گیاهان آپارتمانی در بستری پرورش داده می‌شوند که به آنها بستر رشد می‌گویند. این بستر می‌تواند کمپوست یا خاک باشد که در بسیاری از مواقع پیت در ترکیب آنها وجود دارد.
به گزارش ایسنا، بنابراعلام وی آی پی شاپ، زمانی که بسته‌های خاک را از گلفروشی و گلخانه تهیه می‌کنید، می‌توانید آنها را به طور مستقیم درون گلدان بریزید و نتیجه خوبی هم بگیرید، چون این خاک ضدعفونی شده و دارای ترکیب مناسبی از مواد مختلف برای گیاهان هستند.
در این مطلب می‌خواهیم به یکی مورد مهم بعد از خرید گیاه آپارتمانی؛ یعنی آشنایی با انواع خاک گلدان بپردازیم تا با شناخت ویژگی‌های هرکدام و اطلاع از نیازهای گیاهی، بدانید کدام خاک گلدان برای گیاهان آپارتمانی شما مناسب است. پس تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا انواع خاک های گلدان را بهتر بشناسید.
انواع خاک گلدان را بشناسید
خاک گلدان سه نوع اصلی دارد:
- خاک ماسه‌ای؛
- خاک لای یا سیلت؛
- خاک رُس.
در ادامه می‌خواهیم درباره انواع خاک و ویژگی‌هایشان بگوییم. آماده‌اید؟ قبل از معرفی انواع خاک، به این نکته مهم توجه کنید:
خاک بنا به مقدار ماسه، لای یا خاک رُس موجود در آن تعریف می‌شود. میزان هر یک از اینهاست که بافت خاک را می‌سازد و بافت خاک هم روی توان زهکشی و مواد مغذی موجود در خاک اثر دارد.
۱. خاک ماسه‌ای
ماسه بخش اعظم خاک است و حاوی مواد مغذی نیست. استفاده از خاک ماسه‌ای ساده‌تر از خاک رس است. زهکشی در این خاک سریع انجام می‌شود و توانایی‌اش در حفظ مواد مغذی چندان زیاد نیست. این گیاهان در خاک‌های ماسه‌ای به‌خوبی رشد می‌کنند:
گل رعنای زیبا: این گل از دسته گیاهان مقاوم به خشکی است و در خاک‌هایی مانند خاک ماسه‌ای با PH نزدیک به خنثی رشد می‌کند.
یوکای برگ‌قاشقی: برای این گیاه هم خاک ماسه‌ای مناسب‌تر است و شوری خاک آزارش نمی‌دهد.
خاراگوش: این گیاه پایا یا چندساله است، یعنی طول عمری بیشتر از دو سال دارد. خاراگوش به خشکی مقاوم است و در خاک‌های ماسه‌ایِ نه‌چندان بارور به‌خوبی رشد می‌کند.
علف پروانه: این گل پروانه‌ها را به‌سمت خود جذب می‌کند و خاک‌های ماسه‌ای خشک و بدون مواد مغذی برایش مناسب‌اند.
۲. خاک لای یا سیلت
خاک لای یا سیلت (silt) حالت پودری دارد و حاصل‌خیز است. البته اگر بخش بزرگی از خاک یک زمین از این نوع باشد، امکان اشباع‌شدن آن با آب زیاد خواهد بود. از گیاهان مناسب برای خاک لای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
علف‌شیر: این گیاه در خاک‌های مرطوب خوب رشد می‌کند.
زنبق مردابی: این گیاه خودش را با محیط تطبیق می‌دهد و در مکان‌هایی مانند اطراف حوض باغ‌ها یا کنار جوی‌ها هم زیاد می‌روید و ماندگار می‌شود.
زنبق آبی ژاپنی: این گل عاشق آب است، بنابراین در اطراف حوض‌ها و محیط‌های مرطوب به‌خوبی رشد می‌کند.
۳. خاک رُس
خاک رس اجزایی دارد که به یکدیگر می‌چسبند و توده‌های بزرگ‌تری ایجاد می‌کنند. این خاک خیلی حاصل‌خیز است، اما خاک گلدانی که بخش زیادی از آن رُس باشد سنگین می‌شود و زهکشی خوبی ندارد. البته گیاهانی هم هستند که در چنین خاکی به‌خوبی رشد می‌کنند، مانند:
نعنای ترنجی: بعضی از انواع این گیاه در خاک رس به‌خوبی رشد می‌کنند. انواعی از آن هم خاک‌های ماسه‌ای یا لوم را به خاک رس ترجیح می‌دهند، پس قبل از خرید خاک برای این گل‌ها به نوعشان دقت کنید.
کوکب کوهی: این گل در طیف متنوعی از خاک‌ها از جمله رسی و لومی می‌روید. برای رشد خوب هم به خاکی با زهکشی مناسب نیاز دارد.
علف طلایی: این گل وحشی هم در انواع مختلفی از خاک از جمله خاک رس می‌روید.
بهترین خاک برای گلدان چیست؟
بهترین خاک برای گلدان ترکیبی است از رس، ماسه و خاک لای. به این ترکیب لوم گفته می‌شود. لوم تمام انواع اصلی خاک گلدان را در خود دارد.
