماهای خود از آمریکا دچار بحران شده و «جو بایدن» قرارداد طرفین را لغو کرده است این رفتار آمریکا نسبت‌به ابوظبی موجب شد تا به‌سمت ایران تمایل پیدا کند. رفتارهایی که بیشتر تاکتیکی هستند.
دانایی‌فر : بارها پایان جنگ یمن را به‌عنوان یک خواسته در این گفت‌وگوها عنوان کردیم اما ریاض گامی برای پایان جنگ در یمن برنمی‌دارد و هر روز
شاهد جنایات آن‌ها علیه مردم مظلوم این کشور و بمباران شهرهای مختلف یمن هستیم
هانی‌زاده: آل‌سعود دنبال سیاست پایداری نیست، هر وقت دچار انزوا می‌شود به‌سمت ایران می‌آید. نباید فراموش کرد، رفتار رسانه‌ای آل‌سعود ملایم است اما
در پشت پرده زدوبندهایی با رژیم‌صهیونیستی دارد.
منبع: صبح نو
375976
