خوراکی هایی که دشمن دندان هایتان هستند

حفظ سلامت دهان و دندان یکی از کارهای مهمی است که به سالم ماندن سایر دستگاه‌های بدن کمک می‌کند. باید مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و دهان‌شوی را راهی برای سالم ماندن دندان‌ها دانست اما مهم‌تر از این‌ها غذاهایی است که می‌خوریم؛ غذاهایی که برخی برای دندان مفید و برخی مضر هستند. در ادامه با ما همراه باشید تا با تعدادی از خوراکی‌های مفید و مضر برای دهان و دندان آشنا شویم.

خوارکی های مضر برای دندان

میوه‌های خشک

ممکن است تعجب کنید اما میوه‌های خشک بسیار چسبنده هستند، و قند زیادی دارند. این قند لای دندان‌ها باقی می‌ماند، ممکن است تا ساعت‌ها دسترسی به مسواک نداشته باشید و قند یعنی غذای مناسب برای باکتری‌های موجود در دهان.

پاپکورن

حتماً برای تان پیش آمده وقتی کـه با لذت مشغول خوردن پاپکورن بودید، با یکی از آن دانه‌های سفت ذرت غافلگیر شدید و حتی نگران شدید کـه شاید دندان تان شکسته باشد.

در واقع همین دانه‌های باز نشده‌ی پاپکورن عامل تعداد زیادی از شکستگی‌های دندانی هستند. علاوه بر این، پوسته‌های ذرت‌ها هم لای دندان‌ها گیر می‌کنند و لثه را اذیت میکنند.

ترشی‌ها

آب‌میوه‌های اسیدی، میزان اسید موجود در دهان را افزایش می‌دهند به این طریق مینای دندان از بین می‌رود. حتی برخی از آن‌ها مانند آب‌لیمو اسیدی‌تر از سرکه هستند و در درازمدت اثرگذارند و در نهایت این روند منجر به حساسیت دندانی یا فساد دندان می‌شود

اسید موجود در ترشی، برای تبدیل شدن به ترشی ضروری است، این ماده مینای دندان را می‌پوشاند و باعث تخریب آن می‌شود.

شکر

به طور کلی شکرها و قندها در دهان، اسید تولید می‌کنند و در طی زمان، موجب تخریب مینای دندان می‌شوند.

نوشیدنی‌های قهوه

دل چسب بودن طعم قهوه و نوشیدنی‌هایی کـه با آن تهیه می‌شوند بر کسی پوشیده نیست، اما همان نوشیدنی‌های شیرینی کـه از خوردن ان‌ها لذت می‌برید، کابوس دندان هایتان هستند.

مصرف پیوسته‌ی شیر و قند دریک بازه‌ی یک ساعته یا بیشتر، کار بزاق دهان را برای مقابله با قند و اسیدی کـه از باکتری‌های درون دهان مـا تولید می‌شود، سخت می‌کند. بزاق دهان، مهمترین محافظ دندان‌ها اسـت، اما قند زیادی کـه با هر جرعه از یک نوشیدنی شیرین وارد دهان می‌شود، بـه مرور غده‌های تولید کننده‌ی بزاق دهان را بی اثر میکند.

نوشابه‌های گازدار

نوشابه‌های گازدار به حفره‌های دندانی نفوذ می‌کنند و این‌گونه، دندان‌ها را خراب می‌کنند. اما برای آنانی که از نوشابه‌های بدون قند مصرف می‌کنند، باید بدانند که این نوشابه‌ها حاوی اسیدسیتریک و اسید فسفریک است که هر دو به دندان آسیب وارد می‌کنند. پس نبود قند در نوشابه به معنی مضر نبودن آن نیست.

تخمه

تخمه‌های خوشمزه پای ثابت تعداد زیادی از لحظات مفرح مـا هستند، اما اگر دندان هایتان را دوست دارید خوردن تخمه را کنار بگذارید.

از آنجایی کـه برای خوردن تخمه باید پوست آن‌ها رابا دندان‌های جلویی خود بشکنید، همین خوردنی خوشمزه میتواند باعث شکسته شدن لبه‌ی دندان‌های جلویی تان شود.