خاک لوم ترکیبی متعادل از سه نوع اصلی خاک است، یعنی ماسه‌ای و سیلت و رس. خب چرا این خاک برای کاشت گل و گیاه مناسب است؟
PH بالا: بهترین میزان PH برای خاک عددی در بازه ۶ تا ۷ است. PH خاک روی رشد گیاه اثر دارد. این طیف از اسیدی‌بودن باعث می‌شود مواد مغذی برای گیاه، موجودات و ترکیبات مفید دیگر خاک مانند کرم‌های مفید به‌خوبی رشد کنند.
کلسیم زیاد: گیاهان برای رشد مناسب نیاز به کلسیم دارند. کلسیم مواد شیمیایی موجود در خاک گلدان را متعادل می‌کند. همچنین وجود میزان مناسبی از کلسیم باعث می‌شود خاک بهتر آب را نگه دارد. خاک غنی از کلسیم به رسیدن آب و اکسیژن به ریشه‌ها کمک می‌کند و از میزان نمک موجود در خاک گلدان می‌کاهد. نمک زیادی باعث تخریب ریشه‌ها می‌شود و با ممانعت از جذب مواد مغذی، نمی‌گذارد گیاه به‌خوبی رشد کند.
بافت شنی: خاک لوم خشک نرم، اما شنی است و به‌سادگی خُرد می‌شود. این ویژگی باعث زهکشی مطلوبش می‌شود. بافت چنین خاکی امکان نگهداری آب و مواد مغذی را هم فراهم می‌کند، در نتیجه گیاه رطوبت و مواد مغذی منسجم و مناسبی خواهد داشت. بافت خاک طوری است که اجازه گردش آسان اکسیژن و رسیدن آن به ریشه‌ها را هم می‌دهد.
برای بهبود وضعیت گلدان‌ها، بیشتر مواقع باید به خاکشان کمی کمپوست اضافه کنید. میزان ماسه و پیت‌ماسی که به خاک هر گلدان اضافه می‌شود هم وابسته به تراکم و فشردگی خاکش است. اگر نمی‌دانید پیت‌ماس چیست، باید بگوییم لاشه نوعی خزه است که نقش کود را در گلدان‌ها ایفا می‌کند و باعث رشد بهترشان می‌شود. یادتان باشد که بهترین خاک برای گلدان بنا به نوع و شرایط رشدش متفاوت خواهد بود. گاهی هم ممکن است گیاه نیاز به کود خانگی یا صنعتی داشته باشد.
مواد مناسب دیگر برای خاک گلدان چیست؟
برای اینکه بدانید چه ترکیب خاکی مناسب گلدان‌هایتان است، نیاز به آشنایی با مواد دیگری هم دارید. چه موادی؟ در ادامه گفته‌ایم.
۱. پیت
پیت نوعی ماده معدنی ارگانیک است که از گیاهان تجزیه‌شده در باتلاق‌ها به دست می‌آید. بخش زیادی از پیت، خزه اسفاگنوم است. به پیت پیت‌ماس هم می‌گویند. در ترکیب خاک بیشتر گلدان‌ها از پیت استفاده می‌شود، چون رطوبت را بدون خیس و اشباع‌کردن خاک، به‌خوبی نگه می‌دارد. این ماده سبک است و به‌سادگی هم فشرده نمی‌شود.
۲. کمپوست
کمپوست نقش ماده تقویتی برای خاک گلدان‌ها دارد و می‌تواند از فضاهای هوایی در خاک کم کند. نباید از این ماده زیاد در گلدان‌ها استفاده شود. فقط باید یک‌سوم از خاک گلدان کمپوست باشد.
۳. پوست تنه درخت
پوست درختی که آسیاب و تا حدی کمپوست (ترکیب پوسته با خاک) شده باشد هم به‌جای پیت‌ماس برای گلدان‌ها استفاده می‌شود. این ترکیب ارزان‌تر از پیت است و به جریان‌یافتن هوا در خاک کمک می‌کند. البته زودتر از پیت خشک می‌شود و به آبیاری بیشتری نیاز دارد.
۴. الیاف نارگیل
الیاف نارگیل هم ماده‌ای فیبری است که از پوسته نارگیل به دست می‌آید. الیاف نارگیل گاهی به‌جای پیت استفاده می‌شوند. شباهت این الیاف به پیت، توانایی حفظ آب بدون خیس‌کردن خاک است.
۵. وِرمیکولیت
ورمیکولیت هم ماده‌ای است که از حرارت‌دادن خرده‌های سنگ میکا به دست می‌آید. رنگش خاکستری است و بافتی اسفنجی دارد و به نگهداشت آب در خاک گلدان‌ها کمک می‌کند. ورمیکولیت مواد مغذی را نگه می‌دارد و آنها را برای مدت طولانی‌تری به ریشه گیاه می‌رساند.
۶. پِرلیت
پرلیت سنگ آتش‌فشانی سفیدرنگی است که وزن اندکی دارد و زهکشی و هوادهی به خاک را در گلدان‌ها ممکن می‌کند.