معضلات اقتصادی کشور از سیاست‌گذاری اشتباه در نظام بانکی سرچشمه می‌گیرد

علی اکبر نیکواقبال، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌و‌گو با خبرنگار سایت خبری پرسون، بیان کرد: در چند سال گذشته نرخ‌های بهره بالاتر بود و شاهد ایجاد مشکلاتی بزرگ، بحران و انحلال موسسات مالی بودیم. اما در دو سال گذشته نرخ بانکی کاهش یافته؛ زیرا بانک مرکزی تسلط بیشتری به نظام بانکی دارد و بانک‌های خصوصی و دولتی نیز از بخشنامه‌های آن تبعیت می‌کنند.

نیکواقبال تصریح کرد: تمام گروه‌هایی که درآمدی بیش از هزینه خود دارند؛ تمایل به سرمایه‌گذاری و دریافت بهره دارند. اما تورم حدود 40 درصدی در کشور ما سبب شده تا سودی که یک شهروند در انتهای یک سال سپرده گذاری دریافت می‌کند؛ نصف قدرت خرید در ابتدا را داشته باشد.

وی ادامه داد: در یک نظام بانکی و اقتصاد سالم، زمانی پرداخت بهره 20 درصدی معمول است که بانک به تولیدکنندگان تسهیلات ارائه کند؛ آنها سودهای خوبی کسب کنند و در مقابل بانک‌ها نیز سود کسب کنند. اما در کشور ما به دلیل تورم بالا سپرده‌گذاران ضرر می‌کنند.

این اقتصاددان افزود: با وجود تورم بالا، تولیدکنندگان اصلا تولید و سود بیشتری انجام ندادند؛ رشد اقصادی و بهره‌وری در کشور ایجاد نمی‌شود؛ بنابراین اقتصاد کلان متضرر شده است. اما در یک حساب کتاب ساده، بانک‌ها برنده هستند، زیرا برای مثال سود 30 درصدی از تولیدکننده را تحت هر شرایطی دریافت و سود 20 درصدی به سپرده‌گذار پرداخت کرده و منتفع می‌شوند.

نیکواقبال تصریح کرد: در شرایطی که تولیدکننده به دلیل تورم بالا، سودآوری ندارد و ورشکسته می‌شود و سپرده‌گذاران به دلیل افت ارزش پول ملی با یک فشار روانی و کاهش قدرت خرید مواجه می‌شوند؛ نظام بانکی بی‌علت سود می‌برد.

وی بیان کرد: بانک‌ها یک نظام ناقص غیرعلمی در کشور می‌باشند؛ اما به دلیل این که متضرر نمی‌شوند، خوشحال هستند. در واقع عملکرد این بخش بدون یک فعالیت صحیح و ایجاد بهره‌وری هر روز بهتر از قبل می‌شود. البته نظام بانکی در حال حاضر نیز متضرر است و صرفا در ظاهر وضعیت خوبی را نمایش داده و به سمت جلو حرکت می‌کند. اگر بانک‌ها ورشکسته شوند؛ در حقیقت سپرده‌گذاران که اکثریت افراد جامعه هستند؛ دچار زیان سنگین و از دست دادن سرمایه‌های خود می‌شوند.

این استاد دانشگاه ادامه داد: دولت با انتشار پول و افزایش نقدینگی برای خود درآمدهای مصنوعی ایجاد کرده و از آن برای پرداخت حقوق کارمندان خود استفاده و به صنعت تزریق نکرده است. کدام صنعت وابسته به نظام بانکی در کشور ما باعث رشد اقتصادی شده است؟ تولیدکنندگانی که در حال کسب سود هستند؛ مانند صنعت خودرو و فولاد نیر درآمدهای غیرواقعی و مصنوعی دارند.

نیکواقبال در پایان گفت: کسری بودجه باید صفر و در بدترین حالت 3 درصد باشد؛ اما در کشور ما اینگونه نیست. سال‌های طولانی است که ما درگیر بیکاری، تورم، عدم موفقیت پروژه های‌عمرانی و بدون رشد اقتصادی می باشیم که سردسته این سیاست‌های اشتباه از پول و نظام بانکی سرچشمه می‌گیرد.