آبنبات های سفت

مدتی طول می‌کشد که آبنبات در دهان آب شود، در همین فاصله، قند به دندان می‌چسبد و مینای دندان خورده می‌شود. آبنبات ها به باکتری‌ها زمان بیشتری می‌دهند که اسید تولید کنند که در نهایت به خرابی دندان منجر می‌شود.

مرکبات

مرکبات بخشی از رژیم‌های غذایی متعادل را تشکیل می‌دهد. ممکن است تعجب کنید اگر بدانید بسیاری از افراد به مکیدن تکه‌های لیمو عادت دارند. اسیدسیتریک موجود در این نوع میوه‌ها، لایه مینا را از بین می‌برد و دندان در معرض تخریب قرار می‌گیرد.

یخ

اگر ازآن دست افرادی هستید کـه از جویدن یخ لذت میبرند، باید این عادت ویرانگر را ترک کنید. یخ برای دندان‌ها بیش از حد سفت اسـت و باعث شکستگی‌های تنشی «شکستگی ناکامل و ترک‌های کوچک» در دندان می‌شود. حتی ممکن اسـت تکه‌ای از دندان را بشکند.

نوشیدنی‌های انرژی زا

نوشیدنی‌های انرژی زا بـه شدت اسیدی هستند و pH پایین و قند زیادی دارند. بعد از خوردن چنین نوشیدنی هایی، یک لایه از ان‌ها روی تمام دندان‌ها باقی میمانند و روی همه‌ی ی ان‌ها بـه یک اندازه تأثیر میگذارد. بنابر این شـما می‌مانید و دهانی کـه همه‌ی ی دندان‌های درونش پوسیده اند!

نوشیدنی‌های ورزشی

نوشیدنی‌های وزشی برای تأمین دوبارۀ آب از دست رفته و مواد مغذی و الکترولیت‌های مورد نیاز بدن ورزشکار‌ها تولید شدند.
با این حال، قندی بسیار زیاد این نوشیدنیها، فواید ان‌ها را تحت تأثیر قرار داده اسـت. قند‌های مایع باعث بروز پوسیدگی در نقاطی از دندان‌ها می‌شوند کـه دسترسی بـه آن‌ها دشوار اسـت و اگر زمانی کـه دهان خشک اسـت وارد آن شوند، مضرات آن‌ها بیشتر هم میشود. برای تأمین آب از دست رفته‌ی بدن خود، هیچ نوشیدنی‌ای بهتر و سالم‌تر از آب ساده نیست.

کراکر

امروزه مصرف کربوهیدرات‌های فرآوری شده رایج است. مقالات فراوانی درباره این نوع خوراکی‌ها و اثرات نامطلوب آن‌ها بر دندان‌ها نوشته شده است. این خوراکی‌ها در بدن التهاب ایجاد می‌کنند و التهاب نقش اصلی و کلیدی را در بیماری‌های مزمن از جمله عفونت لثه و پریودنتیتیس (التهاب بافت‌های اطراف دندان که حامی آن است) بازی می‌کند.

خوارکی های مفید برای دندان

شیر و تخم مرغ

فرآورده‌های لبنی مثل زرده تخم مرغ و شیر، سرشار از ویتامین D و کلسیم هستند. این دو ماده برای بدن بسیار مهم بوده و برای حفظ سلامتی دندان‌ها و استخوان‌ها ضروری به شمار می‌روند. در کنار شیر و تخم مرغ، سایر فرآورده‌های لبنی و نور آفتاب نیز برای جذب ویتامین D بسیار مفید هستند.

پنیر و ماست

غذاهای سرشار از کلسیم و فسفر می‌توانند به سالم ماندن مینای دندان و حتی جایگزینی مواد معدنی در دندان (رمینرالیزاسیون دندان) کمک ویژه‌ای کنند. پنیر کم‌چرب و ماست بدون چربی انتخاب‌های ایده‌آلی برای سلامت دندان هستند چرا که پنیر دارای فسفر، کلسیم و پروتئین بوده و ماست نیز از جمله مواد غنی از کلسیم است.

