به گزارش سایت خبری پرسون از سیستان و بلوچستان، تالاب هامون با وسعت حدود ۵۷۰ هزار هکتار یکی از مهمترین تالاب های بین المللی بوده که نقش مهمی در تعدیل آب و هوای منطقه و اشتغال جامعه بزرگی از مردم بومی را دارد.
با توجه به کاهش نزولات آسمانی در طول سالیان گذشته و قطع جریان آب رودخانه هیرمند به عنوان مهمترین شاهرگ حیاتی تامین آب این تالاب شاهد خشک شدن و از بین رفتن بخش زیادی از حیات جوامع محلی هستیم.
حیات تالاب هامون نقش مهمی در ارتزاق جامعه بزرگی از صیادان و دامداران محلی ایفا می کند و آبگیری فصلی این تالاب در طول سنوات گذشته موجب اشتغال جوامع محلی سیستان شده است.
تالاب هامون در زمان آبگیری موجب اشتغال سه هزارو ۷۰۰ خانواده صیاد شده که علاوه بر تامین نیاز شخصی اقدام به عرضه ماهیان صید شده به بازارهای محلی و خارج از استان می کنند و این امر سبب رونق کسب و کار در بین صیادان و مراکز عرضه بهداشتی آبزیان در سطح شهرستان های حوزه سیستان و نیز فروشندگان محلی شده است.
علاوه براین آبزیان صید شده از تالاب به مراکز فرآوری ارسال و محصولاتی با ارزش افزوده بیشتر تولید و روانه بازار مصرف می شوند.
ماهیان هرز صید شده از تالاب نیز جهت تهیه پودر ماهی به مراکز تولید خوراک آبزیان ارسال و زمینه اشتغال بخش دیگری از جوامع محلی را فراهم می کرد.
متاسفانه خشک شدن تالاب هامون علاوه بر بیکاری جمعیت زیادی از بومیان محلی سبب توسعه و گسترش گرد و غبار و کاهش کیفیت شرایط زندگی در منطقه شده است.
حیات تالاب هامون وابستگی شدیدی به ورودی آب از طریق رودخانه هیرمند دارد که با توجه به کاهش نزولات آسمانی و احداث سدهای انحرافی در مسیر رودخانه هیرمند در کشور افغانستان به عنوان مثال بند کمال خان، ورودی رودخانه هیرمند به کشور و تالاب هامون دچار اختلال و در واقع قطع شده و این در حالیست که بر اساس معاهدات و توافق نامه های امضا شده بین کشور ایران و افغانستان حق آبه تالاب هامون مشخص شده و باید سالانه از طریق رودخانه هیرمند به تالاب هامون رها سازی شود که این امر نیازمند پیگیری دستگاه دیپلماسی برای برخورداری حق آبه رودخانه هیرمند است.
زندگی در سیستان وابسته به آب می باشد اگرچه تلاش شده مشاغل غیروابسته نیز در این منطقه رونق یابد اما باز سیستان با رودخانه هیرمند و پهنه پرآب تالاب هامون زنده است و غیر از این منطقه دچار مشکلات فراوانی است.
مدیرکل شیلات آبهای داخلی سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: صیادان سیستان تا سال گذشته به دلیل اینکه شرایط آبی تا حدودی مناسب بود و اندک سیلابی وارد منطقه می شد، در برخی ایام سال مشغول صید و صیادی بودند.
عیسی میرانی شاهرودی گفت: متاسفانه از اوایل سالجاری تالاب هامون کاملا خشک شده و بخشی از جوامع صیادی مشغول صید در چاه نیمه ها هستند.
وی افزود: سه گروه شامل کشاورزان، صیادان و دامداران جزو ذینفعان تالاب هامون هستند که هم اینک با توجه به کمبود آب و خشکسالی، مردم معیشت خود را از دست داده اند.
مدیرکل شیلات سیستان و بلوچستان بیان کرد: این استان دارای ظرفیت های ویژه ای از منابع آبی به ویژه در حوزه جنوب است که با مشارکت مردم منطقه صیادان شمال سیستان و بلوچستان می توانند از منابع آبی جنوب برای صید و صیادی بهره مند شوند.
وی خاطرنشان کرد: فرصت های صیادی در سیستان به آب بستگی دارد و وجود تالاب هامون با آب کافی سبب ایجاد اشتغال در منطقه می شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان و بلوچستان نیز با انتقاد از تخصیص نیافتن حق آبه‌های تعیین شده برای تالاب هامون اظهار داشت: تفاهمنامه چهار جانبه درباره پروژه سیستان با هدف ارتقای ظرفیت‌ها و مدیریت پایدار آب و سرزمین، مدیریت و احیاء تالاب هامون و همچنین توسعه اقتصاد محلی و معیشت سازگار با منابع آب و خاک به امضا رسیده که این طرح می‌تواند بر تغییر رویکرد مردم نسبت به درآمد و معیشت‌شان تاثیر مثبت و مشخصی داشته باشد.
وحید پورمردان با اشاره به اینکه در منطقه سیستان اکنون هیچ معیشتی که پایه آبی داشته باشد پاسخگو نیست، گفت: تالاب هامون گنجایش آبی بالغ بر ۱۳ میلیارد متر مکعب دارد و حقابه‌ای که از محل چاه نیمه‌های سیستان وارد می شود ۶۰ میلیون متر مکعب است که قابل قبول نیست زیرا پوشش گیاهی را نابود و طوفان گرد و غبار ایجاد کرده است.
وی افزود: متاسفانه با خشکسالی سال گذشته و امسال، علیرغم مکاتبات مکرر در خصوص اخذ حق آبه همین مقدار نیز برای تالاب تخصیص داده نشده که با ادامه شرایط شاهد مرگ تالاب‌ها و از بین رفتن پوشش گیاهی و وضعیت بحرانی تری در حوزه زیست محیطی خواهیم بود.
منبع:ایرنا