گوشت، ماهی و توفو

گوشت، ماهی‌های چرب (مثل قزل آلا) و توفو یکی دیگر از مواد سرشار از فسفر و مواد معدنی مهم هستند که برای محافظت از مینای دندان بسیار مفیدند. این خوراکی‌ها سرشار از فسفر هستند. براث خانگی ساخته شده از استخوان منبع خاص خوبی از این ماده معدنی ضروری است.

سبزیجات تیره‌رنگ

سبزیجات دارای برگ‌های زیاد و رنگ تیره‌، سرشار از مواد معدنی و ویتامین‌ بوده و برای دندان نیز بسیار مفید هستند. از جمله خوراکی‌هایی که این ویژگی را دارند می‌توان به کلم‌بروکلی، کلم‌پیچ، بامیه، بوک‌چوی و برگ کولارد اشاره کرد.

آدامس های حاوی زایلیتول

آدامس های بدون قند در واقع، فاقد گلوکز هستند و به جای گلوکز معمولاً زایلیتول دارند. معمولاً باکتریهای استرپتوکوک موتانس (باکتری مولد پوسیدگی) با تجزیه گلوکز، اسید تولید می کنند. اما زایلیتول موجود در این آدامس های بدون قند، جایگزین گلوکز می شود اما استرپتوکوک موتانس قابلیت تجزیه آن را ندارد.

بنابر این اسیدی تولید نمیشود که منجر به پوسیدگی شود.

ضمنا جویدن آدامس منجر به تحریک ترشح بزاق شده و با بالا بردن حجم بزاق، محیط دهان را نیز بافر می کند.

در مقاله ای دیگر در همین سایت به بررسی آدامس جویدن و نقش آن در جلوگیری از پوسیدگی دندان پراداخته شده است.

شیرین‌کننده‌های مصنوعی

هنوز هم در این که شیرین‌کننده‌های مصنوعی مفید هستند یا نه بحث وجود دارد اما از نظر دندانپزشکان، برخی از این شیرین‌کننده‎ها از جمله زایلیتول را که از ترکیبات برخی از آدامس‌های بدون قند است، برای جلوگیری از پلاک دندان مفید می‌دانند.

سیب

سیب و همچنین سایر میوه‌های غنی از فیبر، سطح دندان را تمیز کرده و دهان را نیز خوش‌بو می‌کنند.

لیمو، پرتقال و گریپ‌فروت

مرکبات دارای اسید سیتریک هستند و این اسید دارای امتیاز pH پایینی است که به این سبب می‌تواند مینای دندان را خراب و باعث پوسیدگی آن شود. اگر شما از این میوه‌ها یا عصاره‌ی آن‌ها به عنوان صبحانه استفاده می‌کنید، بهتر است در ادامه روز از خوردن خوراکی‌های اسیدی دیگر اجتناب کنید تا به دندان‌تان آسیب کمتری وارد شود.

پیاز

پیاز خام با داشتن ترکیبات سولفور آنتی باکتریال قوی، باکتری های مضر دهان را از بین می برد و برای سلامت دندان و لثه مفید است.

شایان ذکر است که مصرف پیاز همراه با جعفری یا نعنا می تواند از ایجاد بوی بد آن در دهان جلوگیری کند.

همچنین آب پیاز می تواند در کاهش درد دندان موثر باشد.

چای سبز

به دلیل دارا بودن ترکیبات پلی فنول، فعالیت میکروب های دهان را کاهش داده و به این ترتیب نه تنها تشکیل پلاک دندانی، بلکه ضخامت پلاک تشکیل شده را نیز کاهش می دهد. از طرفی چای سبز به دلیل وجود همین پلی فنولها، نوشیدنی بسیار مناسبی برای از بین بردن بوی بد دهان می باشد.

از طرفی در بعضی مقالات، موجود بودن مقادیری فلوراید در چای نیز عنوان شده که باعث استحکام ساختار دندان می شود.